TÜLAY BAKIR (Samsun) - Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; 562 sıra sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu'nun ikinci bölümünde şahsım adına söz almış bulunmaktayım. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Konuşmamda yurt dışı eğitimiyle ilgili bazı konulara değineceğim. 2010 Aralık ayı itibarıyla yurt dışına eğitim amaçlı giden toplam 22.383 öğrencinin 20.612'si özel öğrenci, 1.771'i resmî bursludur. Bu öğrencilerin yüzde 58'i fen bilimlerinde, yüzde 42'si sosyal bilimlerde eğitim almaktadır. Resmî burslu 1.771 öğrencinin 368'i dil öğrenimi için gönderilmiştir. Lisans öğrenimi öğrencisi yoktur. Geri kalan öğrencilerin yüzde 64'ü yüksek lisans, yüzde 36'sı doktora eğitimi için yurt dışına gitmiştir. Yurt dışına öğrenime giden 22.383 öğrencinin 20.612'si yani yüzde 92'si özel öğrencidir. Dil öğrenimi için giden öğrencilerin sayısı bu sayının dışındadır. Özel öğrencilerin yüzde 80'i lisans, yüzde 14'ü yüksek lisans, yüzde 6'sı doktora eğitimi için gitmişlerdi. Yüksek lisans ve doktora için giden öğrencilerin oranı resmî bursla giden öğrencilerin oranının çok gerisinde olmakla birlikte sayı olarak burslu öğrencilerin birkaç katıdır. Yurt dışına resmî veya özel öğrenci olarak eğitime gidenlerin hangi üniversitelerde ve lisansüstü hangi konularda eğitim aldıklarını bilmiyorum.

Yurt dışına özel olarak giden öğrencilerin 8.563'ü eğitimde önde giden 7 ülkede eğitim almakta, geri kalan 12.049 öğrenci okul ücretlerinin daha düşük olduğu ancak eğitim sıralamasında daha alt sıralarda yer alan ülkelere gitmişlerdir. Bu 12.049 öğrencinin yüzde 93'ü lisans, yüzde 5'i yüksek lisans, yüzde 2'si doktora için gitmiştir ve kız öğrenci sayısı yok denecek kadar azdır.

Yükseköğrenim amacıyla eğitimde önde gelen 7 ülkeye, Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, İngiltere, Fransa, Kanada, İtalya ve Japonya'ya özel olarak giden öğrenci sayısı ve eğitimdeki dağılımlarına baktığımızda öğrencilerin yüzde 61'inin lisans, yüzde 28'inin yüksek lisans ve yüzde 11'inin doktora eğitimi aldıkları görülmektedir. Japonya'nın aldığı toplam 134 öğrencinin yüzde 45'i doktora eğitimi alırken diğer ülkelerde bu oran yüzde 4 ila yüzde 19 arasında değişmektedir. Eğitimde önde gelen 7 ülkede öğretim gören toplam kız öğrenci sayısı 410'dur. Kız öğrencilerden doktora yapan sayı ise 36'dır. Kız öğrenci sayısının azlığı muhtemelen ailelerinin çekinceleri nedeniyledir.

Kırk yıl önce üniversiteden mezun olduktan sonra Amerika Birleşik Devletleri'nde burs sınavını kazanmama rağmen babam maddi olarak zor koşullarla karşılaşacağımı düşündüğünden doktora eğitimine gitmeme izin vermedi ve Türkiye'de doktoramı yaptım.

Ülkemizde öğrenci sayısını, lisans ve lisansüstü eğitimini kısaca değerlendirdiğimizde, 2013 yılı itibarıyla açık öğretimde eğitim alan öğrenci sayısı 2 milyon 256 bin 852'dir, bu yıl yeni kayıt başvuru sayısı 213.486'dır. İkisi arasındaki yüksek farklılık öğrencilerin eğitimlerini tamamlama yönünden hiç acele etmediklerini düşündürmektedir.

Normal eğitim veya yüz yüze eğitimdeki öğrenci sayısı 2 milyon 22 bin 867'dir. En yüksek sayı lisans öğrencileridir. Yüksek lisans öğrenim oranı yüzde 11, doktora öğrenim oranı da yüzde 3'tür. Ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora eğitiminde kız-erkek öğrencileri arasındaki fark oldukça azdır. Yurt dışında doktora yapan resmî artı özel öğrenci sayısı toplam 1.715'tir. Ülkemizdeki doktora öğrencilerinin sayısı 59.763'tür yani 35 katıdır. Yurt dışı eğitimde önde gelen ülkeler ve buradaki ilk on içindeki üniversitelerde eğitim için akseptans alınması çok güçtür. Özellikle Avrupa ülkeleri öncelikle kendi vatandaşlarını, ikinci sırada Avrupa Birliğine üye ülkelerin öğrencilerini tercih etmektedirler. Ertegün ailesinin Oxford Üniversitesine yaptığı bağış bu üniversitenin Türkiye'den gelen öğrencilere daha toleranslı yaklaşmalarını sağlamıştır. Ülkemizde artık yeni özel ve vakıf üniversitelerinin açılmasından çok, üniversitelerimizin ana bilim dallarına ve özellikle doktora eğitimine destek verilmesinin büyük fayda sağlayacağı düşüncesindeyim.

Ülkemizde gelecekte tüm büyükannelerin doktoralı olması dileğimle hepinizi saygılarımla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)