GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarı ve Teklifleri
Yasama Yılı:5
Birleşim:49
Tarih:29.01.2015

ALİM IŞIK (Kütahya) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; görüşülmekte olan 683 sıra sayılı Kanun Tasarısı'nın 10'uncu maddesi üzerinde vermiş olduğumuz değişiklik önergesi hakkında söz aldım. Bu vesileyle yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Şimdi, 10'uncu madde, tasarının devlet hakkıyla ilgili önemli bir maddesi. Genel olarak da şu anda değişik maden gruplarından alınmakta olan devlet hakkının yaklaşık yüzde 50-60 oranında artırılmasını öngören bazı oranlar kapsayan bir madde.

Şimdi, madencilik sektörünün içinde bulunduğu ciddi sorunlara çözüm getirmeyen bu tasarıyla devlet hakkını ilave olarak 2 katına yakın artıran yeni düzenlemenin sektörü daha da ciddi sorunların içine atacağı şüphesizdir. O nedenle, bu önergemizde tasarıyla getirilen artış oranlarının biraz daha aşağı çekilerek, ortalama her grupta yüzde 1 oranında aşağı çekerek önceki hâlinden 2 katına varan oranların 1,5 katına varan düzeyde tutulması amaçlanmaktadır. Ayrıca, bu konuyla ilgili cezalarda genelinde olduğu gibi yüksek miktarlar öngörülmektedir. 20 bin lira gibi öngörülen bir cezanın ruhsat taban bedeli olarak yani bugünün şartlarıyla 10 bin TL gibi bir değerle değiştirilmesi önerimiz vardır.

Yine, çevreyle uyum planı katkısı olarak yüzde 30 öngörülen değerin yüzde 35'e çıkartılması ve böylece sektör lehine bir düzenlemenin yapılmasının sektör için daha uygun olacağını önermekteyiz. İnanıyorum ki Yüce Kurul bu değerlendirmeleri dikkate alacaktır. Aksi takdirde yüksek cezalar ve yüksek devlet hakkıyla madencilik sektörünün üretimi artırılamaz, ihracatı artırılamaz, orada yaşanan sorunlar çözülemez, maden işletmelerinde ölen canların önüne geçilemez. Yani burada Maliye Bakanı gibi ya da defterdar gibi sürekli parayı artırmaya yönelik bir önerinin gerçekten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından getirilmiş olmasını bir Komisyon üyesi olarak anlamakta güçlük çekmekteyim. Tamam, maliyeden gelse amenna. Yani Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanının birinci görevi, bu sektörün içinde bulunduğu en önemli sorunlar nelerse onları çözmek, devletin kasasını zengin etmek için devlet hakkını artırmak değil. Bu uygulamayla yeni bir sorun alanı oluşturulmaktadır. Örneğin, 4'üncü grup madenlerden altın, gümüş, platin, bakır, kurşun, çinko, krom, alüminyum ve uranyum oksit gibi madenlerin devlet hakkı payı oransal olarak piyasa değerlerine endekslenmiş. Nereye? Londra Borsası ortalama değerlerine. Londra Borsası yükseldikçe devlet hakkının oranı da yükseliyor, Londra Borsası düştükçe devlet hakkının oranı da düşüyor.

Değerli milletvekilleri, burası Türkiye Cumhuriyeti devleti. Başka ülkenin borsasındaki fiyatlara göre devlet hakkının ayarlanması inanıyorum ki en kısa sürede bu kanun tasarısının yeniden gündeme gelmesini sağlayacaktır. Bunun yerine üretim miktarı ve belli bir fiyat değerinin esas alınması daha doğru olacaktır. Bunu Bakanlığa da ilettik Komisyon çalışması sırasında ancak maalesef hiçbir değişiklik olmadan sadece oranların artırılmasıyla yetinen bir düzenleme hâlinde tutuldu. Bunun değişmesi gerektiğini düşünüyoruz. Çok üretenden, çok kazanandan daha fazla vergi alınması yerine, az üretenle çok üretenin aynı oranda ama Londra Borsasına bağlı olarak devlete daha fazla devlet hakkı ödemesini öngören bu düzenleme sektörde yeni sorunların yaşanmasına yol açacak. Dolayısıyla, önergemizdeki oranlar makul düzeyde tutulmuş ve çevreyle uyum planı çerçevesinde yapılacak çalışmalara daha fazla kaynak aktarılmasını öngören yani yüzde 30 oranının yüzde 35'e çıkarılmasını öngören düzenlemenin daha doğru olduğunu düşünüyor, önergemize desteğinizi bekliyorum.

Tekrar saygılar sunuyorum. (MHP sıralarından alkışlar)