MESUT DEDEOĞLU (Kahramanmaraş) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; minibüs ve şoför esnafının sorunlarının tespiti ve çözüm yollarının belirlenmesi amacıyla verilmiş olan Meclis araştırması önergesi üzerinde Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına söz aldım. Yüce heyetinizi saygılarımla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, şoförlük mesleği, artan sorunlar karşısında her geçen gün zorlaşmaktadır. Şoför esnafı, uzun ve bitmek bilmeyen yolları saatlerce direksiyon sallayarak binbir güçlükle aşabilmektedir. Uzun yolları aşarak binbir güçlükle yüklerini sahiplerine teslim etmek için büyük mücadele gösteren şoför esnafı, komşu ülkelerde de yaşanan iç savaşlardan olumsuz yönde etkilenmektedir. Komşumuz Irak'ta yaşanan iç savaşta 32 kamyon şoförümüz, IŞİD güçleri tarafından 10 Haziran tarihinde rehin alınmış, daha yeni bırakılmışlardır. Bu da şoför esnafımızın çektiği rezilliklerden, zorluklardan bir tanesidir.

Şoför esnafımız, her geçen gün, yollarda canını ortaya koyarak çalışmaktadır. Bürokrasiden kaynaklanan sorunlarının yanı sıra, yollarda ve gittikleri ülkelerde can güvenliği konusunda da sorunları çok büyüktür.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; burada, Irak'ta yaşanan son olaylara ve Türkiye ekonomisine vermiş olduğu zararlar konusuna da kısaca değinmek isterim. Türkiye'nin Irak'la olan ihracatı haziran ayında yüzde 21 gerilemiştir. Irak ihracatta yıllık 12 milyon dolar ile en büyük 2'nci pazar konumundadır ve dolayısıyla buradaki bu pazarın daralması şoför esnafımızı da, Türkiye ekonomisini de olumsuz yönde etkilemektedir. Türk iş adamlarımız, Türkmenistan'dan sonra 5 milyar dolar ile en fazla ticari anlamda iş yapılan yeri Irak olarak tespit etmiş ve çalışmalarını burada yoğunlaştırmışlar. Şimdi, Irak'ta yaklaşık olarak 10 milyar dolarlık ihracat tehlikeye girmiş durumdadır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; can ve mal güvenliğinin yanı sıra, şoför esnafının en önemli sorunlarının başında pahalı akaryakıt fiyatları ve yüksek vergi oranları gelmektedir. Şoför esnafı tarafından kullanılan mazot bugün 4.700-4.800 liraya kadar yükselmiştir. Mazotun fiyatı Türkiye'de sürekli olarak artmaktadır. Vergi ve yüksek akaryakıt fiyatları karşısında kazançları iyice düşen şoför esnafı geçinmede ve ailelerine ekmek götürmede büyük sıkıntı yaşamaktadır.

Esnaf kendi arasında en büyük sıkıntıyı belge konusunda yaşamaktadır. Şoför esnafı, çok sayıda belge için kamu kurum ve kuruluşlarına yüksek oranda ücretler ve vergiler ödemektedir.

Esnafımız mevzuattan kaynaklanan sıkıntılar nedeniyle kendi meslektaşları arasında da büyük sorunlar yaşamaktadır. Hükûmet tarafından yapılan bazı düzenlemeler şoför esnafını pek çok yerde birbirine düşürmekte ve rekabet ortamını sağlıklı bir şekilde ortaya koyamamaktadır. Bu nedenle, şoför esnafımızla ilgili yapılan düzenlemeler, mutlaka, bu esnafımızın bağlı bulunduğu odalarla birlikte yapılmalı, odaların fikirleri alınmalı, odaların tecrübelerinden yararlanılmalıdır.

Ülkemizde ucuz akaryakıt konusunda da şoför esnafı arasında bazı ayrımcılıklar yapılmaktadır. Hükûmet tarafından bunun ortadan kaldırılması gerekmektedir. Bir taraftaki esnafa ucuz mazot verirken bir taraftaki esnafa pahalı mazot verip rekabet ortamını, kazanç ortamını bozmaya hiç kimsenin hakkı yoktur.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Deniz Ticaret Odasına kayıt yaptıran şoför esnafı indirimli akaryakıttan yararlanmakta ve girdilerini düşürerek yolcu taşımacılığı yapmaktadır. Aynı bölgede ve aynı ilde esnaf odalarına üye olan şoför esnafı indirimli akaryakıttan faydalanamamaktadır. Pahalı akaryakıt ve maliyetlerin artması gibi nedenlere, pahalı parça fiyatları ile ilgili vergi oranları da eklenince bazı şoför esnafı kaçak akaryakıta yönelmek zorunda bırakılmaktadır ya da aracında mazot yerine yağ yakar hâle gelmektedir.

