SÜMEYYE BOZ (Muş) - Teşekkürler Başkan.

Cezaevlerindeki kadın siyasi tutsaklara selam olsun diyerek sözlerime başlamak istiyorum. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar) Özgürlük ve eşitlik mücadelenizin sesi bu toprakların her bir köşesinde yankılanıyor. Eş başkanlık sistemiyle temsil ettiğiniz irade, barış ve demokratik toplum umudunun taşıyıcısıdır. Sizlerin direnişi bu teklifin ruhunu oluşturmaktadır. Kadınların yerel siyasette eşit temsili ve yerel karar mekanizmalarına dâhil olması, eşit katılımı kanun teklifi sadece birkaç yasal değişiklikle ilgili değil, bu coğrafyada halkların, kadınların özgür, eşit ve barışçıl bir yaşamı yeniden kurma iradesidir. Bu teklif, bu ülkenin en can yakıcı sorunlarından biri olan, hakikatlerinden biri olan temsilsizliğe, cinsiyetçi iktidara ve tekçi yönetim anlayışına karşı bir itirazdır. Eş başkanlık sistemi, Kürt halkının demokratik mücadele deneyimlerinden süzülen ve kadın özgürlük çizgisiyle buluşmuş bir demokratik toplum projesidir. Bu sistem, kadın ile erkeğin yan yana durduğu bir formel düzenlemeden ibaret değildir, toplumu dönüştürmeyi, barışı toplumsal zeminden inşa etmeyi hedefleyen stratejik bir yaklaşımdır yani topluma yaslanır, toplumdan beslenir. Halkların ve kadınların iradesi bu ülkede onlarca yıl boyunca görmezden gelindi. Bu topraklarda kadınlar yalnızca seçme ve seçilme hakkının tanınması için mücadele etmedi ancak şimdi de biz eşit temsili konuşur bir durumdayız. Tabii ki tüm bu gelişmeler siyasi iktidarların insanlara ve kadınlara vermiş olduğu bir lütuf değil, onların devrimci mücadelesinin sonucu gerçekleşmiştir, bizler de bu gelenekten geliyoruz ve eş başkanlık işte, bu itirazların kurumsallaşmış hâlidir. Bu Mecliste kayyum atamalarına gerekçe gösterilerek kriminalize edilen eş başkanlık sistemini yasalaştırmak, gasbedilen iradelere iadeiitibar etmek, cezaevlerine gönderilmiş olan kadın siyasetçilerin sesini duyurmak demokratik toplum ve barışın karşılık bulması için bir adım olarak önümüzde durmakta. Elbette, bu yüzden bu teklifin yasalaşması demokratik modernitenin ve yerel demokrasi anlayışının kurumsallaşmasını da sağlayacaktır. Demokratik ulus perspektifi halkların eşit, özgür ve gönüllü birliğini esas almakta, bu da ancak kadın özgürlüğü temelinde mümkün olabilir çünkü kadın sadece toplumsal yaşamın değil, etiğin, estetiğin, ekonominin ve politikanın da asli öznesidir. Bakın, birilerinin sembolik olarak deyip geçtiği ancak etkilerinin yaşamda çok net bir şekilde görüldüğü eş başkanlık sisteminde, bu sistemin hayata geçmesiyle beraber kadınlar yerel yönetimlerde görev aldı, karar alma süreçlerine katıldı, şiddetle mücadele etti, sosyal hizmet alanlarını dönüştürdü. Bunun birçok örneğini Van, Diyarbakır gibi belediyecilik anlayışlarımızın yerel yönetimlerinin uygulandığı alanlarda görebiliyoruz yani buradan şunu söylemek mümkün: Bu sadece yönetsel bir yöntem değil, toplumsal bir dönüşümün de aracıdır. Sayın Abdullah Öcalan'ın yıllardır ısrarla altını çizdiği barış...

YÜKSEL SELÇUK TÜRKOĞLU (Bursa) - Bebek katili!

SÜMEYYE BOZ (Devamla) - ...ancak kadın özgürlüğüne dayalı demokratik bir toplumla mümkündür.

YÜKSEL SELÇUK TÜRKOĞLU (Bursa) - Teröristbaşı!

SÜMEYYE BOZ (Devamla) - Kadınlarla eşit ilişki kuramayan bir siyasal sistem toplumsal barışı da sağlayamaz. Bu yüzden eş başkanlık aynı zamanda toplumsal barış için de temel ilkedir. Eş başkanlık sistemine karşı çıkmak yalnızca kadınların değil, halkların da özgürlük mücadelesine karşı çıkmaktır. O yüzden buradan açıkça ifade ediyoruz: Bu teklifin görüşülmesinin reddi halklara ve kadınlara bir kez daha sırtını dönmek demektir. Demokratik toplum ve barış için Mecliste komisyonların kurulmasını konuştuğumuz bu süreçte ve bugünlerde barışın yukarıdan bir mutabakatla sağlanacağına dair inancımızın olmadığını, ancak toplumsal bir temelde inşa edilmesinin hayati önemde olduğunu bir kez daha hatırlatıyoruz. Gelin, demokratik siyaseti cezalandıran değil, kurumsallaştıran bir iradeyi bu Meclisten ortaya çıkaralım. Sayın Öcalan'ın da belirttiği gibi...

YÜKSEL SELÇUK TÜRKOĞLU (Bursa) - Bebek katili!

SÜMEYYE BOZ (Devamla) - ...kadın sorunu Kürt sorunundan daha derin bir sorundur. Savaş ve çatışma kültürü en başta kadınlara yöneliktir. Bu kültürü bir nebze olsun geriletmek mücadelenin dinamosudur.

YÜKSEL SELÇUK TÜRKOĞLU (Bursa) - Her defasında söyleyeceğim!

SÜMEYYE BOZ (Devamla) - Tam da bu yüzden eş başkanlık halkların eşit, özgür yaşamı için, kadınların onurlu mücadelesi için ve bu topraklarda gerçek bir barış için yaşamsaldır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Devam edin, buyurun.

SÜMEYYE BOZ (Devamla) - Eğer "Dönemin ruhu demokratik siyasettir, dili de barış dilidir." diyorsak, "Barış ve demokratik toplum çağrısı aynı zamanda kadınlar için de bir Rönesans'tır." diyorsak ve bu çağrının hayata geçmesi için, demokratik toplum ve barış çağrısı için bunca çaba, bunca emek, bunca diyalog varken tarihe halkın, kadının ve toplumun yanında duranlar olarak geçmek isteyen herkesi bu kanun teklifine destek vermeye çağırıyoruz.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)