| Konu: | Engelli bireylerin eğitim, rehabilitasyon, istihdam ve sosyal hayata katılım konusunda erişilebilir bir hayat sürdürmeleri için kapsamlı politikaların geliştirilmesi amacıyla bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin Önergelerin ön görüşmeleri münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 88 |
| Tarih: | 15.05.2025 |
MHP GRUBU ADINA PELİN YILIK (Çankırı) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; engelli vatandaşlarımızın toplumsal hayata katılımını güçlendirmek, karşılaştıkları sorunları tespit etmek ve bu sorunlara kalıcı çözümler üretmek amacıyla verilen Meclis araştırması açılması önergesi üzerine söz aldım. Aziz vatandaşlarımızı ve Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.
Engelliler Haftası her yıl 10-16 Mayıs tarihleri arasında Birleşmiş Milletlere üye ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de özel bir farkındalık haftası olarak kutlanmaktadır. Bu hafta, engelli bireylerimizin yaşadıkları sorunlara dikkat çekmek, toplumsal duyarlılığı artırmak ve engelli bireylerimizin toplumsal hayata en üst düzeyde katılımını sağlamak açısından önemli bir fırsattır. Ancak burada bir gerçeğin altını çizmek gerekir. "Engel" kavramı sanıldığı gibi sadece bireyin fiziksel ya da sağlık durumundan değil esasen toplumun oluşturduğu fiziki koşullardan, zihinsel kalıplardan ve sosyal yapılardan kaynaklanmaktadır. Engelli kardeşlerimize sunulan sağlık hizmetleri, eğitim, sosyal güvenlik ve istihdam olanakları günlük yaşamla baş edebilmeyi ve toplumsal hayatta var olabilmeyi kolaylaştırmaktadır. Günümüzde çağdaş toplumlarda hem bireysel duyarlılıkların hem de engelli bireylere sunulan sosyal imkânlarla birlikte farkındalığın arttığı görülmektedir. Milliyetçi Hareket Partisi olarak, engelli bireylerimizi toplumun asli ve ayrılmaz bir parçası olarak görüyor, onların yaşam kalitesini yükseltecek politikaların bir devlet politikası hâline gelmesini destekliyoruz. Engelli kardeşlerimiz için gerçekleştirdiğimiz tüm çabaların özünde kendi bağımsızlıklarını kazanmaları ve kendi kendilerine yeterli duruma gelmeleri hedefi yer almaktadır. Bu nedenle engelli bireylerimizin ihtiyaçları mümkün olduğu kadar gündemde tutulmalı ve bu konudaki toplumsal hassasiyetin güçlendirilmesi gerekmektedir çünkü engellilik sadece bir sağlık sorunu değil aynı zamanda sosyal, ekonomik ve hukuki yönleri bulunan çok boyutlu bir konudur. Sorunların çözümü anlamında da toplumun tüm kesimleri üzerine düşen sorumluluğu almalıdır.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; engelli bireylerimiz günlük hayatta istihdamdan eğitime, ulaşımdan sosyal hizmetlere kadar birçok alanda ciddi zorluklarla karşı karşıyadır. Ne yazık ki bazıları için eğitim hakkı yalnızca yasalarda kalmakta, bazıları için kaldırımlar, merdivenler, toplu taşıma araçları gerçek birer engel hâline gelmektedir. Engelli kardeşlerimiz topluma entegre olmakta zorlanıyorlarsa bu onların fiziksel durumlarından değil, bizim yeterince kapsayıcı, erişilebilir ve duyarlı bir toplum olmayışımızdandır. Engelli bireylerin erken çocukluk döneminde ihtiyaçları olan özel eğitimi, yaş ve engel durumuna göre almaları hayatlarını değiştirecektir. Aynı şekilde, çocuklarımızın engel durumunun uygunluğuna göre yapılacak ders dışı etkinlikler de eğitimlerine katkı sağlayacaktır. Burada özellikle belirtmek isterim ki engelli kadınların yaşadığı sorunlar çok daha karmaşık ve zordur. Hem kadın hem engelli olmak, ayırımcılığı katlayan, dışlanmayı derinleştiren bir çarpan etkisi yaratmaktadır. Bu noktada kadın odaklı sosyal politikaların engelli kadınlar özelinde daha kararlı ve sistematik şekilde hayata geçirilmesi gerekmektedir.