| Konu: | CHP Grubunun, Grup Başkan Vekili İstanbul Milletvekili Mehmet Akif Hamzaçebi tarafından, Türkiye'de milletvekili genel seçimlerinde uygulanan seçim barajı sistemi ve Siyasi Partiler Kanunu'ndan kaynaklanan sorunların tespiti ve çözüm yollarının belirlenmesi amacıyla 23/3/2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına verilmiş olan Meclis araştırması önergesinin, Genel Kurulun 23 Mart 2015 Pazartesi günkü birleşiminde sunuşlarda okunmasına ve görüşmelerinin aynı tarihli birleşiminde yapılmasına ilişkin |
| Yasama Yılı: | 5 |
| Birleşim: | 81 |
| Tarih: | 23.03.2015 |
YUSUF BAŞER (Yozgat) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Cumhuriyet Halk Partisinin milletvekilliği genel seçimlerinde uygulanan yüzde 10 seçim barajı ve Siyasi Partiler Kanunu'ndan kaynaklanan sorunların giderilmesi amacıyla vermiş olduğu grup önerisi aleyhinde söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.
Ülkemizde milletvekilliği genel seçimleri, gelişmiş demokratik ülkelerde olduğu gibi, tek dereceli, nispi temsil esasına göre, genel, eşit, gizli oyla ve açık tasnif yoluyla ve yargı gözetimi ve denetimi altında yapılmaktadır. Oyların sayım ve tutanaklara bağlanması açık olarak yapılmakta, sandık kurullarında bir önceki seçimde seçime girmiş olmak ve orada teşkilatlanmasının yapılmış olması ve en fazla oy alan 5 siyasi partinin her bir sandıkta temsilcilerinin olduğu bir seçim yapılmaktadır.
Yine, aynı şekilde bu seçimlerde yapılmış olan tutanakların tamamı yine AK PARTİ iktidarlarının yapmış olduğu düzenlemeyle beraber bir sureti seçime giren siyasi partilerin tamamına verilmektedir. Yine aynı şekilde Yüksek Seçim Kurulunun yapmış olduğu tüm işler ve işlemler aleni bir şekilde yapılmakta ve seçim sonuçları da yine aynı şekilde tüm siyasi partilerin genel merkezlerine IP ucu vermek suretiyle verilmektedir.
Yine, aynı şekilde siyasi partilerimizin temsilcileri, sandık kurullarında başta olmak üzere ilçe seçim kurullarında, il seçim kurullarında ve Yüksek Seçim Kurulunda bulunmaktadır, müzakerelerine katılmaktadır.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; seçim barajı uygulaması birçok Batı ülkelerinde uygulanmakta ve bu oran ülkeden ülkeye değişmektedir. Ülkemizde yüzde 10 seçim barajı temsilde adaletin ve yönetimde istikrarın sağlanması amacıyla 12 Eylül darbesi bir hükümdür değerli arkadaşlar ve ne gariptir ki 12 Eylül darbesi ürünü olmasına rağmen ve tüm siyasi partiler tarafından eleştirilmesine rağmen, değiştirilmesi hususunda ortak kanaat belirtilmesine rağmen, değerli arkadaşlar, kurucu Genel Başkanımız ve o dönemdeki Başbakanımız, şimdiki Cumhurbaşkanımızın 30 Eylül 2013 tarihinde yapmış olduğu demokratikleşme paketi çerçevesi içerisinde bununla ilgili olarak tüm siyasi partilere -o zamanki Genel Başkanımız- açık çağrıda bulundu. Değerli arkadaşlar, tüm siyasi partilere dedik ki: Bir, mevcut yüzde 10 baraj sistemi devam edebilir. Kaldı ki, değerli arkadaşlar, yüzde 10 barajlı sistem içerisinde AK PARTİ 2001 yılında kuruldu. Kurulduğu andan itibaren de bu sistemin yanlış olduğu, eksik olduğu ve katılımdaki çoğulculuk anlayışını yerleştirmek amacıyla da bununla ilgili yasal düzenlemelerimizin yapılması gerektiği hususunda ortak kanaatlerimiz olmuştu, hatta bunu parti programlarına yazdık. Değerli arkadaşlar, biz, 2002 yılında iktidara geldiğimizde mevcut bu sistemle biz iktidara geldik, değiştirilmesi için de tüm gayretlerimizi gösterdik.
İkinci olarak biz dedik ki değerli arkadaşlar: "Seçim barajını yüzde 5'e düşürelim ve bununla ilgili olarak beşli gruplandırmayla beraber daraltılmış bölge seçim sistemini getirelim."
