GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANI MEHMET MEHDİ EKER (Diyarbakır) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Başkan, tabii, bazı beyanlar üzerine görüşler serdediliyor. Tabii, biz bu meseleyi gerek çözerken gerek çözüm iradesini ortaya koyarken ve bu alanda çeşitli çözümler geliştirirken muhatap olarak sadece milleti aldık. Millet, Kürt'üyle Türk'üyle, 76 milyon, bu problemi, gerçekte artık tarihsel bir boyut kazanmış ve son otuz yılında da milletin canını da, evini de, cebini de yakan bu ağır sorunu olabilecek en makul ve en barışçıl yöntemlerle nasıl çözeriz, biz bunun hesabını yapıyoruz, bunun hesabını yaptık.

Burada asıl olan, bu gelişmelere yol açan sebeplerin ortadan kaldırılmasıdır çünkü mesele doğru teşhis edilmeden, gerçekte bütün boyutlarıyla, sosyal, siyasi, iktisadi, tarihsel, ideolojik her ne kadar faktör varsa bütün bunların hepsini bir arada değerlendirmeden, onları ayrıntılı bir şekilde incelemeden yapacağımız teşhis bizi yanlış bir yere götürür. Aslında meselenin ortaya çıkma sebeplerini doğru tahlil ettiğimizde o zaman sorunu da çok daha kolay bir şekilde çözeriz.

Geldiğimiz nokta: Değerli milletvekillerimizin bazılarının sorularını aslında oluşturan bütün bu meselede önce bunların bir sebep mi, bir sonuç mu olduğu hususunda gerçekte ciddi bir çalışma yapmak gerektiğini düşünüyorum. Bunların birçoğunun aslında bir sonuç olduğunu, bir yan ürün olduğunu, bir komplikasyon olduğunu ve bugüne kadar geliştirilen çözüm önerileriyle de bunun aslında çözüm yerine daha yeni sorunlar ortaya çıkardığını hepimiz biliyoruz. Gerek Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaşayanlar gerek Türkiye'nin diğer bölgelerinde bir sebeple köyleri yakılmış veya şiddetten, terörden, bir şekilde onun olumsuz etkilerinden kaçarak büyük şehirlere gelmiş, sığınmış olan insanların hepsinin, dolayısıyla da bütün milletimizin çok iyi bildiği, değerlendirdiği bir hususla bütün bunların ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor.

Biz şunu biliyoruz: Geçmişte terörle, şiddetle yapılan veya PKK'yla yapılan mücadelelerde, onu ortadan kaldırmaya dönük yapılan projelerde bunların hepsinin aslında bu sorunu bütünüyle çözmekten uzak olduğunu, aksine, yeni sorunlar yarattığını hepimiz biliyoruz çünkü kan akmaya devam etti, çünkü insanlar dağa çıkmaya devam etti.

ALİM IŞIK (Kütahya) - Sayın Bakan, sorulara cevap verin ya.

GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANI MEHMET MEHDİ EKER (Diyarbakır) - Bunu devletin bütün kurum ve kuruluşları bilir, devlet yönetenler, bugün de, dün de, geçmiş hükûmetlerdekiler de herkes bilir ki eğer bütün bu sorunlar doğru şekilde çözülebilseydi insanlar dağa çıkmazdı, dağa gidiş engellenirdi. Ama biz biliyoruz ki...

NECATİ ÖZENSOY (Bursa) - Hâlâ çıkıyorlar dağa.

GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANI MEHMET MEHDİ EKER (Diyarbakır) - İyi ya işte, biz bir daha kimse dağa çıkmasın diye uğraşıyoruz. Dağdakiler de insinler, Türkiye'de sorunları demokrasi içerisinde, sivil bir anlayışla konuşalım, çözelim.

MUHARREM VARLI (Adana) - İndiremezsen ne yapacaksın?

GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANI MEHMET MEHDİ EKER (Diyarbakır) - Bizim bütün bu meseleleri barış içerisinde çözme imkânımız var. Önce barışın dilini geliştirelim, barışı konuşalım, savaşı, savaşmayı değil.

YUSUF HALAÇOĞLU (Kayseri) - Habur'da yaptınız, Habur'da.

GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANI (Diyarbakır) - Çünkü, bu milletin on binlerce evladı yok yere kanını toprağa döktü, ondan çok daha fazlasının cezaevlerinde canı yandı, birçok masum insan birçok saldırıda hayatını kaybetti, annelerin yüreği yandı, babaların yüreği yandı, ocaklar söndü. Bunun sağlıklı, doğru bir şekilde çözümü ancak bu şekilde aklen ve rasyonel bir analizle yapabileceğimiz, geliştirebileceğimiz çözümle mümkündür. Bu çerçeve yasa da bunu getiriyor.

Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.