CHP GRUBU ADINA NAİL ÇİLER (Kocaeli) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; sizleri ve ekranları başında bizleri izleyen tüm vatandaşlarımızı saygı ve sevgiyle selamlıyorum.

Geçen yıl kaybettiğimiz Kocaeli Milletvekilimiz Hasan Bitmez'i saygı ve rahmetle anıyorum.

Biz, halkın temsilcileri olarak bütçenin halk için oluşturulmasını sağlamalıyız diyoruz. Vergiler kimden toplanıyorsa bütçe de onlar için harcanmalıdır fakat bu bütçe halkın, işçinin, esnafın, memurun, emeklinin, tacirin, tüccarın bütçesi değil, bu bütçe faiz lobilerinin bütçesidir. Bütçenin gelir kalemlerine baktığımız zaman, biz vergi yükünü ücretli kesime yüklüyoruz; vergilendirmede kantarın topuzu şaştı, denge kalmadı. (CHP sıralarından alkışlar) Çok kazanandan az, az kazanandan çok vergi alıyoruz. Bu yıl üyesi olduğum komisyonda ve Genel Kurulda tüm itirazlarımıza rağmen e-ticaret firması için o günkü iş hacmine göre 60 milyar liralık lisans gelirinden vazgeçildi. Biz e-ticaret firmalarından lisans ücreti alıp esnafa can suyu verecekken lisans bedellerini kuşa çevirdik.

2025 bütçesinde dolaylı vergilerden toplam vergi gelirindeki payımız yüzde 70'e ulaştı, OECD ülkelerinde bu oran yüzde 38'lerde. Her geçen gün bütçedeki denge bozuluyor. 2013 ve 2023 yılları arasında toplam 7,5 milyar lira vergi borcu silindi. Bu silinen borç çiftçinin, KOBİ'nin, emeklinin borcu değil, bu kamu-özel iş birliği ve yap-işlet-devret modeliyle kamudan ihale alan dev şirketlerin borcudur. 2023 yılı bütçesine baktığımızda, 1 trilyon 380 milyar lira bütçe açığı verildi. Siz "Bütçe açığının sebebi deprem." dediniz. Evet, çok büyük felaketi birlikte yaşadık, 11 ili etkileyen bir depremde asrın faciasına şahit olduk. Depremin yaralarını sarmak için ne gerekiyorsa yapmalıyız, ne gerekiyorsa tabii ki yapılmalıdır, çok büyük eksiklikler var, onlar muhakkak giderilmelidir. 1999 büyük Gölcük depreminin ardından 2000 yılında "özel iletişim vergisi" adı altında bir deprem yani afet vergisi oluşturuldu. Bütçe verilerine göre 2023 yılında 16 milyar 654 milyon, bu yılın ilk sekiz ayında 30 milyar 465 milyon, 2025'te de 45 milyar deprem vergisi toplamayı planlıyorsunuz. Nerelere harcandı bu paralar, bilen var mı? Bilmiyoruz ama açık açık öğrenmek istiyoruz. Merkez Bankası 2023 yılında 818 milyar zarar etti. Şimdi, değerli milletvekilleri, size soruyorum: Merkez Bankası hiç zarar eder mi? İktidar 2024 yılında 2 trilyon 148 milyar lira bütçe açığı tahmin ediyor. Bunun sebebi nedir, bunu nasıl başardınız? Eğer dengeli bütçeler oluşturulsaydı biz o gün depremden de deprem sonrasında yaşananlardan da bu kadar etkilenmeyecektik. (CHP sıralarından alkışlar) Sorun krize dönmeyecekti. Bütçeyi dirençli kentlere ayıramadık, akıllı kentler oluşturmadık, teknolojik yatırımlar yapamadık. Siz "kur korumalı" diye paraları birilerine aktardınız.

