GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANI MEHMET MEHDİ EKER (Diyarbakır) - Sayın Başkan, yüce Meclisin değerli üyeleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Bugün, burada, tasarısını görüşeceğimiz 2016 yılı Evrensel Botanik EXPO'sunun Antalya'da gerçekleştirilmesi Uluslararası Sergiler Bürosu tarafından 23 Kasım 2011 tarihinde onaylanmıştır. Her şeyden önce ifade etmek isterim ki yüz altmış bir yıllık dünya EXPO tarihinde Türkiye böylesine büyük bir organizasyona ilk defa ev sahipliği yapacaktır. EXPO'lar dünyada olimpiyatlardan ve futbol şampiyonalarından sonra gelen en büyük uluslararası organizasyonlardır. 2016 yılında nisan ve ekim ayları arasında altı ay süreyle açık olması bu EXPO'nun önemini daha da artırmaktadır.

Söz konusu Botanik EXPO'nun ülkemiz açısından ayrı bir önemi daha vardır. Türkiye, eşsiz iklim koşullarıyla birçok açıdan olduğu gibi süs bitkilerinin nadide türleri ve çiçek soğanları bakımından da dünyanın en zengin ülkelerinden birisidir. Özellikle ihracatta sadece sınır ötesi komşularımızla değil, Avrupa, Amerika ve Avustralya kıtaları pazarlarında da payımızı artırmak, bugün gurur duyduğumuz zengin biyoçeşitliliği, elverişli coğrafi ve iklimsel koşullarıyla Türkiye'nin küresel sorumluluğudur. EXPO 2016 Antalya, bu bağlamda sektörümüzü, coğrafyamızı ve üreticilerimizi tüm dünyaya tanıtmak için ideal bir fırsat olacaktır.

EXPO 2016, Antalya'nın Aksu'da bulunan, 110 hektar büyüklüğünde, Bakanlığımızın Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü arazisinde gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.

EXPO 2016 Antalya için seçilmiş olan tema, ülkemizin coğrafi özellikleri ile tarihî gelenekleri ve geleceğinin ortak bir yansıması olarak "Çiçek ve Çocuk" teması olarak belirlenmiştir.

EXPO 2016 Antalya'ya 100 ülke ve 30 kuruluşun katılımı öngörülmektedir, beklenmektedir.

EXPO alanı, ülke bahçeleri dışında, tarım müzesi, EXPO kulesi, EXPO göleti, EXPO ormanı, EXPO tepesi, rekreasyon alanları, amfi tiyatrolar, restoran, satış alanları, kongre merkezi ve çocuk adası gibi yapılar içerecektir.

EXPO hazırlık ve organizasyonu süresince panel, seminer, sempozyum, uluslararası kongreler, çocuk kongreleri, sergi, konser, gösteri, festival ve yarışmalar gibi katılımı artırmaya yönelik pek çok etkinlik düzenlenmesi öngörülmektedir. Antalya'nın turizm potansiyeli dikkate alındığında EXPO alanını altı ay süreyle toplam 8 milyon turistin ziyaret etmesi beklenmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; EXPO 2016 Antalya organizasyonunun koordinasyon görevi Başbakanlıkça Şubat 2011 tarihinde Bakanlığımıza verilmiştir. Biz de bu görevin verilmesinden sonra çalışmalara başladık ve üzerimize düşen görevi layıkıyla yerine getirmenin gayreti içerisinde olduk.

Bu kapsamda gerçekleştirilen koordinasyon toplantıları ve 2011 Eylül ayında düzenlenen EXPO 2016 Antalya Çalıştayı sonrasında ilgili kurum ve kuruluşların değerli katkılarıyla da ilk taslak hazırlanmıştır, bugün huzurunuza getirilen tasarının ilk taslağı. Taslak 2 Şubat 2012 tarihinde 28 kamu kurum ve kuruluşu ile 47 sivil toplum örgütü ve meslek kuruluşu olmak üzere toplam 75 kurum ve kuruluşun görüşüne açılmış ve nihai şeklini almıştır. EXPO 2016 Antalya Kanun Tasarısı, 26-27 Haziran 2012 tarihlerinde Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşüldükten sonra huzurlarınıza görüşülmek üzere getirilmiştir.