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; toplumsal gelişmişlik düzeyinin önemli göstergelerinden biri de engelli bireylerin sosyal, ekonomik ve siyasal yaşama katılma oranlarıdır. Bu katılımı sağlayan en önemli unsur ise istihdamdır. Engelli bireylerin mesleki eğitim alarak üretken bireyler olarak istihdam edilmeleri hem kendilerine güven kazandıracak hem de toplumu olan aidiyet duygularını pekiştirecektir. Çalışma hayatında karşılaştıkları fiziki yetersizlikler, düşük ücret, terfi olanaksızlığı ve ön yargı gibi sorunlarının ortadan kaldırılması hepimizin görevidir. Türkiye'de çalışabilir durumda olan engelli nüfusun önemli bir kısmının iş gücüne dâhil olmadığı bilinmektedir; diğer bir yandan, istihdam edilenler ise çalışma hayatında önemli sorunlarla karşı karşıyadır. Bu sorunlardan başlıcaları, iş yerindeki fiziki engeller, engelli çalışanlara yönelik tutum ve ön yargılar, vasıfsız işlerde düşük ücretlerle çalışmak zorunda kalmak, ayrımcılığa maruz kalmak, terfi imkânlarının yokluğudur. Engelli bireylerimiz için uygulanan kota sisteminin etkinliğinin artırılması, korumalı iş yeri modellerinin yaygınlaştırılması ve kamuda engelli memur atamalarının sürdürülebilir şekilde yapılması büyük önem arz etmektedir.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; sadece bireyler değil onların aileleri de bu mücadelede ağır bir yük altındadır. Bu noktada, özellikle annelerimizi ayrı bir yere koymak istiyorum. Engelli çocuk sahibi annelerimiz, ekonomik, sosyal ve psikolojik yönden yoğun bir yük taşımaktadırlar. Bizler bu yükü paylaşmak, hafifletmek ve onların yanında olduğumuzu göstermek zorundayız. Ebeveyn destek programları, sosyal yardımların güçlendirilmesi ve bakım hizmetlerinin profesyonelleştirilmesi gibi çok yönlü sosyal politika önerileri artık ertelenmeden hayata geçirilmelidir. Ayrıca, babaların da bu sürece aktif şekilde dâhil edilmesi, yalnızca annenin değil ailenin tüm fertlerinin desteklenmesi gerekmektedir. Güçlü aile güçlü birey, güçlü bireyse güçlü toplum demektir.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; küresel salgın döneminde engelli bireylerimiz çok daha fazla izole olmuş, hizmetlere erişimleri ciddi ölçüde kısıtlanmıştır. Bu durum, bizlere olağanüstü koşullarda dahi engelli bireyleri önceleyen özel stratejiler geliştirilmesi gerektiğini açıkça göstermiştir. Bununla birlikte, son yıllarda uluslararası müsabakalarda büyük başarı elde eden özel sporcularımız bizlere göstermiştir ki doğru destek, doğru eğitim ve doğru fırsatlarla her engel aşılabilir. Bu vesileyle, ay yıldızlı bayrağımızı gururla dalgalandıran tüm engelli sporcularımıza bir kez daha teşekkür ediyorum.
Milliyetçi Hareket Partisi olarak bizler, engelli vatandaşlarımızın yalnızca belirli gün ve haftalarda değil yılın her günü desteklenmesi gerektiğine inanıyoruz. Engelli bireylerimizin ve ailelerinin destekçisi olup hayata dair yaşadıkları sorunlarını iyi tanıyıp bilmekteyiz. Saygıdeğer Genel Başkanımız Devlet Bahçeli Beyefendi'nin de ifade ettiği gibi, tedavisi mümkün olmayan asıl engelin buz tutmuş vicdanlarda, sığ politikalarda ve art niyetli zihinlerde olduğunu biliyor, bunun dışındaki her engelin aşılacağına yürekten inanıyoruz.
Engelli bireylerimizin insan haklarının korunması, bu bağlamda engelli bireylere uygulanan ayrımcılığın ortadan kaldırılmasıyla yakından ilişkilidir. Burada söz konusu edilen ayırımcılık, toplumsal alanlarda, sosyal yaşama katılımda, kamusal düzenlemelerde her boyutuyla engelli kardeşlerimizin hesaba katılmamasıdır. Engelli kardeşlerimizle ilgili atılan adımları siyasetçilerin her daim samimiyetle sahiplenmesi gereklidir. Engelli haklarıyla ilgili bilinç düzeyini artırmak, ayrımcılığa karşı korunmalarını sağlamak, bu konuda gerekli hukuki düzenlemeleri gerçekleştirmek, engelli bireylerimize fırsat eşitliği sağlamak için gerekli tedbirlerin alınması, çalışılması gereken konular arasındadır.
Sözlerime burada son verirken, engellilik bir eksiklik değil çeşitliliğin bir parçası olarak görülmelidir. Bireyleri desteklemekle kalmayıp onlarla birlikte yaşanabilir bir toplum inşa etmek hepimizin ortak sorumluluğudur. Bu vesileyle, tüm engelli bireylerimizi, ailelerini, eğitimcilerini, sivil toplum kuruluşlarını, kamu çalışanlarımızı ve bu alanda yürekten ve doğrulukla emek veren herkesi saygıyla selamlıyor, 10-16 Mayıs Engelliler Haftası'nın farkındalığı artıran, samimiyeti çoğaltan, çözüm odaklı politikaları teşvik eden bir sürece vesile olmasını temenni ediyorum.
Teşekkür ediyorum.
Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (MHP ve AK PARTİ sıralarından alkışlar)