BAŞKAN - Evet, sayın milletvekilleri, 684'e 1'inci Ek Komisyon Raporu'yla ilgili ileri sürülen iddialar ve Komisyon Başkanının açıklamaları ile Başkanlığın işlemlerini birlikte değerlendirerek birleşimi yöneten Başkan olarak tutumumu belirtmek istiyorum.

Komisyonda İç Tüzük hükümlerine aykırı görüşmelerin yapıldığı iddiası: 684'e 1'inci Ek Komisyon Raporu'ndan Komisyonca geri çekilen maddeler üzerinde İç Tüzük'ün 82'nci maddesi kapsamında sadece Genel Kurulda verilmiş olan önergelerin görüşülmesi, önerge sahiplerine 5'er dakika söz verilmesi ve önergelerin oylanması şeklinde bir yöntem benimsendiği; açılan usul tartışması sonrasında yapılan oylama sonucunda da görüşmelere bu yöntemle devam edilmesinin kabul edildiği anlaşılmaktadır.

ALİ HAYDAR ÖNER (Isparta) - 5'er dakika verilmedi Sayın Başkan.

BAŞKAN - Bilindiği üzere, komisyonlarda kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülme yöntemine ilişkin olarak İç Tüzük'te ayrıntılı düzenlemeler bulunmamaktadır. Uygulamada, İç Tüzük'te açık hüküm bulunmayan hâllerde komisyonlarca görüşme şekil ve yöntemlerinin belirlenebildiği, Genel Kurulun işleyişine ilişkin hükümlere kıyasen uygulanabildiği görülmektedir.

İçişleri Komisyonunda 684 sıra sayılı Kanun Tasarısı'nın geri çekilen maddelerinin görüşülmesine ilişkin olarak İç Tüzük'ün 82'nci maddesi çerçevesinde bir yöntem benimsendiği ve açılan usul tartışması sonucunda görüşmelere bu yöntemle devam edilmesinin Komisyonca kabul edildiği anlaşılmaktadır.

AK PARTİ milletvekillerince verilen metinden çıkarma önergeleri 12/3/2015 tarihinde saat 23.05'te verilmiştir. Bu önergeler ve diğer metinden çıkarma önergeleri ile değişiklik önergeleri de Komisyona verilmiştir. Milliyetçi Hareket Partisi Grubuna mensup milletvekillerince verilen önergelerin de birleşimi yöneten Başkanca tasarının geri verildiğinin ifade edilmesinden önce verildiği anlaşılmaktadır.

ALİ HAYDAR ÖNER (Isparta) - Hayır, sonra verildi efendim.

BAŞKAN - Bir saniye, açıklamalar bitsin efendim.

ALİ SERİNDAĞ (Gaziantep) - Ama gerçeğe aykırı beyanlar bunlar.

BAŞKAN - İç Tüzük'ün 82'nci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları hükümlerinin uygulanmasına yönelik talep, İç Tüzük'ün 82'nci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarına göre "Komisyon, kabul ettiği metnin önergelerden önce ve açık oyla oylanmasını üye tamsayısının salt çoğunluğuyla isterse, Genel Kurulda, önergelerden önce komisyon metni oylanır. Bu metin kabul edilirse, önergeler reddedilmiş ve madde kabul edilmiş sayılır. Açık oylamadan önce, önerge sahiplerinin beşer dakikayı geçmemek üzere konuşma hakları vardır." Bu fıkra hükümleri geri çekilen maddelerin metinden çıkarılması hâlinde uygulanma imkânı bulunmamaktadır. Kaldı ki Komisyonda geri çekilen maddelerin Genel Kurulda üç siyasi parti grubu adına verilen aynı mahiyetteki değişiklik önergelerinin kabulüyle metinden çıkarıldığı görülmektedir.

ALİ SERİNDAĞ (Gaziantep) - Hepsi değil.

BAŞKAN - Sadece metinden çıkarılma önergesi Anayasa'ya aykırılık gerekçesine dayanması nedeniyle bir siyasi parti grubunca verilen değişiklik önergesinin Komisyonda reddedildiği anlaşılmaktadır.

Öte yandan, madde gerekçesinden de anlaşılacağı üzere, İç Tüzük'ün 82'nci maddesinde benimsenen usul, Genel Kurul çalışmalarının rasyonel ve verimli kılmasını amaçlamakta olup izlenecek usulün bu amacı göz önünde bulundurması gerekmektedir. Geçmiş uygulamalar itibarıyla da geri çekilen maddelerin metinden çıkarılması hâlinde söz konusu fıkraların uygulandığına ilişkin bir örnek bulunmamaktadır. Geri alma sonrasında Komisyonun karara bağladığı geri alınan maddeler kapsamında Komisyonun kabul ettiği madde ve maddeler, bir başka deyişle bir metin bulunmadığından İç Tüzük'ün 82'nci maddesinin Genel Kurulla ilgili hükümlerinin uygulama imkânından söz edilemeyecektir. Tasarının Genel Kurul görüşmelerine, temel kanuna ilişkin İç Tüzük'ün 91'inci maddesindeki hükümler çerçevesinde devam edilecektir.

Kırk sekiz saat geçmeden gündeme alındığı itirazı: 684'e 1'inci Ek sıra sayılı Komisyon Raporu 24/3/2015 Salı günü saat 20.53'te dağıtılmış ve aynı günkü gelen kağıtlarda yayımlanmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisinde, uygulamasında, komisyon raporları dağıtıldıkları saate bakılmaksızın dağıtıldıkları günden itibaren üçüncü günde Türkiye Büyük Milet Meclisinde gündeme alınırlar. Örneğin, pazartesi günü dağıtılan bir rapor çarşamba günü gündeme alınırken salı günü dağıtılan bir rapor perşembe gününün gündemine alınır. 684'e 1'inci Ek sıra sayılı işin gündeme alınmasında da aynı yöntem uygulanmıştır.

Komisyon raporu üzerinden ayrı bir görüşme açılması talebi: İç Tüzük'ün 42'nci maddesine göre, komisyonlar, karara bağladıkları işler için birer rapor düzenlerler ve komisyon raporu bastırılıp milletvekillerine dağıtılır. Geçmiş uygulamalar itibarıyla da temel kanun olarak görüşülürken İç Tüzük 88'inci maddesine göre geri çekilen ve rapor düzenlenen bir örnek bulunmaktadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 24/3/2011 tarihli 82'nci Birleşiminde temel kanun olarak görüşülen 696 sıra sayılı Kanun Tasarısı'nın 71'inci maddesinin İç Tüzük'ün 88'inci maddesine göre komisyona geri çekilmesinin ardından sunulan raporun ek sıra sayısı olarak bastırıldığı, dağıtıldığı ve aynı gündem maddesine eklendiği görülmektedir.

Bu itibarla, temel kanun olarak görüşülen 684 sıra sayılı Kanun Tasarısı'nın görüşmelerine kalınan yerden devam edilmesinin uygun olduğunu değerlendirmekteyiz.