YENİ YOL GRUBU ADINA MUSTAFA KAYA (İstanbul) - Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; grubumuzun yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın sorunları ve çözüm önerileriyle ilgili araştırma önergesi üzerine gerekçeyi açıklamak için söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle sizleri saygıyla selamlıyorum.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Temel Haklar ve Ödevler" kısmında yer alan 62'nci maddesi açıkça şöyle demektedir: "Devlet, yabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşlarının aile birliğinin, çocuklarının eğitiminin, kültürel ihtiyaçlarının ve sosyal güvenliklerinin sağlanması, anavatanla bağlarının korunması ve yurda dönüşlerinde yardımcı olunması için gereken tedbirleri alır."

Yine 5256 sayılı Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Kanunu'nun 3'üncü maddesinin bir fıkrasında yurt dışında yaşayan ve/veya çalışan Türk ailelerinin sorunlarını araştırmak ve çözüm önerileri geliştirmek görevini devlete yüklemektedir. Dolayısıyla burada dile getireceğimiz talepler bir lütuf değil, Anayasa’nın devlete yüklediği sorumluluk ve görevler arasındadır.

Peki, gurbetçilerin sorunlarına somut çözümler nelerdir? Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Bakanlığı kurulmalıdır. 7,5 milyonu fiilen köken itibarıyla 10 milyona yakın Türkiye'ye bağlı yurt dışı vatandaşlarımız vardır. Bu kitleye hizmet edecek kurumsal muhatap olan bakanlık acilen kurulmalıdır.

Yurt dışı seçim bölgesi oluşturulmalıdır. Siyasi temsil ve aidiyet duygusu eksikliği giderilmeli, Türkiye'deki süreçlere onların katılımları sağlanmalı, TBMM'de temsil edilmeleri için yurt dışı seçim çevresi oluşturulması yönünde düzenlemeler yapılmalıdır. Bugün Avrupa'da tam 22 ülke yurt dışındaki vatandaşlarına hem oy hakkı hem de temsil hakkı veriyor. Fransa diasporası için 11 seçim bölgesi açmış, İtalya 12 sandalye ayırmış; Portekiz, Romanya, Hırvatistan, İspanya, İsviçre, Belçika gibi ülkeler de aynı yolu izlemiş. Sadece Avrupa değil Tunus bile yurt dışındaki vatandaşlarına anayasal güvenceyle 19 sandalye tanımış durumdadır.

Askerlik bedeli bir sefere mahsus 1.000 euro olmalıdır. Çifte vatandaşlık hakkı kazanan vatandaşlarımızın, gençlerimizin önündeki en büyük engel şu anda askerlik sorunudur. Askerliğin 7 bin euro civarında olması şu anda askerliğe başvurmak ve vatandaşlığa başvurmak isteyen gençlerimizi tedirgin etmekte ve bu noktada kendilerinin geri adım atmalarına sebep olmaktadır.

Türk Hava Yolları bilet fiyatlarına üst sınır getirilmeli ve tavan fiyat 200 euro olmalıdır. Yurt dışından getirilen araçların Türkiye'de beş yıl kalması sağlanmalıdır, tüm işlemleri Türkiye'de yapılabilmelidir. Burada ihaleleri alan firma aynı zamanda uluslararası bir firmadır dolayısıyla bu işlemler Türkiye'de rahatlıkla yapılabilir.

Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın kendi kullanımları için getirdikleri telefonların kullanımında süre kaldırılmalıdır. Türkiye'de sağlık hizmetleri Avrupa sağlık belgelilere ücretsiz hâle getirilmelidir.

Sıla yolu çilesi bitirilmelidir. Vatandaşlarımızın özellikle tatil dönemlerinde Türkiye'ye gelirken geçtikleri ülkelerin gümrüklerinde peron sayıları artırılmalı; tren, deniz ve ek hava yolu seçenekleri devreye sokulmalıdır. Bu, yalnızca gurbetçiler değil, aynı zamanda yük taşıyan tırlar için de kolaylık sağlayacaktır. Yurt dışından getirilen araçların Türkiye'de beş yıl kalması sağlanmalıdır.

Avrupa'dan alınan meslek diplomaları Türkiye'de tanınmalıdır. Türkçe dersleri yasal güvenceye kavuşturulmalıdır. İlk ve ortaöğretimde seçmeli Türkçe derslerinin yaygınlaşması mutlaka sağlanmalıdır. Konsolosluk hizmetleri güçlendirilmelidir. Konsolosluk sayısı artırılmalı, mobil konsolosluklar kalıcı hâle getirilmelidir. Ayrıca Sırbistan'ın Niş kentinde açılacak konsolosluk hizmetlerinde, yeni kurulacak küçük hizmet ofislerinde noter, pasaport başvurusu, doğum kayıtları, nikâh ve cenaze işlemleri gibi temel hizmetlerde mutlaka hayata geçirilmelidir. Finansal veri paylaşımından işçiler muaf tutulmalıdır. Kesin dönüş yapan gurbetçilere gümrüksüz araç hakkı tanınmalıdır. Emeklilikte çifte standart kaldırılmalıdır. Yurt dışı borçlanmasıyla emekli olan vatandaşlarımızın tam zamanlı çalışabilme hakları korunmalıdır. Ayrıca Türkçe medya muhakkak desteklenmelidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.

MUSTAFA KAYA (Devamla) - Şu anda Avrupa'da Türkçe medya hedeflenen noktada değildir. Bunun için de gerekli girişimler yapılmalı, diaspora medya kurumu kurulmalıdır.

Değerli milletvekilleri, askerlik konusuna bir kere daha bahis açmak istiyorum. Askerlik meselesi sadece parasal hesaplamalar üzerinden değerlendirilemez. Şu anda Avrupa'da 4'üncü nesil vatandaşlarımız yaşıyor, gençlerimiz yaşıyor. Onların Türkiye'ye olan aidiyetlerini güçlendirmemiz gerekir. Bir sefere mahsus -bendenizin de bir kanun teklifi var- üç aylık süreyle sınırlandırılmış şekilde 1.000 euroya düşürülmeli ve Avrupa'da yaşayan gençlerimizin ana vatanla olan bağları korunmalıdır. Eğer bunu sadece maddi gereksinimler üzerinden değerlendirirseniz yanlış yaparsınız. Bunu, bu kanun teklifini bir kere daha dikkate almanızı bekliyor, araştırma önergemize vereceğiniz destek için şimdiden teşekkür ediyor, sizleri saygıyla selamlıyorum. (YENİ YOL, CHP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)