CHP GRUBU ADINA MEHMET VOLKAN CANALİOĞLU (Trabzon) - Sayın Başkan, değerli üyeler; Kalkınma Bakanlığının 2015 yönetim bütçe kanunu tasarısı üzerinde Doğu Karadeniz Kalkınma Projesi üzerine söz almış bulunuyorum. Yüce Meclisi ve ekranları başında bizleri izleyen çok değerli vatandaşlarımızı saygıyla, sevgiyle selamlıyorum.

Şimdi, sözlerime başlamadan önce her zaman, her bütçede söylüyorum, bu bütçede de söylemek durumunda olduğumu hissediyorum. Şimdi, iktidar partisi milletvekili arkadaşlarımızdan ön sıradaki arkadaşlarımız var, arka taraf tamamen boş. Nusret Bey bir tek arkada, hemşehrim orada, benden sonra konuşacağı için.

Değerli arkadaşlar, şimdi şunu söylemek istiyorum: Geçende de anlatmıştım, hatırlayınız: Bir panelde konuşmacı konuşuyor ve çıkıyor kürsüye, bakıyor ki salonda bir kişi var, diyor ki: "Hemşehrim, ne bekliyorsun? Sen de gitseydin de ben de konuşmasaydım." Salondaki arkadaş da diyor ki: "Hemşehrim, senden sonraki konuşmacı da benim." Şimdi, bu arkadaşlarımız bizden sonraki konuşmacılar olduğu için burada bekliyorlar ama gene de onlara teşekkür ederiz. Böylesine önemli bir gündemde arkadaşlarımız salonları boş bırakıyorlar.

Şimdi, öncelikle, Doğu Karadeniz Kalkınma Projesi'ne girmeden önce şunu söylemek istiyorum: Değerli arkadaşlar, DOKAP bölgesi Doğu Karadeniz'de Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane ve Bayburt illerimizi kapsıyor ve toplam nüfusu 2 milyon 629 bin 267. Bakanlığın ifadesi, tekrar hatırlatmak istiyorum: Doğu Karadeniz Kalkınma Projesi'nin temel amacı ve hedefi, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde sürdürülebilir ve katılımcılık ilkeleri doğrultusunda bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarının giderilmesi, bölge ölçeğinde ana program ve projeler hazırlamak, bunları uygulamak ve uygulatmak, kurumlar arası koordinasyonu sağlamak amacını güdüyor. Bu maksatla da Devlet Planlama Teşkilatı ile kısa adı "JICA" olan Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı tarafından DOKAP ana planı hazırlandı.

Değerli arkadaşlarımız, Sayın Bakan; bu plan ne zaman hazırlandı çok iyi hatırlayınız? 2000 yılında hazırlandı. Bunu hazırlamadaki temel hedef şuydu: 2001-2005 döneminde nüfus kaybının durdurulması, 2011-2020 döneminde ise iç göç veya geri dönüşü sağlamaktı yani nüfusu bölgede tutmak, geliştirmek ve çoğaltmaktı ve 2020 hedefinde de nüfusun 3 milyon 447 bin olarak belirlenmesi ve burada tutulması hedeflenen nüfusun da olduğu yerde, göç vermeden barınmasını sağlamaktı. Bunun paralelinde, verimli toprakların tarımsal kullanım için korunması, orman alanlarının mümkün olduğunca ağaç dışı ürün üretimine açılması, kentleşmenin verimli tarım toprakları dışında gerçekleştirilmesi ve mera kullanımının iyileştirilmesi hedeflenmişti. Ulaşım sisteminde temel ilke ise kara yolu, demir yolu, hava yolu ulaşım sistemlerinin birbirini destekleyecek şekilde entegre edilmesi isteniyordu. Bir başka hedef ise kıyı kesiminde kentleşmenin planlı bir şekilde Rize, Trabzon, Giresun gelişme koridorunda geliştirilmesi ve Ordu kenti etrafında oluşturulacak bir kalkınma odağında öngörülmesi hedefleniyordu. Üç senaryo şeklinde gerçekleştirilen bu ana planda birinci dönem olan 2001-2005 yılları arasını, ikinci dönem 2006-2010 yılları arasını, üçüncü dönem ise 2011-2020 arasını, Sayın Bakanım, kapsıyordu.

Şimdi, Sevgili Bakanım, bu dönemlerde planlanan hiçbir şey gerçekleşti mi? Şimdi onu açıklayayım, gerçekleşti mi, gerçekleşmedi mi. Bu DOKAP ana planı, Japonlara hazırlatılan ve Devlet Planlama Teşkilatı koordinasyonunda olan bu plan 2000 yılında tamamlanmış ve birtakım verileri ortaya koymuş -benim bazılarını özetlediğim şekilde ortaya konulmuş- ve 8 ciltten oluşmuştu. 2000 yılında tamamlanan bu plan ne yazık ki raflara konulmuş, tozlu raflarda, orada bekliyor.

