İSMAİL AYDIN (Bursa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; CHP'nin, ülkemizde zeytin ve zeytinyağı üreticilerinin sorunlarıyla ilgili gereken önlemlerin alınması amacıyla Meclis İçtüzüğü gereğince vermiş olduğu Meclis araştırmasının aleyhine söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle yüce heyeti saygıyla selamlıyorum.

Tarih boyunca barış, dostluk ve bereketi zeytin simgelemiştir. Besin değeri çok yüksek bir yiyecektir. Akdeniz uygarlığının sembolü zeytin ağacıdır, tarih boyunca bu bölgede kurulan tüm uygarlıkların temelini zeytin oluşturmuştur.

Ülkemizde zeytin dikim alanları 826 bin hektara ulaşmış, toplam 24,4 milyon hektar işlenen tarım alanının yüzde 3,4'ünü, meyvecilik yapılan alanların ise yüzde 27'sini zeytin tarımı iştigal etmektedir. Türkiye'de zeytin üretimi Ege, Marmara, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yapılmaktadır.

Zeytin dünyada olduğu gibi ülkemizde de ticaret, sanayi, toprak muhafazası, iş gücü istihdamı, insan sağlığı ve beslenme açısından çok önemli bir yere sahiptir. Zeytin ve zeytinyağı Akdeniz insanının önemli bir gıdası olagelmiştir, ticaretinin de temelini oluşturmuştur. Sadece besin değeri olarak değil, aynı zamanda ışık kaynağı ve güzellik iksiri olarak da kullanılagelmiştir. Zeytin ve zeytinyağı, başta kalp damar hastalıkları olmak üzere, sindirim sistemi, kemik yapısı, beyin gibi birçok şeye iyi gelmektedir. Ülkemiz de sofralık zeytin üretiminde dünyada 2'nci sıradadır. Gemlik zeytini Marmara Bölgesi'nde zeytin ağaçlarının büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Özellikle özel bir grubu oluşturan Gemlik zeytini her yıl düzenli olarak meyve vermektedir. Gemlik zeytinini diğer zeytinlerden ayıran, farklı kılan en belirgin özelliği ise renginin koyu siyah olması, etinin iri, çekirdeğinin ince olması ve yine kabuğunun çok ince olmasıdır. Gemlik zeytininin meyve ve çekirdekleri orta irilikte olup 29,9 oranında yağ ihtiva etmektedir.

Gemlik bölgesinde üretilen zeytin yapı özellikleri dolayısıyla dünyanın en iyi salamuralık zeytinini teşkil etmektedir. Gemlik zeytini halk arasında "Trilye", "kıvırcık", "kaplık", "kara" gibi isimlerle de ifade edilmektedir. Gemlik zeytinleri yöreye özgü olup dünyanın başka hiçbir yerinde yetişmeyen bir yapısı vardır ve damak ve lezzete sahiptir.

Gemlik zeytini Marmara Bölgesi'nin ve ülkemizin başta gelen siyah sofralık zeytin çeşididir. Dünyanın en iyi sofralık zeytini Gemlik vadisinde yetişmektedir. Gemlik, Orhangazi, İznik ve Mudanya bölgelerini kapsamaktadır.

Küçük çekirdekli ve lezzetli olan bu zeytinin görüntüsü rakiplerine benzemez. En amatör zeytinseverler bile Gemlik kıvırcık zeytinini tadından tanıyabilmektedirler. Ağzının tadını bilenlerce aranan bir zeytin çeşidi olan Gemlik kıvırcık zeytini tüm diğer sofralık zeytin çeşitlerinden daha yüksek bir fiyatla satılmaktadır. Dünyada zeytin üretiminde lider konumunda olan İspanya'nın sofralık zeytini Manzanilla'nın özellikle rekabet edebileceği tek zeytin türü Gemlik sofralık zeytin türüdür. Diğer sofralık zeytinlerden daha pahalıya satılabildiği için Gemlik zeytini üreticinin her dönem gözdesi olmuştur. Ülkemizde zeytin yetiştirilen hemen her yerde sofralık zeytinlerin tamamı Gemlik zeytini olarak satılmaktadır. Özellikle ülkemizin diğer bölgelerinde yetiştirilen sofralık zeytinleri maalesef pazarlara da Gemlik çeşidi, Gemlik tipi zeytin olarak ya da Gemlik zeytini olarak pazarlanmaktadır. Bu, pazarda aynı zamanda yöre zeytincileri için haksız bir rekabet oluşturmaktadır; hem tüketicinin aldatılması, tüketicinin yanıltılması hem de yörede üretim yapan, Gemlik tipi zeytini üreten çiftçilerimiz için haksız bir rekabet ortamı doğurmaktadır.

Değerli dostlar, özellikle bölgemizdeki zeytinciliğin, zeytin üreticilerinin sorunları elbette ki şu anda bitmiş değil, birtakım sorunlarımız vardır. Ancak, son on yılda bölgemizde yapılan tarımsal alandaki yatırımları göz önünde bulundurduğumuzda bölge çiftçimizi, zeytin üreticilerimizi de büyük oranda rahatlattığımız kanısındayım.