Üçüncü olarak yine biz dedik ki: "Evet, barajı biz tamamen kaldıralım, dar bölge seçim sistemini getirelim."
Değerli arkadaşlar, AK PARTİ olarak tüm öneri, tavsiye ve eleştirileri gözden geçirdik ve bu sorunu çözmek için de gayret gösterdik. Maalesef, bununla ilgili, bizim samimi bu tekliflerimize muhalefet partileri tarafından yeterli bir cevap alamadık.
AYTUĞ ATICI (Mersin) - Birazdan alacaksınız.
YUSUF BAŞER (Devamla) - Tüm bunlara rağmen, AK PARTİ olarak milletimize vermiş olduğumuz ve siyasetimizin de temel felsefesi olan "aldatan ve aldanan" olmamak adına demokratikleşme paketinde vadettiğimiz hususların bir kısmını biz Siyasi Partiler Yasası'nda, Seçim Kanunu'nda -gerekli düzenlemeleri- yapmaya gayret gösterdik.
Değerli arkadaşlar, bununla ilgili olarak, mesela, yapmış olduğumuz düzenlemelerden bir tanesi biliyorsunuz, mevcut Siyasi Partiler Kanunu'nda siyasi partilerin hazine yardımından yardım alabilmesi için yüzde 7 baraj vardı -2014 yılındaki yapmış olduğumuz düzenlemeyle- biz bunu yüzde 3'e çektik. Yine, aynı şekilde, siyasi partilerde ilçelerde teşkilatlanma zorunluluğunun belde teşkilatlarında olması şartı gerekiyordu; biz bunu da kaldırdık.
Yine, aynı şekilde, siyasi partilerde eş genel başkanlığın önünü açtık. Parti tüzüklerinde olması kaydı şartıyla...
GÖKHAN GÜNAYDIN (Ankara) - Barajı ne yaptın? Onu söyle, onu bir açıkla.
YUSUF BAŞER (Devamla) - ...gelişmiş batılı ülkelerde olmuş olduğu gibi, onunla ilgili genel başkanın da eş genel başkan olmasını sağladık.
Yine, aynı şekilde, biz siyasi partilerde üye olmayı daraltan ve kısıtlayan bazı engellemeleri de kaldırdık.
Yine, aynı şekilde, siyasi parti ve adaylarımız tarafından yapılacak her türlü siyasi propagandanın Türkçe dışında başka bir dille de yapılmasının önündeki engelleri kaldırdık.
Değerli arkadaşlar, Türkiye'deki seçim sistemi, özellikle 12 Eylül müdahalesinin ardından her zaman tartışma konusu oldu ancak bizim sunmuş olduğumuz bu üçlü teklif, maalesef, muhalefet siyasi partileri tarafından gerekli desteği görmedi.
AYTUĞ ATICI (Mersin) - Tamamen kaldırsaydınız. Yani niye şartlı kaldırıyorsunuz? Kaldıralım gitsin; geç değil, hadi bugün yapalım.
YUSUF BAŞER (Devamla) - Ben umuyor, istiyor ve arzu ediyorum ki 2015 yılında yapılacak seçimlerden sonra inşallah Parlamentomuzun bu husustaki gerekli düzenlemeleri yapacağına inanıyorum. Yapmış olduğumuz bu düzenlemeler...
AYTUĞ ATICI (Mersin) - Hadi bugün yapalım, bugün!
YUSUF BAŞER (Devamla) - Değerli arkadaşlar, şu an yapacağımız düzenlemeleri haziranda yapacağımız seçimlerde uygulama imkânı yoktur, uygulanabilmesi için seçimlerden bir yıl önce...
AYTUĞ ATICI (Mersin) - Niye? Anayasa'yı değiştiririz.
YUSUF BAŞER (Devamla) - Yani, AK PARTİ kurucu Genel Başkanı ve Genel Başkanımızın, o zamanki Genel Başkanımızın demokratikleşme paketi çerçevesinde yapmış olduğu, taleplerimiz doğrultusunda hep beraber keşke bir araya gelsek...
AYTUĞ ATICI (Mersin) - Mümkün, mümkün! Anayasa'yı değiştiririz mümkün olur!
YUSUF BAŞER (Devamla) - ...ve bu düzenlemeleri yapabilseydik ama yapma imkânımız olmadı.
AYTUĞ ATICI (Mersin) - Hadi bugün yapalım, hadi Anayasa'yı da değiştirelim, maddeyi de getirelim.
YUSUF BAŞER (Devamla) - Bu duygu ve düşüncelerle değerli arkadaşlar, CHP'nin vermiş olduğu grup önerisi aleyhinde olduğumu belirtiyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)