Şoför esnafımızın derinleşen ve her geçen gün artan sorunlarına yüce Meclis olarak mutlaka çözüm bulma mecburiyetimiz vardır. Ömrünü yollarda, direksiyon başında, binbir güçlükle, tek başına geçirmeye çalışan şoför esnafımızın sorunları yalnızca bunlardan ibaret değildir.

Bu sorunlar tüm Türkiye'de olduğu gibi Kahramanmaraş'ta da yaşanmaktadır. Esnaf tüm şehirlerde olduğu gibi perişandır, akaryakıt fiyatları yüksektir, yedek parça fiyatları yüksektir, durak fiyatları yüksektir, hat fiyatları alabildiğine almış yürümüş ve rekabet edilemez, yeni bir esnafın başlayabileceği bir duruma gelemez hâle dönüşmüştür.

4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında, şoför esnafını ilgilendiren 41 farklı yetki belgesi bulunmaktadır. Bu belgeler için esnaf ayrı ayrı paralar ödemekte, ayrı ayrı harçlar yatırmakta ve ayrı ayrı, aylarca, bazen yıllarca bürokrasinin kapısında beklemekte, şoför esnafı hor görülmektedir. Uzun yollara çıkan şoför esnafı her köşede durdurulmakta ve evrak kontrolüne cevap vermek zorunda kalmaktadırlar. Pahalı akaryakıt konusunda şanssız olan şoför esnafımız, yol güzergâhı üzerinde de başta çevirmeler olmak üzere birçok şanssızlıkları beraberinde yaşamaktadırlar. Yetki belgesi sayısı arttıkça şoför esnafının maddi yükü de artmaktadır. Söz konusu kanun ve yönetmelik uygulamaları şoför esnafı üzerinde büyük baskı oluşturmaktadır. Özellikle K1 yetki belgesi almak durumunda olan kamyoncu esnafı ile D4 yetki belgesi kapsamında taşımacılık yapan esnaf kesiminin sorunları büyük bir şekilde artmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında şoför esnafımızın alması gereken yetki belgeleri meslek odalarından alınmalıdır çünkü bu konuyu bilen meslek odalarıdır. Hangi aracın, hangi yetki belgesinin, kapasitesinin ne olduğunu elbette ki meslek odaları bilir. SRC belgelerinin eğitimi ve muafiyet ölçüleri, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu iş birliğiyle mutlaka yapılmalıdır. Mevcut hâliyle yapılan çalışmalar şoför esnafını olumsuz etkilemektedir. Yapılan çalışmalar, taksici ve minibüs esnafının belediye sınırları ve mücavir alanın dışına götürmüş olduğu yolcusunu aynı şekilde geri almasını engellemektedir. Minibüs ve taksici esnafı bu sorunun çözümüne yönelik çalışmalar yapılmasını beklemektedir. Bu çalışmaların da Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılması gereklidir.

Şoför esnafı sürekli artan akaryakıt fiyatları karşısında büyük sıkıntı yaşamakta. Vergi indirimli akaryakıt hava yolu ve deniz yolu taşımacılığında büyük avantaj sağlamaktadır. Kara yolu taşımacılığı yapan şoför esnafı da tıpkı hava ve deniz yolu taşımacılığında olduğu gibi özel tüketim vergisiz akaryakıt kullanmak istemektedir. Ayrıca, motorin fiyatlarının hızla yükselmesi taşıma maliyetlerini de artırmaktadır. Ucuza nakliye yapılması ve kamyoncu esnafının para kazanması düşünülüyor ise taşımacılık sektörüne mutlaka ucuz mazot temin etmek mecburiyetimiz vardır.

Maliye Bakanlığının uyguladığı motorlu taşıtlar vergisi borcunu geciktiren esnafın aracının yolda bağlanması ayrı bir problem olarak her zaman gündeme gelmektedir. Üzerindeki yüke mi üzülsün... Kamyonu bağlanmış, günlerce, haftalarca perişan olmuş esnafın mağduriyetini ortadan kaldırmanın çaresine bakmak mecburiyetimiz var. Bu kamyoncu esnaflarımızı, taşımacılık yapan esnaflarımızı kanunlarla mutlaka destekleyip onların bu problemlerini hep beraber ortadan kaldırmak mecburiyetimiz vardır çünkü onlar verilen bir yükü olduğu gibi, ertesi gün adresine mutlaka teslim ederler.

Şoför esnafının sorunlarına bir an önce çözüm bulunmasını dileyerek yüce heyetinizi saygılarımla selamlıyorum. (MHP ve CHP sıralarından alkışlar)