Değerli milletvekilleri, yaptığınız harcamalar üretimi artırıyor mu? Katma değerli üretim artıyor mu? Artmıyor. Türkiye'de sanayi üretimi son bir yılda yüzde 3,9 oranında daralmış. İmalat sanayisinde 5,1 oranında düşüş var. Türkiye'de dış ticaret açığını azaltacak olan yüksek katma değerli ürün üretimi ise yüzde 22 oranında düşmüştür. Şimdi, Türkiye de bir resesyonun içindedir. Teknik olarak gayrisafi yurt içi hasıla iki çeyrek üst üste daralırsa bu resesyonu ifade eder. Üst üste iki çeyrek küçülmeyle Türkiye teknik resesyona girdi bile yani durduk. Yüksek enflasyon ülke ekonomisinde ciddi baskı yaratmaya devam ediyor. Ayrıca, Merkez Bankasının yanlış kararları resesyonu tetikler. Bütçelerinize üretimi artıracak önlemler almıyorsunuz. Enflasyonu düşüremiyorsunuz. Dövizi tutmak için milyarlarca doları bir gecede heba edebiliyorsunuz. Siz ekonomiyi yönetmiyor, günü kurtarmaya çalışıyorsunuz. (CHP sıralarından alkışlar)

Değerli milletvekilleri, ben sanayinin devleştiği; üretimin, emeğin başkentinden gelen bir milletvekiliyim yani Kocaeli Milletvekiliyim. Kocaeli, Türkiye'yi besliyor ve beslemeye de devam ediyor. Bu yıl on bir ayda devletin Kocaeli'den toplam geliri 691 milyar 196 milyon 292 bin lira oldu. Kocaeli'de tahsilat oranı yüzde 93,8'e çıktı, tahsilatta ve tahakkukta Kocaeli Türkiye 1'incisi. Peki, siz Kocaeli'ye ne verdiniz? (CHP sıralarından alkışlar)

SELAMİ ALTINOK (Erzurum) - Çok şey, çok şey...

NAİL ÇİLER (Devamla) - Sayın Bakanım, dinleyin, cevap vereyim.

Çayırova ilçemizde temeli atılan hastane bitmedi, 3 sefer müteahhidi değişti. 99 depreminde hasar gören 28 okulumuz henüz yenilenemedi. Darıca Eğitim ve Araştırma Hastanesini nitelikli hâle getiremediniz. Gebze-Darıca metrosuna ne oldu, bilen var mı? Metronun temeli atılmadan durakların adını koydunuz, tabelalarını astınız. Osman Hamdi Bey Müzesinin restorasyonunu bitiremediniz. "Ya bir yol bulacağız ya yeniden bir yol açacağız." diyen Kartaca Komutanı Hannibal'ın öldüğü kaleyi kimsenin gitmediği, demir yığınına dönen bir macera parkının gölgesinde bıraktınız. Uçuşa hazır olan Cengiz Topel Havalimanı'nı neden çalıştıramıyorsunuz? (CHP sıralarından alkışlar)

Ülkemizde sanayici de mutsuz, çalışan da mutsuz, emekli de mutsuz, bizler milletvekilleri de mutsuzuz arkadaşlar; bu durumdan hiç kimse mutlu değil. Sanayici yatırım yapmaktan korkar hâle geldi.

Şimdi, sıkı durun, şirketlerin katma değer vergisi yani KDV alacağı 20 milyar doların üzerinde, kredi faiz oranları yüzde 50, yüzde 60 bandında. Bunlar yetmiyor gibi enflasyondan kaynaklı varlıkların değerlerindeki değişimden dolayı enflasyon muhasebesiyle büyük bir yük daha yüklüyorsunuz; bunlar iflasın habercisi.

Değerli milletvekilleri, peki, ben size soruyorum: KDV alacaklarını şirketlere ne zaman ödeyeceksiniz? (CHP sıralarından alkışlar)

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Doğru, güzel soru. Belediyelerden almasını biliyor.

