GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: İYİ Parti Grubu önerisi münasebetiyle
Yasama Yılı:3
Birleşim:111
Tarih:18.07.2025

YENİ YOL GRUBU ADINA MUSTAFA KAYA (İstanbul) - Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; İYİ Partinin Meclis araştırması önergesiyle ilgili grubumuz adına söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle sizleri saygıyla selamlıyorum.

Fındık, Türkiye'nin en değerli tekel ürünüdür. Eğer dünyada bir ürünün yüzde 50'den fazlasını siz üretiyorsanız o üründe tekel, fiyat belirleyici sizsiniz demektir, sizin olmanız gerekir çünkü dünya fındık üretiminin yüzde 70'ten fazlası ülkemize aittir. Fındık ihracatıyla her yıl hazineye 2 milyar dolardan fazla gelir girmektedir. Türkiye'de yaklaşık 500 bin üretici 700 bin hektarda ortalama 650 bin ton fındık üretmektedir. 6 ila 8 milyon insanımız doğrudan veya dolaylı olarak fındıktan geçimini sağlamaktadır.

Peki, bu insanlarımızın sorunları nelerdir? İktidar böyle bir getirisi olan ürünün kendisini, üreticisini ülkeye yük olarak görmekte hatta cezalandırmaktadır. Çoğu seneler, üretici fındığını maliyetinin altında satmak zorunda kalmıştır. Toprak Mahsulleri Ofisi, bazı yıllarda verdiği taban fiyatla üreticiyi süründürmektedir. Üreten kesim zaten genelde emeklilerdir ve üründen ücret kazanamayan üretici hangi maaşından kaynak aktarıp fındığına bakım yapacaktır?

Fındık bahçeleri, özellikle Doğu Karadeniz'de ortalama 100 yaşını geçip ekonomik verimini yitirmeye başlamıştır. Özellikle Doğu Karadeniz çok engebeli ve eğimli olduğundan dolayı tarımsal mekanizasyon kullanılamamaktadır.

"Ferrero" adlı firmanın 2014 yılında Rekabet Kurumu tarafından ülke içine, piyasaya resmî olarak dâhil edilmesiyle birlikte bu firma ekonomik, teknik ve psikolojik üstünlüğü ele geçirmiş, resmen fındıkta ülke içinde tek başına at oynatmaya başlamıştır.

Peki, çözüm yolları nelerdir? FİSKOBİRLİK'in yapısı bir an önce revize edilmeli ve devreye güçlü bir şekilde sokulmalıdır. Bölgede, özellikle Doğu Karadeniz'de bahçeler çok yaşlıdır. Devlet-millet el ele, tedricen yeni çeşitlerle dikimler yapılmalıdır. Bahçeler teraslandırılmalıdır. Bu yıldan itibaren başlayan dönüme 366 lira destek ödemesi en az 2 bin lira olmalıdır. 10 dönüm arazisi olan bir çiftçinin 3.600 lirayla alabileceği maksimum gübre oranı 200 kilodur ve hiçbir anlam ifade etmemektedir. Bu yıl don felaketinden dolayı fındık üreticisi çok mağdur olmuştur. TARSİM harici ÇKS'ye kayıtlı olan üreticilerin dondan etkilenme oranlarına göre ödeme yapılacağı söylenmiştir ama ödemenin kasım ayında yapılacağı söylentisiyle beraber bu hâlâ beklenti oluşturmaktadır; bir an önce yapılması gerekir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım.

MUSTAFA KAYA (Devamla) - En önemlisi -burası çok önemli- bu ürünün yetiştirmesini, işlemesini ve pazarlamasını kendimiz yapabilmeliyiz; bunun altyapısı oluşturulmalıdır.

Değerli arkadaşlar, önemli bir istatistiği bu noktada, fındık taban fiyatının açıklanması beklenirken dikkatlerinize sunmak istiyorum: 54'üncü Hükûmet döneminde, Erbakan Hoca'mızın Başbakanlığında 1 kilo fındıkla 22 adet ekmek alınabiliyordu ve Erbakan Hoca'mız fındıkla ilgili değerlendirmeyi yaparken "Türkiye'nin elindeki fındık İsrail'in elinde olsaydı şimdi eczanelerde ilaç olarak adetle satılırdı." demişti.

Dondan dolayı mağdur olan çiftçilerin bir an önce mağduriyetlerinin giderilmesi, rekoltenin düşeceğinin de göz önünde bulundurulması neticesinde taban fiyatın en az 300 lira olarak açıklanması gerektiğini ifade ediyor, önergeyi destekleyeceğimizi belirtiyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (YENİ YOL ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)