FARUK BAL (Konya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi tekrar saygıyla selamlıyorum.

1'inci maddeyle ilgili olmak üzere önerge gerekçemizi size, sanıyorum, yeteri kadar izah edemedim. Bu nedenle tekrar huzurunuzdayım.

Mahkûmun ya da tutuklunun ücretsiz çalıştırılması bir angaryadır değerli arkadaşlar. Bir angarya olmanın yanı sıra bir insanlık ihlalidir, alın terine el uzatmaktır, çalışan insanın mesaisinin karşılığını vermemektir. Dolayısıyla, bu, sadece anayasa hukuku açısından ya da ceza infaz rejimi açısından bir  sorun değildir, aynı zamanda insan haklarıyla ilgili bir sorundur. Hepimiz insan olduğumuza göre bu insan hakkı ihlaliyle ilgileneceğimizi düşünüyorum ve bunun da birkaç tane hukuki gerekçesini sizlerle tekrar paylaşmak istiyorum.

Anayasa'nın 18'inci maddesi angaryayı yasakladıktan sonra, istisna olarak ikinci fıkrasını da ilave etmiştir. İkinci fıkrada, tutuklu ve hükümlülerin ücretsiz çalıştırılmasının mecburi hâle getirildiğini ya da bunun bir Anayasa hükmü hâline getirildiğini anlamak hukuk mantığıyla çelişir; aksine, mahkûm ve tutukluların ücretsiz olarak çalıştırılması istisnasının devamındaki fıkralara baktığımızda, devamında sayılan hâllerle bunların bir ilişkisinin bulunmadığı açıkça görülecektir. Dolayısıyla, buradan hareketle Anayasa'nın 90'ıncı maddesine ve  Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen uluslararası sözleşmelere baktığımız takdirde çalıştırılan kişinin hakkını vermek  Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevi olsa gerektir diye düşünüyorum.

Ben size şimdi bu görevi hatırlattım ama bundan sonra ortaya çıkabilecek sorunları da hatırlatmak istiyorum. Yarın bir gün, ücretsiz olarak çalıştırılan tutuklu ve hükümlü, bu hakkının alınması için ya da bu çalıştırılması sırasında ortaya çıkan hukuki bir ihtilaf nedeniyle maruz kalacağı davalarda ya da hukuki ihtilafın karşı tarafı olan kişilerin hakkına kavuşamaması, ücretsiz çalıştırılması nedeniyle hakkını alamaması nedeniyle İnsan Hakları Mahkemesine gittiğinde Türkiye'nin önünde ciddi ve devasa bir sorunla karşı karşıya kalacaksınız, o zaman da buna çare aramaya çalışacaksınız. Ben şimdiden o çareyi size söylüyorum, takdir yüce heyetindir.

Saygılar.

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Bal.