| Konu: | Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 51 |
| Tarih: | 30.01.2025 |
GEORGE ASLAN (Mardin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu ve halklarımızı saygıyla selamlıyorum.
Öncelikle, geçtiğimiz hafta Bolu'da çıkan otel yangınında hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, ailelerine de başsağlığı diliyorum.
Bugün madde üzerinde konuşmak isterdim ancak o kadar hak ihlalleri oluyor ki maddeye değinmeyeceğim maalesef, bu yeni hak ihlallerine değinmek istiyorum.
Değerli milletvekilleri, Türkiye'de en çok hak ihlalinin yaşandığı alanlardan biri, malum, din özgürlüğü alanıdır. Uluslararası raporlarda sık sık bu soruna vurgu yapılmakta ve Türkiye, sürekli, din özgürlüğü konusunda hak ihlallerinin yaşandığı bir ülke olarak tanımlanmaktadır. Türkiye'de inançları nedeniyle, başta Aleviler ve Hıristiyanlar olmak üzere farklı kesimler baskıcı ve ayrımcı uygulamalara maruz kalmaktadırlar. İktidarın Alevi köylerine cemevi yerine cami yapma politikasının yıllardır devam ettiğini biliyoruz, şimdi de Süryani köylerine zorla cami yapılmak istenmektedir. Midyat'a bağlı Zaz köyü, Türkçe adı İzbırak Mahallesi tarihî Süryani bir köydür. Köydeki kilise yaklaşık 1.300 yıllık geçmişe sahip. Köy, 1990'lı yıllarda çatışmalı ortam nedeniyle boşaltıldı, insanlar yurt dışına gitmek zorunda kaldı; son yıllarda köylüler tekrar köylerine dönerek yerleşmeye ve yeni evler yapmaya başladılar. Köyde Süryanilerin yanı sıra bir Müslüman aile de yaşamaktadır, bu aile sonradan zorla köye yerleşen bir ailedir. 2000'li yıllarda bölgede yapılan tapu ve kadastro çalışmaları kapsamında bu köyde Süryanilere ait bir ev cami olarak tescil ettirilmiştir. Geçtiğimiz günlerde buraya cami yapmak için inşaata başlandı. Köyde ve yurt dışında yaşayan Süryanilerden oluşan bir heyet Kaymakam, Müftülük ve Valiyle görüşerek bu inşaatın durdurulmasını talep etti; yapılan görüşmeler sonucunda geçici olarak inşaat durdurulmuş durumda. Burada amaç gerçekten cami yapmak mıdır? Bir aile için camiye ihtiyaç var mıdır? Süryanilerin yıllar önce göç etmek zorunda bırakıldıkları köylerine dönmelerinden rahatsız olan kesimler var ve bu dönüşleri engellemek için bazı köylerde halkı taciz ettiklerini ve farklı yöntemlerle baskı kurduklarını biliyoruz. Bunlar, önce tapu ve kadastro çalışmalarında yaşanan karışıklıklardan faydalanarak köy sınırlarını değiştirmeye ve hazineye devredilmiş bazı arazileri satın almaya çalıştılar. Burada başarılı olmayınca Süryani köylerinde cami yapılması için çalışmalara başladılar. Önce Midyat'ın Gülgöze, diğer adıyla Invardo köyüne bir cami yapıldı. Sonradan Savur'un Dereiçi (Kıllıt) köyüne -ki bu köy Süryani köyüdür ve UNESCO kapsamına alındı- UNESCO kapsamına alındıktan sonra bir cami yapıldı ki burada bir tek Müslüman yaşamıyor. Şimdi de Zaz köyüne aynı şeyi yapmak istiyorlar.
Özellikle Midyat Müftüsü burada çok kötü bir rol oynuyor ve değişik iş adamlarına şunu söylüyor: "Gidin, Süryani köylerinde cami yapın, onlar korkularından bir daha bu köylere dönmeyecekler ve topraklarına konacaksınız." Bu da bir din adamıdır ve bunlar bu camileri yaparken naylon faturalarla bunları şişiriyorlar Allah adına cami yaptıklarını söyleyerek; bu, kabul edilecek bir şey değildir.
HALUK İPEK (Amasya) - Süryaniler köyleri niye terk etti?
GEORGE ASLAN (Devamla) - Niye terk etti, biliyor musun?
HALUK İPEK (Amasya) - Niye terk etti?
GEORGE ASLAN (Devamla) - Çünkü siz...
HALUK İPEK (Amasya) - PKK teröründen terk etmedi mi?
GEORGE ASLAN (Devamla) - Bırak ya, bırak şimdi onu!
HALUK İPEK (Amasya) - Hadi be! PKK sıkıştırdı, terk ettiniz, şimdi de...
GÜLÜSTAN KILIÇ KOÇYİĞİT (Kars) - Ne alakası var şimdi anlattığı konuyla?
SALİHE AYDENİZ (Mardin) - Köyleri yakanlar sizsiniz!
GEORGE ASLAN (Devamla) - Avrupa'nın çeşitli ülkelerinden Süryani heyetleri gelip yaşanan sorunların çözülmesi için iktidar temsilcileriyle görüşüyorlar. Yaklaşık bir ay önce yurt dışından bir heyet gelip burada bakanlarla görüşmüştü ama ne hikmetse bu görüşmelerden hemen sonra Zaz köyünde bu cami meselesi ortaya çıktı.
HALUK İPEK (Amasya) - PKK tarlalarınızı aldı, malınıza el koydu.
SALİHE AYDENİZ (Mardin) - Korucular mallarına el koydu, korucular; devlet eliyle korucular el koydu.
GEORGE ASLAN (Devamla) - Biz elbette ki cami yapımına karşı değiliz ancak ihtiyaç olmadığı hâlde bir Hristiyan köyüne zorla cami yapmanın arkasında bir art niyet olduğunu düşünüyoruz.
HALUK İPEK (Amasya) - Süryaniler niye terk etti, onu mertçe söylesene, mertçe söyle! Süryaniler niye terk etti? Mallarınıza, tarlalarınıza kim el koydu?
GEORGE ASLAN (Devamla) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Anayasa'da Türkiye'nin laik olduğu ve Türkiye'de din, inanç özgürlüğü güvence altına alınmış olsa da bu, büyük ölçüde kâğıt üzerinde kalmaktadır. Türkiye'de Alevilere, Hristiyanlara ve diğer dinî topluluklara yönelik baskı ve ayrımcılık sadece hak ihlalleri yaratmakla kalmıyor, aynı zamanda toplumsal barışı da tehdit etmektedir.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
HALUK İPEK (Amasya) - Ya bu iktidar Süryanileri Avrupa'dan getiriyor.
GEORGE ASLAN (Devamla) - Herhangi bir inancın topluma veya bir insana dayatılması, zorla benimsetilmeye çalışılması, aynı şekilde bir Alevi ve bir Hristiyan köyüne zorla cami yapılması zorbalıktır. İnsanların rızası olmadan zorla yapılacak bir cami o köydeki huzurun bozulmasına neden olacaktır. Oysaki ibadet yerleri sevginin, barışın ve huzurun mekânlarıdır; toplumsal barışı, huzuru bozmak için kullanılmamalıdırlar. Zaz köyünde zorla yapılmak istenen cami tam da bu huzursuzluğa neden olacaktır. Bu nedenle, projenin kalıcı olarak iptal edilmesini istiyoruz.
Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)