Konu: | YENİ YOL Grubu önerisi münasebetiyle |
Yasama Yılı: | 3 |
Birleşim: | 109 |
Tarih: | 16.07.2025 |
DEM PARTİ GRUBU ADINA CELAL FIRAT (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; YENİ YOL Partisinin Türk Hava Yollarının gelirlerinin adil dağıtılmadığına dair genel görüşme önergesi üzerine DEM PARTİ Grubumuz adına söz almış bulunmaktayım. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı 13 Temmuz tarihinde 1.745 transit uçuşla Türk hava sahasında günlük rekorun kırıldığını açıklamıştır. Ancak biz bu rakamların gölgesinde kalan derin bir adaletsizlikten, kaynak israfından, çalışanın emeğinin yok sayılmasından bahsetmek zorundayız. Bu rakamlar önemli olabilir ancak bu uçuşlardan elde edilen gelirlerin kamu yararına ve çalışanlar lehine değerlendirilip değerlendirilmediği çok daha önemlidir.
Değerli milletvekilleri, bilindiği gibi Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyet Teşkilatı yani EUROCONTROL çerçevesinde, hava sahasını kullanan her uçaktan alınan ücretler ülkemize önemli bir döviz girişi sağlamaktadır fakat bu gelirlerin gerek tesis yatırımlarında gerekse çalışanların haklarının karşılanmasında etkin kullanılmadığı apaçık ortadadır. Türkiye verdiği hizmet bakımından 2'nci sırada olmasına rağmen EUROCONTROL'den elde ettiği gelir bakımından yalnızca 6'ncı sıradadır. Personel maliyetlerinin toplam içindeki payı Almanya'da yüzde 73, İspanya'da yüzde 75 iken Türkiye'de bu oran yüzde 36 civarındadır. Avrupa'da aynı işi yapan personel 8-10 bin euro para alırken Türkiye'de 2.300 euro civarındadır. Devlet Hava Meydanları İşletmesi bünyesindeki personel ağır iş yükü altında çalışmakta, buna karşı havacılık tazminatı gibi özlük haklarında ciddi eşitsizlikler yaşanmaktadır. Bu eşitsizlik yalnızca iş barışını değil uluslararası rekabette insan kaynağının niteliğini, sürekliliğini de zedelemektedir. Danıştay kararlarına rağmen bazı personel gruplarına yapılan keyfî ödemeler, bazılarına ise yapılamayan ödemeler hukuk devleti ilkesini zayıflatmaktadır. Bu durum çalışanların motivasyonunu düşürmekte ve kamu kaynağının da israfına yol açmaktadır.
Değerli milletvekilleri, bir başka mesele ise havaalanlarında vatandaşlarımızın karşı karşıya kaldığı fahiş ücret meselesidir. Bir bardak suya, bir şişe suya -50 gramlık, 500 gramlık- 100 ile 200 lira arasında, bir çaya 150-200 lira, bir simit de aldığında 300-400 lira ücret ödemektedir. Âdeta ticarileşmiş özel alanlara dönüşmüştür hava yolları. Bu da toplumumuzun büyük bir kesiminin büyük tepkisine yol açmaktadır.
Bununla birlikte uçak biletleri de çok yüksek bir çerçevededir, uçmak ayrıcalığa dönüşmüş vaziyette. Yurttaşlarımız şehirler arası yolculukta uzun kara yollarına mahkûm kalmaktadır. Tren seferlerinin ise her yere olmaması bir yana, bilet bulmak dahi çok zordur, mümkün olmamaktadır. Uçakların hizmet kalitesi ayrıca ciddi bir meseledir. Bazı firmalar bir bardak suyu bile ücretle karşılıyorlar.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Buyurun.
CELAL FIRAT (Devamla) - Sayın milletvekilleri, özellikle çok dilli bir toplumda örneğin, Kürtçe gibi dillerde hava limanlarında anons yapılmaması hem eşit yurttaşlık hakkına aykırıdır hem de ana dilindeki hizmet alma hakkını ihlal etmektedir.
Tüm bu nedenlerle, hava ulaşımında yalnızca sayılara değil, sosyal adalete, kamu yararına, çalışanın hakkına, toplumsal eşitsizliğe odaklanılması gerektiğini bir kez daha vurguluyoruz. Biz DEM PARTİ olarak kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını, çalışan emekçilerin emeğinin karşılığının, hakkının verilmesini, havacılık hizmetlerinin demokratikleşmesini savunuyor, önergeyi desteklediğimizi belirtiyoruz.
Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.
Aşk ile... (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)