ALPASLAN KAVAKLIOĞLU (Niğde) - Yüce Meclisin değerli üyeleri, hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Niğde ilinde 8 Kasımdan itibaren hava sıcaklığının toprak altında sıfırın altına düşmesi neticesinde meydana gelen don afetinden zarar gören patates üreticisi çiftçilerimizin sorunları hakkında gündem dışı söz almış bulunuyorum. Sözlerime başlamadan önce, köylerini ziyaret ederek dertlerini dinlediğimiz patates üreticisi çiftçilerimize bir kez daha buradan geçmiş olsun dileklerimi sunmak istiyorum.

Niğde ülkemizde hem patates üretiminde hem de dikim alanlarında ilk sırada yer almaktadır, Türkiye'nin yıllık patates ihtiyacının yüzde 16'sını tek başına karşılamaktadır. İlimizde patates 70'e yakın köy ve beldede 5 binin üzerinde aile tarafından yetiştirilmektedir. Patates, bölgemizde, nisan ve mayıs aylarında dikilmekte, eylül ve ekim aylarında sökülmektedir. Ancak bu yıl bahar aylarında yağışın fazla olması nedeniyle patates dikimi geç yapıldığından söküm dönemi de kasım ayına uzamıştır. Ayrıca, uzayan hasat zamanının elma hasadına denk gelmesi işçi temininde de zorluklar yaşanmasına neden olmuştur. Kasım ayında hava sıcaklığının toprak altında sıfırın altına düşmesi nedeniyle sökümü yapılmamış patateslerde don zararı oluşmuştur.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından 10-11 Kasım tarihlerinde mahallî temsilcilerin de katılımıyla bizzat patates tarlalarına gidilerek zarar tespiti çalışmaları yapılmıştır. Buna göre, başta Orhanlı, Gölcük, Konaklı, Edikli, Elmalı, Yıldıztepe, Kiledere, Alay ve Çavdarlı beldeleri olmak üzere il merkezine bağlı 29 köy ve beldedeki patates üretim alanlarının dondan zarar gördüğü tespit edilmiştir. 1.453 patates üreticisine ait toplam 48.485 dekar alanda hasat işlemleri bitirilemediği için zarar oranının yüzde 40 ila 70 arasında olduğu belirlenmiştir. Tahminen 90 bin ton patates zarar görmüş, karşılığı da 30 milyon liradır. Hasat sonrası kazanacakları parayla ödemeyi planladıkları borçla patateslerini eken çiftçilerimiz pazarlama sorunlarıyla birlikte maruz kaldıkları don olayıyla büyük sıkıntıya düşmüşlerdir.

Sayın milletvekilleri, tarımsal üretim tabiat şartlarına bağlı olduğundan risk oranı yüksek bir sektördür. AK PARTİ İktidarı döneminde çiftçilerimize olan desteklerin yanı sıra risk yönetim araçları açısından da önemli gelişmeler olmuştur. 2005 yılında uygulamaya konulan Tarım Sigortaları Kanunu bunlardan biridir. Don afetinden zarar gören çiftçiler de gerek Tarım Sigortaları Kanunu gerekse de 2090 sayılı Kanun kapsamında destek görebilmektedirler.

Patates üreticilerimiz don afeti zararlarının karşılanması noktasında devletimizden destek beklemektedirler ancak afetzede patates üreticilerinin sigorta ve zararlarının karşılanması gibi resmî işlemlerde sıkıntı olabilecek bazı hususlar bulunmaktadır. Bunların başında da miras sisteminden kaynaklanan sorunlar ve Çiftçi Kayıt Sistemi'ne dâhil olan üretici sayısının düşüklüğü gelmektedir. Gerek arazilerin toplu kayıtlarının murisler üzerinde kalarak varislere intikalinin yaptırılmaması gerekse de çiftçilerimizin ÇKS'ye kayıt yaptırmamasının en büyük nedeni miras sistemimizdir. Çiftçilerimizin arazilerinin miras yoluyla paylaşılması neticesinde çok küçük parçalara bölünmesi üreticilerin ÇKS kaydı yaptırmalarını güçleştirmiştir. Ayrıca don zararı tespit edilen alanların bir kısmı hazine arazisi, bir kısmı da kiralama yoluyla kullanılan arazilerdir. Kiracılık sistemi ise büyük oranda karşılıklı iş birliği ve güvene dayalı olarak gerçekleştirilmektedir. Bu şekilde resmî sözleşme yapılmadan kullanılan arazilerin oldukça fazla olması da sorunun çözümünü zorlaştırmaktadır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ziyaretlerine gittiğimiz çiftçilerimiz emeklerinin zayi olmaması ve mağduriyetlerinin giderilmesi için devletimizin kendine uzatacağı yardım eline ihtiyaç duyduklarını ifade etmektedirler. Son ödeme tarihi kasım ayının sonu olan banka kredisi, kooperatif ve özellikle de elektrik borçlanmasının ertelenmesini acil olarak istemektedirler.

Değerli milletvekilleri, tarım sigortası ve 2090 sayılı Kanun'la olabilecek ihtilafların ve diğer resmî prosedürlerin aşılarak patates üreticilerimizin mağduriyetinin giderilmesi elzemdir. Afetzede çiftçilerimize telafi edici destekler verilmesi, banka kredisi, kooperatif ve elektrik borçlarının ertelenerek, patates üreticilerinin bir nebze olsun rahat bir nefes alması en büyük isteğimizdir.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızın öncülüğünde afete maruz kalan çiftçilerimizin mağduriyetini önleyecek tüm çalışmaların yapıldığına inanıyor, yüce heyetinizi tekrar saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)