AHMET DURAN BULUT (Balıkesir) - Mesela?

İSMAİL AYDIN (Devamla) - Özellikle sulama alanında... Sulama, zeytin için çok çok önemlidir. Gemlik bölgesinde yetiştirilen zeytinlerin değeri baremine göre değer bulmaktadır. Özellikle küçük barem dediğimiz ya da yağlık zeytinden sonraki baremlerde fiyatlar düşük olmakta ama başbarem dediğimiz, kilogramda 170 ile 200 taneye kadar bulan zeytinler çok değerlidir. Sulanabilen zeytinler de sürekli irileşmekte, güzelleşmekte ve dane yapmaktadır. Bu vesileyle, özellikle Orhangazi'de sulanamayan zeytin ağaçları için Güney Yaka Sulama Projesi hayata geçmiş ve önümüzdeki yıl itibarıyla sulanamayan hiçbir bölgemiz kalmayacaktır. Yine, Narlıca beldesinde 2 adet sulama deposu yapılmış, özellikle Güney Yaka sulama sistemiyle sulayamadığımız zeytin ağaçlarını, yüksek kotlardaki zeytin ağaçlarımızı sulayabilme şansını yakalamıştır. Yine, Çakırlı beldesinde yaptığımız gölet, özel idare kanalıyla yaptığımız gölet Çakırlı köylülerimiz için sulanamayan yüksek kotlardaki zeytin ağaçlarımızın sulanabilmesine ve buradan elde edilecek ürünlerin yerleşmesine sebebiyet vermiştir.

Yine, bölgemizde yaptığımız yatırımlar sayesinde, özellikle Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızın kırsal yatırımı teşvik kapsamında, bugüne kadar, bizden önce, on yıl öncesine kadar zeytinleri muhafaza ettiğimiz sarnıçlar maalesef "merdiven altı" diye tabir ettiğimiz çok ilkel, çok önceki sistemlerde yapılan zeytin sarnıçlarıydı. Özellikle kırsal yatırımı teşvik anlamında yaptığımız destekler, yüzde 50 oranında verdiğimiz hibeler... Bugüne kadar 1.200 işletmecimiz bu kredilerden faydalanmış, zeytinin özellikle depolanması ve paketlenmesindeki her aşamaya Bakanlığımız destek vermiş ve bugün yöremizde zeytin sadece tarımsal bir üretim alanı değil aynı zamanda bir sanayi mamulü hâline gelmiştir.

Kıymetli dostlarım, Gemlik'te Gemlik tipi zeytinin var olabilmesi için, daha güçlü olabilmesi için, yöremiz çiftçisinin güçlenebilmesi için sadece kilogram başına bir destek bizim için yeterli değildir. Destekten ziyade, özellikle Gemlik tipi zeytinin muhafaza edilebilmesi için ya da köylülerimizin diğer üretim alanlarıyla rekabet edebilmesi için menşe zorunluluğu şarttır. Kanımca, eğer zeytinde menşe zorunluluğunu getirebilirsek, her üretilen zeytin üretilen bölgenin menşeini taşırsa bu alanda özellikle tüketici yanıltılmamış olur; tüketici hangi bölgenin zeytinini aldığını, hangi bölgenin zeytinini almak istediğini, ona göre alım yaptığını görmüş ve yanıltılmamış olur ve bu doğrultuda da özellikle Marmara Havzasında bölgemizde üretilen zeytinler, zeytin üreticilerinin değerli zeytinleri piyasada daha değerli satılmış olacak, daha da değer kazanmış olacaktır.

Sayın milletvekili özellikle otoyol projesinde 100 bin zeytin ağacının kesildiğini söylemiştir. Bu doğru değildir. 100 bin zeytin ağacı rakamı bölgemiz için çok abartılıdır. Özellikle Ortaköy ve Yeniköy havzasında zeytin üretilmeyen alanlarda, taban suyu, taban alanı olan alanlarda vadilerden bu yol geçmiştir ve hiçbir şekilde yüksek kotlardan iki ayrı otoyol projesinin olduğu bilgisi de doğru değildir, bu bilgi tamamen sağlıksız ve gerçek olmayan bir bilgidir. Biz mümkün olduğu kadar bu otoyolumuzu da... Otoyolun bölge üreticimize çok faydalı olduğunu söylüyoruz çünkü artık bölgemiz, bölge üreticilerimiz İstanbul pazarına çok yaklaşmıştır ve İstanbul pazarının tamamen bölgemizden, bölge üreticilerimizden, zeytincimizden faydalanması söz konusudur.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

İSMAİL AYDIN (Devamla) - Bu vesileyle otoyolun da Orhangazi için, İznik için, Gemlik için çok önemli olduğunu söylüyoruz.

Bu vesileyle hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)