NAİL ÇİLER (Devamla) - Tekrar ediyorum: KDV alacaklarını şirketlere ne zaman ödeyeceksiniz? Bunları öderseniz şirketler bir nefes alır. "Ticaretin gelişmesini, istihdamın, ihracatın artmasını istiyoruz." diyorsunuz. Ülkesini seven herkes bunu ister. Finansa erişimin zor olduğu, nitelikli elemanın yetiştirilemediği, teknolojik yatırımların yapılmadığı, vize sorunu yaşanan bir ortamda nasıl gerçekleşecek bunlar? Yurt dışına ürün gidiyor, montaj yapacak teknik elemanı vize alamıyor, gönderemiyoruz. Ticaretin sürdürülebilir olması için bu sorunlar derhâl çözülmelidir. Bu bütçede bunu görmedik. "Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi" diye bir ucube şey çıkardınız. Birilerini zengin etmeyin, bunu daha akılcı yöntemlerle, daha basit şekilde çözebiliriz.

Değerli milletvekilleri, halkın bütçesi ne durumda, biraz da bundan bahsetmemiz gerekiyor. Bu bütçe emekliye bir müjde vermiyor, asgari ücretliye bir müjde vermiyor, memura bir müjde vermiyor, atanmayan öğretmene bir müjde vermiyor. Bütçe sunumları yapılırken "Biz adalet sarayları yaptık." diyorsunuz, yapın ama ülkemizin temel sorununun da adalet olduğunu unutmayın. "Millet bahçeleri yaptık." diyorsunuz, emekli vatandaşlarımız bir simit alıp gönlünce çay bahçesinde oturamıyor. "Üniversiteler açtık." diyorsunuz, öğrenciler barınma ve beslenme sorunu yaşıyor, nitelikli gençlerimiz yurt dışına gitmeye devam ediyor; bu son derece tehlikeli bir durum. Beşerî zenginliğimizi doğru değerlendiremiyoruz. Önceki bütçelerde "2025'te 60 bin KOBİ'ye destek vereceğiz." diyordunuz, şimdi "52 bin KOBİ'ye destek veririz." diyorsunuz, kendi kendinizi güncellediniz; ortaya koyduğunuz hedefler tutmuyor, tutmuyor, tutmuyor. (CHP sıralarından alkışlar)

"Togg göz bebeğimiz." dediniz, "Yerli ve millî." dediniz, "Onu büyütmemiz, dünyaya satmamız lazım." dediniz. Siz Çinli BYD için Togg'dan neden vazgeçtiniz? BYD'ye verilen imtiyazlardan neden bahsetmiyorsunuz yoksa Togg'u da mı gözden çıkardınız? Bundan beş, altı yıl önce elektrikli traktör hikâyesine ne olduysa Togg'un başına onlar gelmesin diye uyarıyorum. Elektrikli traktörün hikâyesini en iyi bilenlerden biriyim çünkü yeri Dilovası'nda, benim olduğum bölgede. Fabrikaya bakalım "seri üretim" diye bir şey var mı? Tabii ki yok.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Çiler, tamamlayın lütfen.

NAİL ÇİLER (Devamla) - Teşekkür ederim.

Değerli milletvekilleri, gelişen ve dönüşen dünyada ekonomik olarak güçlü, refah seviyesi yüksek ülkelerden biri olmak istiyorsak Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 1923 yılında İzmir İktisat Kongresi'nde söylediği "Her fabrika bir kale olmalıdır." sözü bize rehber olmalıdır. (CHP sıralarından alkışlar) Çalışmayan, üretmeyen, istihdama katkı sunmayan, insanların refahına kazanç sağlamayan, halkın olmadığı bu bütçeye "ret" oyu vereceğiz. (CHP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)

2025 yılının ülkemize ve tüm dünyaya barış, huzur, kardeşlik getirmesini diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (CHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi sıralarından alkışlar)