AYŞE NEDRET AKOVA (Balıkesir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Balıkesir ilinin mülki hudutları esas alınmak suretiyle bütünşehir belediyesi yapılması hususundaki görüşlerimi sizlerle paylaşmak üzere söz almış bulunuyorum.

Balıkesir, Marmara ilçesinin merkeze uzaklığı 160 kilometre, Altınova ilçemizin merkeze uzaklığı, Balıkesir merkezine uzaklığı 138-140 kilometre olan, bir ucu Ege'ye açılan, bir ucu da Marmara'ya açılan bir ilimizdir. Bütünşehir olması durumunda mutlaka hizmetlerde ciddi aksamalar olacaktır. Biz, kesinlikle köylerin kapatılmasını, beldelerin kapatılmasını kabul etmiyoruz. Bu konuda 14 Ekimde beldelerimizde bir referandum yaptık. Bu referandum sonucunda, değerli milletvekilleri, ben, ne genel seçimlerde ne yerel seçimlerde bu kadar coşkuyla sandığa gidildiğini gördüm. O belde halkı, beldesi kapatılmasın diye büyük bir coşkuyla, siyaset gözetilmeksizin bütün siyasi parti görüşüne sahip olan vatandaşlarımız, halkımız sandığa gittiler ve beldelerinin kapatılmaması için oylarını kullandılar. Biz diyoruz ki, evvelemirde, kapatılacak beldelerde mutlaka referandum yapılması gerekmektedir.

Balıkesir'de 34 belde ve 892 köy kapatılacaktır. Biz diyoruz ki bu tasarı geri çekilmelidir. Büyükşehir, yönetimi öngörülen illerde kurulabilir ancak büyükşehirlerin tüm illerde ilin mülki sınırlarıyla çakıştırılması kabul edilemez, yerel yönetimlerin zayıflatılması kabul edilemez, belde belediyelerin toptan yok edilerek mahalleye dönüştürülmesi kabul edilemez, köylerin mahalleye dönüştürülmesi kabul edilemez.

Kanun taslağının beraberinde getirdiği başlıca sorunlar vardır. Vatandaşlarımız bu sorunların farkında değillerdir, mutlaka, bu sorunları, vatandaşları aydınlatarak anlatmamız gerekmektedir. Bu kanun taslağıyla yerelleşme iddiasıyla genelleşme yapılmaktadır. Her ilin mevcut coğrafi ve fiziki yapısına uymayan bütünşehir modeliyle hizmet akışı tamamen aksayacak, bütün ilçelere ve mahalle hâline getirilmiş köylere gerektiği gibi hizmet götürülemeyecektir. Vatandaş en temel hizmetler için bile bürokrasiyle mücadele içinde para, zaman ve enerji kaybedecektir.

Bu kanun taslağı demokrasiye de uygun değildir. Bununla, katılımcı demokrasinin uygulandığı yerel birimler kaldırılacaktır. Halk bire bir, kolaylıkla ulaşabildiği muhtar, belde belediye başkanını bulamayacak, kişilerle muhatap olamayacaktır. 160 kilometre ötedeki bütünşehir belediye başkanına ulaşması da ne köydeki vatandaşın ne beldedeki vatandaşın mümkün olmayacaktır. Taleplerini rahatlıkla dile getiremeyecek, yöneticiyle yakınlığı ortadan kalkacaktır.

Köylerin kapatılması tarımsal ve hayvansal üretime büyük bir darbe vuracaktır. Gıda tüm dünyada stratejik ürün olurken, ülkemizde tarımsal üretimi geliştireceğine, sekteye uğratacak uygulamaların yapılması sektörün tamamen çökmesine neden olacaktır.

Kıymetli milletvekilleri, çiftçi zaten tarladan üretimini kaldırmakta zorlanırken şimdi tamamen tarımdan eteğini çekecektir. Tarım alanları yapılaşma baskısı altına girecektir. Belediye yönetimlerinin tarla arazisi yerine her zaman iskân arazisini tercih etmeleri de köylünün sorunlarının görmezden gelinmesine yol açacak, çiftçiyi tarımdan uzaklaştıracaktır, hayvancılık da keza geriye gidecektir.

Bu kanun taslağı ihtiyaçların en yakın yönetim birimlerince karşılanması hizmet ilkesine de aykırıdır. Bütünşehir modeliyle belediyenin tüzel kişiliği kadar önemli ve demokratik olan, yüzyılların birikimiyle meydana gelen köy tüzel kişiliği de ortadan kalkacaktır. Mülki idarenin zayıflatılması üniter devlet yapımızı tahrip edecek ve böylelikle merkezî idarenin nüfuzu da etkisiz hâle gelecektir. Bu sorunlar doğrultusunda mahalli idarelerin denetimi güçleşecek ve yolsuzluklar da maalesef artacaktır.

Köylerin yönetimine ilişkin düzenleme 24 tarihli Köy Kanunu? Şimdi görüşülmekte olan kanun taslağına göre?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

AYŞE NEDRET AKOVA (Devamla) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ediyoruz Sayın Akova.