SELMA ALİYE KAVAF (Manisa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün burada yalnızca bir bütçe teklifini değil, aynı zamanda halkımızın yaşam mücadelesini, geleceğe dair umutlarını ve bizden beklediği adaleti konuşuyoruz. 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi kâğıt üzerinde rakamlardan oluşan bir metin gibi görünebilir ancak toplumsal vicdanımızı ilgilendiren derin bir sorumluluğun paylaşımıdır. Bir bütçe devletin vatandaşına verdiği sözlerin, toplumla yaptığı sözleşmenin yazılı bir belgesidir. Bu belge çocukların eğitimi, emeklilerin güvencesi, çalışanlarımızın emeği, gençlerimizin hayalleriyle ilgilidir. Bütçeye bu vicdani sorumlulukla baktığımızın bilinmesini isterim.

Değerli milletvekilleri, 2025 yılı bütçesi ekonomik zorlukların gölgesinde hazırlanmış bir bütçedir. Vatandaşlarımız artan yaşam maliyetleri ve gelirlerindeki yetersizlikle boğuşmaktadır. TÜİK'in açıkladığı yıllık resmî enflasyon oranı yüzde 47,09'dur ancak bu rakam halkımızın gerçek yaşamında hissettiği enflasyonu yansıtmaktan uzaktır. 2023 yılından bu yana gıda fiyatları 32 kat artmış, genel fiyatlar ise 21 kat yükselmiştir. Bugün bir asgari ücretli kazandığı maaşla sadece temel ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmaktadır, bunu yaparken bile borçlanmaktadır.

TÜİK verilerine göre bireysel kredi kartı borçları 2024 yılında yüzde 70 artarak 1 trilyon 578 milyon liraya ulaşmıştır. İhtiyaç kredileri yüzde 40 artışla 1 trilyon 266 milyon liraya yükselmiştir. Kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı yüzde 70 artarak 745 bine çıkmıştır. Bu tablo halkımızın yalnızca geçinebilmek için nasıl büyük bir borç yükü altında ezildiğini gözler önüne sermektedir. 40 milyonu aşkın insan kredi kartı borcuyla yaşamak zorunda kalıyorsa burada durup düşünmek, bu sorunun kaynağına inmek zorundayız. Çalışanların yüzde 50'sinin asgari ücret seviyesinde bir gelire sahip olduğu dikkate alındığında, ücretlerin enflasyon karşısında korunması bir zorunluluk hâline gelmiştir.

Değerli milletvekilleri, temel unsurlarına baktığımızda sosyal harcamalara ayrılan payın hâlâ yetersiz olduğunu görüyoruz. Örneğin, 2025 bütçesinde sosyal yardımlara ayrılan toplam bütçe 651 milyar liradır ancak bu rakam faiz harcamalarına ayrılan 1,95 trilyon lirayla karşılaştırıldığında "sosyal devlet" ilkesinin göz ardı edildiği görülmektedir. Faiz harcamalarındaki yüzde 55'lik artış, sosyal yardımların neredeyse 3 katı büyüklüğündedir

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; işsizlik, ekonomimizin kanayan bir yarası olarak karşımızda durmaktadır. TÜİK'in Eylül 2024 hane halkı iş gücü araştırması sonuçlarına göre dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,6; geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 25,6'dır. Bu oran milyonlarca insanımızın iş bulamadığını, bulsa dahi güvencesiz koşullarda çalışmak zorunda kaldığını göstermektedir.

Genç işsizliği ise başka bir dramdır. Gençlerimiz yıllarca eğitim aldıktan sonra iş bulamamanın hayal kırıklığıyla yüzleşmektedir. Hayata dair umutlarını yitiren gençlerimiz, göç etmeyi, daha iyi bir gelecek arayışında başka ülkelere gitmeyi düşlemektedir; oysa, bu ülke onların hayalleriyle yükselecek bir ülkedir. Bu gençlerimize fırsatlar sunmak, onlara kendi vatanlarında güvenceli bir gelecek sağlamak bizlerin temel görevidir.

Eğitim alanında ise başka bir gerçeklik karşımıza çıkmaktadır. 2024 Kasım döneminde eğitim harcamalarındaki yıllık artış yüzde 92,5 olmuştur.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.

SELMA ALİYE KAVAF (Devamla) - Bu oran, bir ailenin çocuğunu okutma maliyetini karşılamasının ne denli zorlaştığını gözler önüne sermektedir. Eğitim yalnızca bireysel bir kazanım değil aynı zamanda toplumsal kalkınmanın anahtarıdır ancak bu oranlar eğitimde fırsat eşitliğinin giderek bozulduğunu, dar gelirli ailelerin çocuklarını nitelikli bir eğitimle buluşturmakta zorlandığını göstermektedir. Bu durum toplumsal adaleti ve sosyal barışı tehdit etmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün burada tartıştığımız yalnızca rakamlar değildir; bir annenin çocuğunu okutma hayalini, bir babanın ailesine sağlamak istediği refahı, bir çocuğun alacağı eğitimi ve bir emeklinin huzurlu bir kış geçirme arzusunu tartışıyoruz. Halkımızın taleplerine yanıt verecek bir bütçe hazırlamak hepimizin sorumluluğudur.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

SELMA ALİYE KAVAF (Devamla) - Bu bütçede asgari ücretin artırılması, emekli maaşlarının yaşam maliyetlerini karşılayacak şekilde düzenlenmesi elzemdir.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.