Konu: | |
Yasama Yılı: | 4 |
Birleşim: | 11 |
Tarih: | 23.10.2025 |
DEM PARTİ GRUBU ADINA OSMAN CENGİZ ÇANDAR (Diyarbakır) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından kurulan Yolsuzluğa Karşı Bakanlar Komitesi (GRECO) -ki Türkiye 2004 yılında buna üye olmuş- Türkiye hakkında 4 kez değerlendirme raporu düzenlemiş ve bu raporlarda her seferinde artan sayıda Türkiye tarafından yerine getirilmeyen -az önce önergede de ifade edildi- tavsiyelerin sayısı artmış. Bunun ayrıntısına girmeden sonuncusundan başlayalım: 2023 Haziranında güncellenen raporun -ki 28'inci Dönem şu Parlamentonun bizim yasama dönemimizin başıdır o- ilginç bir yanı, hepimizi ilgilendiren bir yönü var. Bu güncellenen raporda milletvekilleri, hâkim ve savcılar tarafından yolsuzluğun incelenmesi başlıkları var. Dolayısıyla hepimizi ilzam eden bir durum, Türkiye Büyük Millet Meclisini ve özellikle bu yasama dönemini ilzam eden bir durum var ve burada 22 tavsiyenin 10 tanesi hiç yerine getirilmemiş yani neredeyse yarısı yerine getirilmemiş. Şimdi, bu son rapor hepimizi ilgilendirdiği için, dolayısıyla her birimizin ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin bu yasama döneminin itibarı söz konusu. Burada, bu çatı altında sık sık "yüce Meclis", "Gazi Meclis", "millî iradenin tecelligâhı" gibi sözcükleri işitiyoruz, bunlar güzel ama bu Meclis eğer uluslararası itibara sahip değilse bu cümleler birbirimize -bugün ölüm yıl dönümünü idrak ettiğimiz Çetin Altan'ın lafıyla- Türk'ün Türk'e propagandasından başka bir anlam taşımaz ve boş bir kubbede yankılanan sözcükler olarak kalır. O nedenle ki bu önerinin en önemli hususlarından biri GRECO'nun tavsiyelerinin yerine getirilmemesi Avrupa Birliğiyle vize serbestisine ilişkin diyalogun da önünü alıyor ve bunu doğrudan etkiliyor. Avrupa Birliğiyle bu vize konusu bir kepazeliktir ama Türkiye'nin elini güçlendirmek için, Avrupa Birliğine karşı Türkiye'nin elini dış politikada da güçlendirmek için bu konuda adım atılmasında yarar var.
Şimdi, bakın, şu elimde tuttuğum çok saygın bir kuruluş olan Transparency International yani şeffaflığa ilişkin uluslararası kuruluşun yolsuzluk algısı raporu, 2024 raporunda Türkiye, 2023 yılında 180 ülke arasında 101'inci sırada.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
OSMAN CENGİZ ÇANDAR (Devamla) - Tamamlıyorum Sayın Başkan.
BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.
OSMAN CENGİZ ÇANDAR (Devamla) - Şimdi, 2024 itibarıyla 7 sıra daha gerileyerek 107'nci sıraya gelmiş, 180 ülke arasında Türkiye yolsuzluk algısı bakımından 107'nci sırada ve notu 34 yani 100 üzerinden 34, bu, amiyane tabirle sınıfta çakma hâli. 34 not alan başka ülkeler kimler? Malavi, Nepal, Nijer. Şimdi, Türkiye Malavi, Nijer ve Nepal'le aynı ligde oynayan bir ülke olmak durumunda mı? Hani, biz çok önemli, artık oyun kuran bir ülkeydik, dünya devletiydik? Malavi'yle, Nijer'le, Nepal'le aynı ligde oynuyorsak bu sıkıntı verici bir durumdur, bütün bunları yerinde incelemek için bu araştırma önergesinin gündeme alınmasında sonsuz yarar vardır.
Size saygılar sunuyorum. (DEM PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar)