ALİ RIZA ÖZTÜRK (Mersin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün 4 Aralık Dünya Madenciler Günü. Konuşmama başlamadan önce, üç aydır Muğla Yatağan'da işlerini, aşlarını, ekmeklerini korumak için direnmekte olan maden ve enerji işçilerini selamlıyorum.

Yine, bugüne kadar toprağın binlerce metre altında ekmek kavgası uğruna yaşamlarını yitiren mühendisi, işvereni ve işçisi olmak üzere tüm madencilere Allah'tan rahmet diliyorum, hepsini saygıyla anıyorum.

Değerli milletvekilleri, 4 Aralık tarihi, Roma İmparatorluğu döneminde madenciliğin piri olarak anılan Santa Barbara adındaki bir kızın babasının gazabından kaçarak madencilerin çalıştığı mağaraya sığınması ve madenciler tarafından bu kişinin koruyucu azize ilan edildiği gündür.

Bugün, koruyucu aziz ve azizelerin merhametine sığınmanın oldukça gerilerde kaldığı, bilim ve tekniğin yol göstericiliğinde risklerin en asgariye indirilerek güvenli çalışmanın mümkün olduğu, sendikal örgütlerle hak ve hukukunu koruma yollarının bilindiği bir zaman sürecinden geçerken madencinin dramatik serüveninin hâlen değişmemiş olması hem yürekleri yaralayıcı hem de hepimizi düşündürücüdür.

Her türlü tehlike ve zorluk altında doğa ile mücadele ederek emek veren, ürettiği yer altı kaynaklarını insanlığın hizmetine sunan madencilere tüm toplumumuzun vefa borcu vardır. Toprağın metrelerce altında insanlığa hizmet için gerektiğinde canlarını hiçe sayan maden emekçilerine hak ettikleri değerlerin verilmesi aynı zamanda bir insanlık görevidir.

Her vardiya başında "selametle" diye uğurlanan, iş yerinin kapısında "selametle" ve "uğur ola" yazan, çıkışta birbirlerine "Geçmiş olsun." diyen, başkalarının da onları "Geçmiş olsun." diye karşıladığı başka bir meslek yoktur. Her şeyin ama her şeyin, insan, doğa, ekolojik sistem, tüm kavram ve etik değerlerin ticarileştirilerek yıkımın arsızca sürdürüldüğü günümüzde işçilerin bırakın yaşatılmasını, her yedi dakikada bir iş kazasının yaşanması ve öldüklerinde cesetlerinin dahi bulunamaması çok fazla bir sıkıntı yaratmıyor olsa gerek!

Madencilik alanında çalışan tüm maden emekçileri yoksulluk ve sefalet ücretlerine mahkûm edilmekte ve her türlü sosyal güvenceden yoksun bırakılmaktadır. Bugün, 15 bin civarında maden mühendisinin aşağı yukarı yarısı işsiz gezmektedir; iş bulabilenler ise düşük ücretlerle iş bulmaktadırlar, sosyal güvenceleri yoktur, sigorta primleri asgari ücret üzerinden ödenmektedir. Bugün, küresel sermaye krizleri madencilik sektöründe çalışanlara fatura edilerek işten çıkarmalar artarak devam etmektedir. Sektörde yaşanan özelleştirmeler, taşeronlaştırmalar çalışanları işsiz bırakmakta ve madenlerimiz çok uluslu şirketlere peşkeş çekilmektedir.

Ülkemizde ulusal bir madencilik politikasının olmayışı, madenlerimizin ülke sanayisinde kullanılmayışı, bunun yerine ham madde olarak ihraç edilmesi yeterince katma değer ve istihdam yaratmamaktadır. Bu yanlış politikalar sonucunda madenlerimiz uygun şekilde değerlendirilememektedir.

Madencilik kuruluşlarımızdaki mevcut deneyim ve birikimlerin yok edilmesi, maden işletmeciliğinin yetersiz, donanımsız ve deneyimsiz kişi veya kuruluşlara bırakılması, kısa sürede yüksek kâr sağlamak amacıyla yapılan üretim projeleri, hızlı ve yüksek kazanç için yapılan üretim zorlamaları, bir yandan yetersiz, liyakatsiz kişilerin siyasal amaçlarla kilit noktalara atanması ve diğer yandan kamusal denetimin iyice gevşetilmesi iş kazalarını kaçınılmaz hâle getirmektedir.

Son üç yılda madencilik sektöründe 273 ölümlü kaza olmuş, 297 kişi yaşamını yitirmiş, 326 kişi de yaralanmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bu iktidar döneminde madencilik politikası hiçe sayılmış, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı sadece Enerji Bakanlığı hâline gelmiş, madencilerin sorunuyla hiç ilgilenilmemiştir.

Bugün bir ruhsat alabilmek dahi Başbakanın onayına sunulmaktadır. Madencilerin sorunları her gün çığ gibi artmaktadır ve siyasal iktidar ise bunları sadece seyretmektedir.

Yine ben yaşamlarını kaybeden tüm madencileri saygıyla, rahmetle anıyorum, hepinize saygılar sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)