GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: İstanbul depremiyle ilgili alınması gereken tedbirlere ilişkin gündem dışı konuşması
Yasama Yılı:3
Birleşim:105
Tarih:03.07.2025

İSA MESİH ŞAHİN (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İstanbul depremine ilişkin alınması gereken tedbirlerle ilgili gündem dışı söz almış bulunuyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

İstanbul'un en önemli sorunu nedir? Evet, değerli milletvekilleri, İstanbul'un en önemli sorunu nedir? Can güvenliği yani deprem gerçeği. Medeniyetlerin buluşma noktası olan, tarihin bize emaneti olan göz bebeğimiz İstanbul ne yazık ki büyük bir tehdit altında; deprem. En son 23 Nisan günü yüreğimiz ağzımıza geldi. Bu tehlike kendisini son günlerde tekrar tekrar hatırlatıyor. Allah korusun, beklenen İstanbul depremi gerçekleştiğinde sadece binalarımız değil hayatlarımız, hayallerimiz ve geleceğimiz de ciddi bir sınavdan geçecek, sadece İstanbul değil Türkiye büyük bir sınavdan geçecek. Ben esasında bu konuyu İstanbul depremi değil Türkiye depremi olarak tanımlıyorum çünkü İstanbul Türkiye'nin kalbidir, çünkü İstanbul Türkiye'nin lokomotifidir, İstanbul yıkılırsa Türkiye yıkılır. Dolayısıyla, bu konu Türkiye'nin bir beka sorunudur. Peki, biz bu beka sorunuyla yüzleşmeye hazır mıyız? Maalesef hayır, maalesef hazır değiliz değerli milletvekilleri. Derdimiz bir korku yaratmak değildir, farkındalık oluşturmaktır; deprem bir doğa olayıdır ve kaçınılmazdır. Deprem öldürmez, öldüren çürük binalardır. Depreme engel olamayız ama depremin yıkıcı etkisine karşı önlem alabiliriz, yapmamız gereken tek şey dirençli şehirler oluşturmaktır. Allah aşkına, 6 Şubat depreminden daha büyük bir felaket, daha büyük bir uyarı olabilir mi? Bakın, hayatımızda her şey normalleşti maalesef ama biz artık unutmak ya da unutturmak istemiyoruz ve biz artık depremden sonra arama kurtarma faaliyetleriyle övünen bir ülke olmak istemiyoruz, biz depremden sonra yapılan binalarla da övünen bir ülke olmak istemiyoruz, biz depremde yıkılmayan binalarla övünen bir ülke olmak istiyoruz.

Değerli milletvekilleri, mesele ülkemizin geleceği meselesi. Dolayısıyla İstanbul depremini siyasetüstü bir konu olarak ele almak zorundayız. Yoksa yerel yönetimlerden dolayı CHP sıralarına, merkezî yönetimden dolayı AK PARTİ sıralarına çok şey söyleyebiliriz ama dedim ya, konuyu siyasi çekişmelerin dışında tutmak zorundayız. Burada mesele siyasi kazanç değil, vatandaşımızın hayatını korumaktır; mesele oy toplamak değil, can kurtarmaktır; mesele siyaset değil, Türkiye'nin bekasını korumaktır. Bu yüzden çağrımız herkesedir, göz bebeğimiz İstanbul için hepimiz taşın altına elimizi koymak zorundayız, biz üzerimize düşeni yapmaya hazırız.

İstanbul depremine hazırlık sürecine ilişkin bazı öneriler sunmak istiyorum:

Değerli milletvekilleri, öncelikle yapmamız gereken şey, Mecliste bu önemli konuyla ilgili bir araştırma komisyonu kurmaktır. Merkezî yönetim, yerel yönetim, üniversiteler, STK'ler, konunun tüm paydaşlarının aynı ortamda buluşacağı bir İstanbul inisiyatifi oluşturulmalıdır. Bütüncül bir bakış açısına ihtiyacımız var. Parsel parsel hazırlıklarla, bölge bölge rezerv alanlarıyla İstanbul'u dönüştüremeyiz, İstanbul'u bütüncül olarak masaya yatırmak zorundayız. Bütüncül bir bakış açısıyla İstanbul'a özel bir İstanbul yasasını bu Meclisten çıkarmak zorundayız; hangi bölgede nasıl bir dönüşüm olacak, mevcut imar planları yeterli midir, imar sorunu olan bölgeler nasıl çözülecek; bunların hepsini bütüncül ele alan bir İstanbul yasasına ihtiyaç vardır. Evet, Meclis araştırma komisyonu, bütüncül bir bakış açısı ve İstanbul'a özel bir İstanbul yasası; bu üçünü ayrı tutuyorum.

Yine önemli bir zihniyet sorunu: Bakın, deprem toplanma alanlarının önemli bir bölümünün yapılaşmaya açıldığını görüyoruz. Bu bir zihniyet sorunudur. Sonradan farklı toplanma alanları oluşturulmaya çalışılmış ama eski yüz ölçümü yakalanamamış, bunun hızlı bir şekilde çözülmesi lazım, bu yapılaşmaya açılan alanların kamulaştırılarak bu sorunun çözülmesi lazım.

48 bin ağır hasarlı binamız var; İstanbul depreminde yıkılacak, ağır hasar görecek binamız. Öncelikle bu binaların tahliyesiyle sürece başlanması gerekiyor.

Bir başka husus: İstanbul'un küçültülmesi. İstanbul'un küçültülmesi, nüfusun Anadolu'ya dağılması için de cazip teşvikler üretilmelidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, devam edin.

İSA MESİH ŞAHİN (Devamla) - Bir başka husus: İstanbul sanayisi. İstanbul sanayisi İstanbul dışına taşınmalıdır; evet, İstanbul sanayisi İstanbul dışına taşınmalı, aksi takdirde büyük bir felaketle karşılaşabiliriz.

İskânlı alanlarda, tıpkı araç muayenesinde olduğu gibi, taşınmaz muayene sistemi getirilmelidir. Deprem bölgesinde gördük, yeni binalar kolonlar kesildiği için yıkılmış; bu binalar belirli periyotlarla muayene edilmelidir. İmar Kanunu'na aykırılıkta cezalar caydırıcı olmalı, zaman aşımı vesaire süreler de yeniden gözden geçirilmeli, imar barışı gibi uygulamalara son verilmelidir.

Kentsel dönüşüm sürecini aksatan süreçlerden biri de yargı sürecidir; dolayısıyla bu konuya özel afet mahkemeleri kurulmalıdır; bu da önerimizdir.

Hasılı değerli milletvekilleri, İstanbul depremi bir beka sorunudur; dolayısıyla, bir millî güvenlik sorunudur. Lütfen, gelin, hepimiz bu millî güvenlik sorununa birlikte çözüm bulalım diyorum, İstanbul'umuza sahip çıkalım diyorum.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti ve YENİ YOL sıralarından alkışlar)