Tabii, bu arada şunu ifade etmek istiyorum, benden önce söz alan değerli konuşmacılar buradaki birtakım tenkitleri dile getirirken tekrar bir İcra Komitesinin varlığından, tekrar ihdas edilmesinden söz ettiler. Şimdi, biz tabii tasarıyı Plan ve Bütçe Komisyonuna getirdiğimizde -bu adı üstünde bir Hükûmet tasarısı, ki Komisyonda da arz ettim- Plan ve Bütçe Komisyonunda verilen önergeler ve yapılan görüşmeler sonucunda oylanan, dolayısıyla Meclisin iradesi olarak ortaya çıkan bir durum söz konusu, o da şu: Meclise sevk edilen hâlden ayrı olarak Yönetim Kurulu üyelerinde bir değişiklik yapıldı. Örneğin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği öngörülmüştü Yönetim Kurulu Üyeliği olarak, bunun çıkarılması, bunun yerine Yönetim Kurulunda Antalya Ticaret Sanayi Odasının yer alması önerildi ve oylandı, kabul edildi. Keza, daha önce tasarıda Yönetim Kurulunda Genel Sekreterin de olması öngörülüyordu, onun da çıkarılması suretiyle, onun yerine de Antalya Ziraat Odasının, bütün çiftçi kuruluşlarını ve bütün üreticileri temsilen yer alması önerildi ve bu öneri bu şekilde kabul edildi.

Tabii, Danışma ve Yönlendirme Kurulunda daha önceden 33 tane üye öngörülmüştü fakat Plan Bütçe Komisyonunda, özellikle yerel dinamiklerin, belediyelerin, Kent Konseyinin de katılması önerildi, biz de Hükûmet olarak olumlu bir görüşle katıldık ve böylece 54'e çıktı -Kent Konseyi dâhil olmak üzere- Danışma ve Yönlendirme Kuruluna yani EXPO Konseyine üye olacakların sayısı; burada, sayıları artırıldı. Bu, özellikle çok önemli çünkü burada, özellikle yerel dinamikler, buraya katkı sağlayacak yani EXPO'nun gerek işleyişiyle ilgili gerek planlamasıyla ilgili gerek faaliyetleriyle ve icraatlarıyla ilgili -ki, burada oluşturulacak olan alt komiteler var, komiteler var, o komitelerde herkes olabildiğince katkı sağlayabilecek, olabildiğince, eğer varsa eleştireceği hususlar bunları eleştirecek ve âdeta bir meclis gibi, orası- bütün EXPO'yla ilgili faaliyetleri, bütün değerlendirmelerini orada, o faaliyetlerin değerlendirmesini yapmak suretiyle katkı ve katılım sağlayacaktır. Burada, belediyeler, Kent Konseyi, Antalya merkez belediyelerinin tamamı, Akdeniz Üniversitesi ve Antalya Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği de burada zikredilmiştir, EXPO Konseyi üyesi olarak alınmıştır.

İcra komitesinin yerine Genel Sekreterliğin ihdas edilmesi, yine, Plan Bütçe Komisyonunda verilen önergeyle kabul edilmiş. Amaç da burada, tamamen, bu işleyişin daha etkin, daha seri, daha sade bir yapıyla olmasıdır. Genel Sekreter ile Yönetim Kurulu birbirinden tamamen ayrı; birisi kararların alındığı Yönetim Kurulu, Genel Sekreterlik de bütünüyle icradan sorumlu, seri, süratli karar alabilecek ve Yönetim Kuruluna karşı sorumlu olacak bir yapı oluşturulmuştur.

Şimdi, tabii, bu yapılar oluşturulurken biz, gerek Türkiye'deki daha önce bu konuyla ilgili çıkarılan, yapılan düzenleme yani İzmir EXPO'suyla ilgili yapılan düzenleme gerekse dünyadaki uygulamalar görüşüldü ve onlar da bir manada örnek alınmak suretiyle bu Ajans yani Antalya Ajansı, EXPO 2016 Antalya Kanunu Tasarısı buna göre şekillendi.

Bizim amacımız, burada bütünüyle hızlı ve seri karar alabilecek etkin bir mekanizma kurmak ama Yönetim Kurulunda da elbette ki, Antalya'nın yerel dinamikleri olacak. Yönetim Kurulunda Antalya Valisi var, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı var, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı var, Dışişleri Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığının en az genel müdür seviyesindeki temsilcileri ve bunun yanında Antalya Ticaret ve Sanayi Odası ile Antalya Ziraat Odası olacak. Böylece, yerel dinamiklerin ağırlıkta olduğu bölgede bir yapı öngörülmektedir. Bu şekilde de inşallah, başarılı bir icraat ortaya koyar ve Türkiye, tarihinde ilk defa ev sahipliği yapacağı bir EXPO'yu yüz akıyla gerçekleştirirken hem Türkiye'nin tanıtımına vesile olacak hem Türkiye'nin ekonomisine, ihracatına katkı sağlayacak ve bu sektörü de aynı zamanda geliştirecektir.

