ALİ RIZA ÖZTÜRK (Mersin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yasa tasarısının 26'ncı maddesi ile Kamulaştırma Kanunu'nun 4'üncü maddesinin (2)'nci fıkrasında "Benzeri raylı taşıma sistemleri" ibaresinden sonra "ile tünel" yapılabilir." deniliyor. Yani, ne demek? Şu, değerli arkadaşlarım: 4'üncü madde "Taşınmaz malın mülkiyetinin kamulaştırılması yerine, amaç için yeterli olduğu takdirde taşınmaz malın belirli kesimi, yüksekliği, derinliği veya kaynak üzerinde kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulabilir." (2)'nci fıkrada bunun bir istisnası düzenlenmiş 2014 yılında: "Ancak, maliklerinin mülkiyet hakkının kullanılmasının engellenmemesi, can ve mal güvenliği bakımından gerekli önlemlerin alınması kaydıyla, kamu yararına dayalı olarak taşınmazların üstünde teleferik ve benzeri ulaşım hatları ile her türlü köprü, taşınmazların altında metro ve benzeri raylı taşıma sistemleri yapılabilir." ifadesi varmış. Şimdi, buraya o raylı taşıma sistemlerinin yanına tünel de ilave ediliyor. "Taşınmazlarının mülkiyet hakkının kullanımının engellenmemesi hâlinde taşınmazlara ilişkin herhangi bir kamulaştırma yapılamaz. Taşınmaz sahiplerine bu işlemler nedeniyle kamulaştırma, tazminat ve benzeri nam altında herhangi bir ücret ödenmez."

Şimdi, değerli milletvekilleri, bu, "Taşınmaz sahiplerine bu işlemler nedeniyle kamulaştırma, tazminat ve benzeri nam altında herhangi bir ücret ödenmez." hükmü Anayasa Mahkemesine götürülmüştür Cumhuriyet Halk Partisi tarafından. Aslında 2014 yılında böyle bir düzenleme yapılmış.

Şimdi, burada, yasa yapmanın çarpıklığını söylemek istiyorum: 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda bir düzenleme yapıyorsunuz, bu Adalet Komisyonunda görüşülmesi gerekirken Plan ve Bütçe Komisyonuna gidiyor, daha önceki düzenleme de öyle olmuş zaten 2014 yılında.

Şimdi, burada mülkiyet hakkının kısıtlanması olayı vardır. Medeni Kanun 718, aslında mülkiyet hakkının kapsamını belirlemektedir. Bu mülkiyet hakkının kapsamı sadece belirli kapladığı alan değil, aynı zamanda bunun dikey ve yatay kapladığı alan vardır, hem yukarısı hem aşağısı vardır, buralar da mülkiyet hakkının kapsamı içindedir. Bu mülkiyet hakkı Anayasa'nın 35'inci maddesinde tanımlanmıştır ve temel haklardandır. Anayasa'nın 35'inci maddesi çok açık bir şekilde "Herkes mülkiyet ve miras hakkına sahiptir. Bu haklar ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir. Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz." denilmektedir.

Yine, temel hak ve özgürlüklerden olması nedeniyle mülkiyet hakkının, Anayasa'nın 13'üncü maddesi "Temel hak ve hürriyetler özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasa'nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir." deniliyor. Yani Anayasa'nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplerle.

Yine, burada 46'ncı madde kamulaştırmaya ilişkindir. Değerli milletvekilleri, esas olan şey "mülkiyet hakkı" dediğimiz zaman, "kuru mülkiyet hakkı" değildir. Bunun kullanılması ve mülkiyet sahibinin, bu mülkiyet hakkının kendisine verdiği tüm imkânları kullanabilmesidir, bunun engellenmemesi lazım. Siz, adamın evinin altından tünel geçireceksiniz, canım, bunun can ve mal güvenliği sağlanmıştır diye herhangi bir ücret ödemeyeceksiniz. Yani, bu, adamın dikey, aşağı doğru, arza doğru, dikey mülkiyetini engellemektir. Ya da üzerinden teleferik geçireceksiniz, yine bunun kamulaştırma bedelini ödemeyeceksiniz. Hadi, diyelim ki ileride bir dönemde bir imar değişikliği oldu, teleferiğin geçtiği seviyeden daha yüksek kat izni verildi, o zaman ne olacaktır?

Dolayısıyla, bu hüküm her şeyden önce Anayasa'nın 35, 13 ve 46'ncı madde hükümlerine aykırıdır ve nitekim, zaten bu nedenledir ki 2014 yılında 6552 sayılı Yasa'nın 99'uncu maddesinde yapılan değişiklik Anayasa'nın bu ilgili maddelerine aykırı olduğu nedeniyle iptal istemiyle Anayasa Mahkemesine götürülmüştür, Anayasa Mahkemesinin önünde beklemektedir. Daha henüz bunun kararı verilmemişken buraya "tünel" ibaresini ekleyerek getirmek doğru değildir. O nedenle, bunun madde metninden çıkarılmasını talep etmekteyiz.

Saygılar sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)