Bakan biraz sonra çıkıp diyebilir veya benden sonraki konuşmacı arkadaş, iktidar partisi diyebilir "Bunu yaptık, şunu yaptık." Ne yaptığınızı açıklayayım. Gelinen noktada TR90 başlığında toplanan 6 ilimizde işsizlik nedeniyle göç vermeye devam edilmiş -sözde göç olmayacak, olduğu yerde bulunacaktı- ve bölgede işsizlik oranı yüzde 7,5'a yükselmiş, yine TÜİK'in verilerine göre hesaplanan gelire dayalı yoksulluk sınırı TR90 illerinde 2006-2011 yılları arasında 420 binden 490 bine çıkarak 72 bin kişi de yoksullaşmıştır, bu TÜİK'in verileri ama bunun aslında daha da yüksek olduğunu bölgede gezerseniz, bölgeye giderseniz görürsünüz yani yoksulluk oranı yüzde 17,14 oranında artmıştır. Enerji, tarım, eğitim, ulaşım, denizcilik ve turizm gibi birçok sektörde bölgenin kalkınmasını amaçlayan DOKAP'ın içerdiği 53 projeden hayata geçirilen olmamıştır. Bir tek kara yolunu diyebilirler, "Duble yol yaptık." diyebilirler, duble yolun da ne zaman, kimin tarafından başladığı bellidir. Başlatanlara ve bitirenlere de teşekkür ediyoruz.

Şimdi, Doğu Karadeniz Bölgesi, değerli arkadaşlar, uzun yıllar ihmal edilmiştir; bu bir gerçek, kaçınılmaz bir gerçek ve Doğu Karadeniz Bölges'ini devlet, artık ciddi olarak ele almalıdır ve bunu bir devlet politikası hâline getirmeli; bu, sözde değil, özde, eylemde kendini göstermelidir.

Ulaşımda henüz Sarp ve Samsun arasında demir yolu başlamamıştır. Proje aşamasında olduğu söyleniyor, gerçek veriler ortaya konulup burada bize açıklayıcı bilgiler verilmiyor ve Samsun-Sarp arası demir yolu mutlaka yapılmalı, Kafkaslara açılmalıyız; yetmez, aynı zamanda sahilden iç kısımlara demir yolu bağlantısı yapılarak kara yoluna paralel olarak devam ettirilmeli ve bu GAP'a ve Doğu Anadolu Bölgesi'ne bağlanarak ticaret hacminin, ulaşımın etkin bir şekilde sağlanması gerekiyor. Ve, bizim turistik ürünlerimiz birbirine entegre edilmedi. Her il kendi imkânları içerisinde bir şeyler yapmaya çalışıyor fakat ne yazık ki o da yarım kalıyor.

Şimdi, pek çok şeyleri sıralamadan çabuk geçmek istiyorum, sürem daraldı görüyorum.

Şimdi, değerli arkadaşlar, Sayın Bakana teşekkür ediyoruz, şöyle: 2012'den itibaren DOKAP bütçesine her yıl artarak para konmuş. Örnek: 2012 bütçesine baktığımız zaman 4 milyon 108 bin TL ödenek konmuş ama bu ödeneğin yalnızca 691.982 TL'si harcanmış arkadaşlar, harcanamayan 3 milyon 416 bin 018 TL geride kalmış. 2013 bütçesine 23 milyon 719 bin ödenek konmuş, 3 milyon 759 bin 920 TL harcanmış, 19 milyon 959 bin 080'i harcanmamış. 2014 yılı bütçesine 59 milyon 278 bin TL ödenek konmuş, bu ödeneğin 6 milyon 106 bin 679'u harcanmış, 53 milyon 171 bin 321 TL ödenek geriye kalmış, harcanmamış.

Sayın Bakan, şimdi soruyorum: Bizim DOKAP bütçesine konulan bu ödenekler nereye harcandı, niçin harcanamadı, yazık değil mi? Bakın, biz size teşekkür ediyoruz, ödenek konuyor diyoruz ama bu ödenekler harcanamıyor, harcansa bile broşürlere, kitaplara harcanıyor ama istihdama yönelik, tarıma yönelik, gelişmeye yönelik, kalkınmaya yönelik, iş bulmaya yönelik ve ulaştırmaya yönelik harcamalar bu paranın dışında kalıyor.

"Yeşil Yol" deniliyor, güneyden geçecek olan bu Yeşil Yol'la ilgili herhangi bir gelişme yok, kitaplarda kalıyor.

Sayın Bakan, bir sitemimi, eleştirimi de şunun için yapmak istiyorum: Bakınız, bütçede, 2015 yılı bütçe tasarısını verdiniz ancak her yıl hazırlamış olduğunuz, mesela, geçen yıl 2014 mali yılı bütçe sunuş konuşması var, 2013 var ama 2015 yılı mali sunuş konuşmanızın kitapçığı elimize ulaşmadı. Araştırdık, sorduk; basılmadığı söylendi ve dolayısıyla da verileri sağlam olarak oradan elde edip burada sizlere eleştiri veya teşekkür bağlamında yapamadık. Bunları kimden kaçırıyoruz, niye kaçırıyoruz Sayın Bakan? Lütfen, bu bütçeye konulan paraları DOKAP bölgesinde "TR90" başlığı altında olan bölgemizin illeri olan Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane, Bayburt illerine harcayınız ve bölgemiz de hak ettiği payı buradan alsın, kalkınmaya yönelik diğer bölgelere yetişsin ve onlarla da entegre olsun diyorum ve yüce Meclisi saygılarımla selamlıyorum.

Teşekkür ediyorum. (CHP sıralarından alkışlar)