SADULLAH ERGİN (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; YENİ YOL Grubu adına heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Her ne kadar 215 sıra sayılı Kanun Teklifi'nin 18'inci maddesi üzerinde söz almış olsam da deprem bölgesinde afetzedelerin endişeyle bekledikleri bir sorunu dile getireceğim. Bu konu birçok milletvekili arkadaşımız tarafından daha önce dile getirildi ama maalesef bir sonuç alınamadı, ben tekrar gündeme getirmek istiyorum.

6 Şubat 2023'te yaşadığımız deprem felaketinin ardından deprem bölgesinde yaşayan vatandaşlarımızın barınma ihtiyacını karşılamak için rezerv alan uygulamasının yanında Yerinde Dönüşüm Projesi başlatılmıştı. Bu proje kapsamında hak sahiplerine konutlar için 750 bin TL hibe ve 750 bin TL kredi desteği sağlanmıştı. Bu rakam işyerleri için ise 400 bin hibe, 400 bin kredi olarak uygulanmaya başlandı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yerinde dönüşüm taleplerinin kabulü için 30 Haziran 2025 tarihini son gün olarak belirlemiş ve bu tarihe kadar talepte bulunan afetzedelerin yapı ruhsatlarını almış olmalarını şart koşmuştu. 2023 Kahramanmaraş ve Hatay depremleri raporuna göre Şubat 2023'te meydana gelen depremlerde yeniden inşa edilmesi gereken bağımsız bölüm sayısı 651.416 olarak belirlenmişti. Bu ölçekte bir yıkımın yaşandığı bir ortamda on binlerce depremzedenin 30 Haziran 2025 tarihine kadar yapı ruhsatı alabilecek şekilde süreci tamamlaması uygulamada mümkün olmamış ve çok sayıda vatandaş süreci vaktinde tamamlayamamıştır. Zira, depremzedelerin önemli bir kısmı kendi illerinin dışında barınmaktadır, kat maliklerinin kendi arasında anlaşması ciddi zaman almıştır, veraset ve tapu işlemlerinin bitirilmesi, imar çaplarının hazırlanması, zemin etüdünün yapılması, proje çizimi, belediyelerden projelerin onaylanması ve ruhsat alınması öngörülenden fazla zaman almıştır. Yaşanan bu gecikmeler nedeniyle çok sayıda vatandaş hak kaybına uğramış ve yerinde dönüşüm uygulamasından fiilen faydalanamamıştır oysa yerinde dönüşüm uygulaması depremzedelerin barınma sorununa çözüm bulmak amacıyla başlatılmıştır.

Mimarlar Odası yapmış olduğu basın açıklamasıyla 30 Haziran 2025 tarihine kadar zaten bu sürecin yetişmeyeceğini ilan etmiş ve ayrıca da bu miktarların enflasyona göre revize edilmesi gereğini dile getirmiş idi. Sadece meslek odaları değil sahada sürecin içinde olan yerel yönetimler de bu konuda merkezî idareyi göreve çağırarak sürenin uzatılmasını talep etmişti. Bu taleplerin ortak paydası ruhsat alma sürecinin mevzuat ve teknik nedenlerle öngörüldüğünden çok daha uzun sürdüğü ve vatandaşların bürokratik işlemlerin gecikmesi nedeniyle cezalandırılmaması gerektiğidir.

Depremzedelerin yeniden konut sahibi olabilmesi amacıyla başlatılan yerinde dönüşüm uygulamasında 30 Haziran 2025 tarihinin uzatılmama kararlılığı insani ve akılcı bir gerekçeyle izah edilebilir değildir. Hükûmetin bu konudaki ısrarcı tutumu sadece mağduriyetleri artırmakla sonuçlanacaktır. Yerinde dönüşüm uygulaması ne kadar çok artarsa aynı zamanda deprem bölgesinde faaliyet gösteren o ilin mühendislik ve müteahhitlik firmalarını da ekonomik açıdan olumlu etkileyecektir zira rezerv alan uygulamalarından ve TOKİ'nin ihale ettiği projelerden deprem bölgesindeki firmalar iş alamamaktadır. Genelde Türkiye çapında büyük firmalar toplu işlerin yapımını üstleniyorlar. Deprem bölgesinde aynı zamanda kendileri de depremzede olan inşaat firmaları yerinde dönüşüm projelerinden iş alabildikleri için yerel firmalar ve esnafımız ekonomik olarak kendilerini toparlama imkânı da bulacaklardır.

Gelin, bu sorunun daha fazla derinleşmesine fırsat vermeden çözüm üretin ve 30 Haziran 2025 tarihini 30 Haziran 2026 olarak uzatalım, depremzedelerin ihtiyaçlarına yönelik somut ve kalıcı kararlar alalım; başvuru süresinin uzatılmasının ardından bir diğer önemli mesele olan hibe ve kredi destek miktarlarının da vakit kaybedilmeden güncellenmesini ele alalım.

(Mikrofon cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

SADULLAH ERGİN (Devamla) - Zira, bilindiği üzere, yerinde dönüşüm uygulamasında bir diğer sorun iki yıl önce belirlenmiş bulunan destek miktarlarının bugün için çok yetersiz kalmasıdır. TÜİK'in son iki yıllık enflasyon rakamları yüzde 55 civarındadır. Dolayısıyla, mevcut rakamlara, 750 bin ve 400 binlik rakamlara bu enflasyon oranlarını uyguladığımızda konutlar için 1 milyon 200 bin hibe, 1 milyon 200 bin kredi olacak şekilde bu rakamların revize edilmesi gerekmektedir ve aynı artışın işyerleri için de uygulanması yerinde olacaktır.

Deprem bölgesi ve depremzedeler için hayati derecede önem arz eden bu sorunların acilen çözülmesi için iktidar grubunu ve Hükûmeti göreve davet ediyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (YENİ YOL sıralarından alkışlar)