Bir hususu daha ifade etmek istiyorum. Biz bütün bu kanuni düzenlemeleri yaparken gerek Uluslararası Sergiler Bürosuyla gerekse Uluslararası Bahçe Bitkileri Üreticileri Birliğiyle sürekli temas hâlinde olduk. Neden? Çünkü onlar bütün bu tür EXPO'larda evrensel manada -ki, sürekli bunlar dünyanın değişik ülkelerinde sergileniyor- onlarla iş birliği hâlinde ve onlarla görüş alışverişi yapmak suretiyle bu düzenlemeleri yaptık yani böyle bütünüyle oturup da dünyadan kopuk, dünyanın gerçeklerinden kopuk bir şekilde bu tasarı hazırlanmadı. Bunu sizlere bu şekilde ifade etmek istiyorum.

Gelirleriyle ilgili olarak: Projenin toplam maliyeti yaklaşık 180 milyon lira öngörülüyor, bekleniyor. Alt-üst yapı, tanıtım ve personel istihdamı burada önemli maliyet unsurlarını oluşturuyor. Bakanlığımızın 100 küsur dönümlük bir arazisi var -Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- burası tahsis edildi bu alan için. Bir 30 dönüm kadar ilave bir yer var yine Bakanlığımıza ait, burayı da biz EXPO alanı olarak katılmasını doğrusu arzu ediyoruz yani burasını ileride Antalya'da daha geniş bir alanda ve daha sonra da başka amaçlarla da yine Antalya'nın gelişmesi için kullanılabilecek bir alan olarak düşünüyoruz.

Maliyetin yarısının devlet desteği, diğer yarısının ise diğer kuruluşlar ve sponsorların vereceği katkılarla karşılanması öngörülüyor. Tabii, ziyaretçi giriş bedeli, hediyelik eşya satışı gibi diğer promosyon ve organizasyon sürecinde elde edilen gelirler de bu EXPO faaliyetleriyle ilgili gelirleri oluşturacak. İthalat, Ajansın fikrî ve sınai mülkiyet hakları, Uluslararası Sergiler Ofisi kurallarına uyma zorunluluğu ve yarışmalara ilişkin hükümlere yer verildiği tasarıda Ajansın harçlardan, katılım paylarından, çeşitli vergilerden muaf olması öngörülüyor. Yapılacak iş ve işlemler ile bu iş ve işlemlerle ilgili harcamalarının Sayıştay tarafından ve Bakanlık Teftiş Kurulu tarafından denetlenmesi öngörülüyor. EXPO sonrasında alanın turizm ve tanıtım faaliyetleri için kullanılması planlanıyor. Böylece Antalya ili ve ülkemiz adına turizm açısından önemli bir katkı sağlanmış olacak.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; EXPO'lar yalnızca sergi organizasyonları değil, gerçekleştirildiği bölgelerin cazibe merkezi hâline gelmesine katkı sağlarlar; günümüz ve gelecek teknolojilerinin paylaşıldığı, katılımcı ve ziyaretçilerin ortak ilgileri çerçevesinde buluşma fırsatı yakalayabildikleri, ilgi, beceri ve kültürlerini paylaşabilme olanağı yakalayabildikleri ortamlar yaratır. Dikkatinize yine sunmak isterim ki, EXPO 2016 Antalya, her ne kadar fiziki sınırları itibarıyla Antalya içerisinde olan bir proje olsa da katkısı Antalya sınırlarının dışında Türkiye'ye olacaktır. EXPO 2016 Antalya, ülkemiz tarafından gerçekleştirilecek en büyük uluslararası organizasyondur ve Türkiye'nin projesidir. Dünyanın en önemli botanik sergisi 2016 yılında Antalya'da düzenlenecek ve tüm insanlık için umudu ifade eden çocuk perspektifinden geleceğe bakarak yani geleceğe umutla bakarak Antalya'da ışıldayacaktır.

Bu nedenle, EXPO 2016 Antalya Kanun Tasarısı'nın ivedilikle biz, yüce heyetiniz tarafından kabul edilmesini temenni ediyoruz.

Ben, bu duygularla tasarının hayırlı olmasını diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Sayın Bakan, teşekkür ederiz.