SEYFETTİN YILMAZ (Adana) - Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilat Kanun Teklifi'nin 36'ncı maddesiyle ilgili verdiğimiz önerge adına söz almış bulunmaktayım. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

36'ncı madde ne diyor? "TBMM Başkanlığının sorumluluğundaki tarihî bina ve objelerin onarımları ve restorasyonları ile çevre düzenlemesine ilişkin mal ve hizmet alımları ile ? TBMM Başkanınca mütalaa ve hukuki hizmet satın alma işleri ? Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın?" Yani istisna dışında olmasını öngörüyor.  Peki, istisna olmasını istediği 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu nedir? 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu 22/01/2002 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanmış ve 2003 tarihinden itibaren de yürürlüğe girmiştir yani bu yüce Meclisimizde kabul edilmiş bir kanun. 4734 sayılı Kanun 2886 sayılı Kanun'u yürürlükten kaldırmamış ve uygulamada 01/01/2003 tarihinden itibaren kapsam içerisinde bulunan idarelerin yapacağı her türlü mal ve hizmet alımı ile yapım işlerinin ihalesinde Kamu İhale Kanunu'nu, bunun dışında kalan örneğin satım, kiraya verme ve mülkiyetin gayriayni hak tesisi konularında ise Devlet İhale Kanunu'nun uygulamasına geçilmiştir. 4734 sayılı Kanun'a göre açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. Bu Kanun'un amacı, kamu hukukuna tabi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veyahut kamu kaynağını kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir. Yolsuzlukla mücadele kapsamında yaşanan son gelişmeler neticesinde Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Stratejisi Bakanlar Kurulu kararıyla kabul edilmiş ve eylem planı hazırlanmıştır. Bu eylem planı stratejisinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu saydamlığın artırılması ve yolsuzlukla mücadele alanında son yıllarda yapılan başlıca düzenlemeler arasında sayılmıştır. Eylem planında ise "Önlemeye yönelik tedbirler" başlığı altında kamu ihale sisteminin gözden geçirilmesi tedbiri yer almasına rağmen, 4734 sayılı Kanun ilk yürürlüğe girdiğinde 5 bent olan istisnalar maddesi en son değişikliklerle birlikte 17 bende çıkmıştır. İstisna, tanım itibarıyla, ayrı tutulmak, kural dışı bırakılmak gibi anlamlara gelmektedir. 4734 sayılı Kanun açısından istisnai kanunun 3'üncü maddesinde düzenlenen istisna ile bazı ürün, mal ve hizmetlerle yapım işleri adlarına veya konularına göre kanun genelinden istisna tutulmaktadır. Sayılan iş ve konularda yapılacak harcamalar kanun kapsamı dışında tutulmaktadır.

Kamu alımlarını düzenleyen 4734 sayılı Kanun dokuz yıl içinde çok sayıda ciddi değişikliklere uğramıştır. Bu değişikliklerin bir kısmı siyasi rant riski taşıyan unsurlar içermektedir. Bu risk, yapılan değişiklikler ile daraltılan kapsam maddesi ve genişletilen istisna maddelerinde kendisini gösterse de bunun dışında kalan maddelerle birlikte İhale Kanunu günümüzde siyasi iktidarlara yakın bir sermaye birikimi modeli yaratmanın aracı hâline gelmiş gibi gözükmektedir. Bu modelin uygulama ayaklarında yerel yönetimler ve yapım işlerinde rol alan diğer kamu kurum ve kuruluşlarının yer aldığı açıktır. Kamusal denetim zayıflatılarak ihale süreçlerinin kanunun kuruluş felsefesini oluşturan açıklık ve kaliteli rekabet anlayışından uzaklaştırılmasının kamu kaynaklarının rasyonel bir biçimde kamu yararına kullanımında ciddi sıkıntılar yaratacağı çok açıktır. Bütün bunların sonucunda siyasi rantın bürokratik rant mekanizmasıyla desteklenmesi ve yapılmak istenilen istisnai maddenin içeriği de göz önüne alındığında ihale sisteminin yolsuzluk ve usulsüzlüklere giderek daha fazla muhatap olma riskini artırdığını ileri sürmek fazla iddialı bir değerlendirme olmayacaktır. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nu çıkaran bu yüce Meclis değil midir? Bu Kanun'un amacı tüm kamu kurum ve kuruluşlarında dürüst, şeffaf, katılımcı, kimsenin kayırılmadığı ihaleleri yapmak değil midir? Tüm kamu kurum ve kuruluşlarında bu Kanun uygulanırken  Türkiye Büyük Millet Meclisinin istisna tutulmasını yüce Türk milletine nasıl açıklayacağız? Kamu kurumlarına nasıl "Bu kanunları uygulayacağız." diyebileceğiz?

Ben bu düşüncelerle bu maddenin kanundan çıkarılmasını teklif ediyorum, hepinize teşekkür ediyorum.

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Yılmaz.