MEHMET KARAMAN (Samsun) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bazı Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 15'inci maddesi üzerine söz almış bulunmaktayım. Sizleri ve aziz milletimizi saygıyla, muhabbetle selamlıyorum.

Sayın milletvekilleri, bir hata yaptınız; başkanlık sistemine geçtiniz, kendi ayağınıza sıktınız. Sonra birçok hata yaparak her şeyi hemen, çabucak değiştirdiniz. Sonuç ne oldu? Yine ve yeni yanlışlar doğdu. Başka hiçbir önemli işimiz yokmuş gibi bunlarla uğraşıyoruz. Bakın, yanlışla yanlış düzeltilmez. Bu getirdiğiniz de yanlışlar içeriyor. Biz sizi uyarıyoruz ve bundan vazgeçin diyoruz.

Kıymetli milletvekilleri, üzerine konuştuğumuz bu madde bize bir kez daha şunu hatırlattı: Devletin kurumsal hafızasına dokunmayın. Birçok kurumda yıllardan beri var olan, o kurumlara ve devlete ruhunu katan Devlet Planlama Teşkilatı, müsteşarlıklar gibi bir açıdan devletin ta kendisi olan yapıları bozdunuz ve kaldırdınız. Sonuç ne oldu? Yine bu yapılara ihtiyaç duyuluyor ve duyulacak. O yüzden, yol yakınken bu kurumsal hafızayı tahrip edecek adımları atmaktan lütfen kaçının. Vatanı ve milleti için tırnaklarıyla kazıyarak, tekâmülle ve liyakatle bir yerlere gelenlerin önünü açın ve en azından devletçi bir grup, apolitik insan kriz dönemlerinde mihenk taşı olma vazifesini üstlensin. Bu yapılara hepimizin ihtiyacı var, dün de bugün de yarın da olacak. Devletin devamlılığı esastır. Bunu sağlayacak sacayaklarından biri de az önce ifade ettiğim yetişmiş ve namuslu bürokratlardır.

Kıymetli milletvekilleri, bu kanun teklifi esas komisyon olan Plan ve Bütçe Komisyonuna ne zaman verildi? 11 Nisan 2025. Komisyon ne zaman karar aldı? 16 Nisan 2025. Ama bu kanun teklifine ne kadar zaman ayrıldı? Sadece karar gününde sekiz saat zaman ayrıldı. 13 kanun ve 1 kanun hükmünde kararname olmak üzere 14 kanunda değişiklik öngören 32 maddelik bir torba kanun teklifi için yalnızca sekiz saat görüşme yapıldı. Tali komisyonlar olan Anayasa ve Adalet Komisyonlarında ise ne görüşüldü ne de bir rapor alındı. Bu durum hem Anayasa'mızın hem de Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nün açık hükümlerine aykırıdır. Aklımızla da bu milletin istikbaliyle de oynamayın. Bu torbanın da akıbeti diğerleri gibi olacak; olan da bu kanunda olduğu gibi kurumlarımıza, kamu çalışanlarımıza ve genellikle yine vatandaşlarımıza olacak.

Yasama yetkisi Anayasa'mızın 7'nci maddesi uyarınca yalnızca Türkiye Büyük Millet Meclisine aittir, bu yetki devredilemez ancak son yıllarda özellikle Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçişin ardından bu anayasal ilkenin zedelendiğine hep birlikte şahit oluyoruz. Kanun teklifleri Meclisin denetim ve inceleme mekanizmaları olan komisyonlarda yeterli şekilde görüşülmeden Genel Kurul gündemine getiriliyor. Böylelikle yasama organının asli fonksiyonu şeklen yerine getirilmiş gibi yapılmaktadır. İç Tüzük'ümüzün 23'üncü maddesi uyarınca bir teklifin esas komisyon dışında ilgilendirdiği tali komisyonlarda da görüşülmesi gerekir, görüşülmediği durumda tali komisyonlardan rapor alınmaması ciddi bir usul eksikliğidir ve bu eksiklik, teklifin şekil bakımından sakat olmasına vesile olur. İç Tüzük hükümleri ihlal edilerek yapılan bu tür düzenlemeler sadece Meclisin itibarını değil hukuk devleti ilkesini de zedelemektedir.

Sayın Başkan, bugün önümüzde duran torba yasa teklifi, Meclisin yasama gündeminin teknik olarak değil siyasi irade tarafından keyfî şekillendiğinin belirlendiğini göstermektedir. Oysa yasama gündeminin belirlenmesi, halk iradesinin tecelligâhı olan Meclisin iç işleyişine bırakılmalıdır. Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçişle birlikte yürütme erkine verilen sınırsız yetkiler Meclisi âdeta bir noter makamına dönüştürmüştür. Anayasa'yla düzenlenmiş asli usuller yerine kanun hükmünde kararnamelerle ya da torba yasa uygulamalarıyla yasama yapılması Anayasa’nın 2'nci maddesinde yer alan "hukuk devleti" ilkesine de açıkça aykırıdır. Unutulmamalıdır ki hukuk devleti keyfîliği değil kural hâkimiyetini esas alır.

Bugün görüştüğümüz torba yasa teklifi, kapsamı itibarıyla farklı alanlara ilişkin düzenlemeleri bir araya getirmektedir. Bu uygulama hem Anayasa Mahkemesi içtihadına hem de TBMM İçtüzüğü'ne aykırıdır. Anayasa Mahkemesi, birçok kararında torba yasa uygulamalarının "yasaların konu bütünlüğü" ilkesini ihlal ettiğini belirtmiştir. Bu ilkeyi yok sayarak çıkarılan düzenlemeler Anayasa’nın 88'inci maddesi uyarınca usulüne uygun olarak kanunlaşmış sayılamaz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Karaman, lütfen tamamlayın.

MEHMET KARAMAN (Devamla) - Son olarak şunu belirtmek isterim: Yasama sürecinin işlevsizleştirilmesi sadece muhalefet milletvekillerinin değil iktidar sıralarında oturan sizlerin de iradesinin gasbedilmesi anlamına gelir.

Hepimiz bu yüce çatı altında milletin emanetini taşıyoruz. Bu emaneti usulüne uygun, hakkaniyetli, şeffaf bir yasama süreciyle yerine getirmek zorundayız. Bu vesileyle, bu teklifin geri çekilerek komisyonlarda usule uygun şekilde görüşülmesini, tali komisyonların da sürece dâhil edilmesini Meclisin iradesine saygının gereği olarak teklif ediyorum. Anayasa Komisyonu, Anayasa'ya uygun olup olmadığını da herhâlde inceleyerek bir rapor hazırlayacaktır bundan sonra.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (YENİ YOL sıralarından alkışlar)