CHP GRUBU ADINA RIFAT TURUNTAY NALBANTOĞLU (İzmir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun bütçesi üzerine partim Cumhuriyet Halk Partisi adına söz almış bulunuyorum. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

AKP Hükûmetinin genel olarak Türkiye'de denetim meselesine nasıl baktığı konusunda aslında hepimizde bir açıklık var ama bu bakış açısıyla gerçekten, çok önemli bir kurum olan Kamu Gözetimi Kurumuna nasıl yaklaştıkları ve uygulamalarının ne olduğu konusundaki görüşlerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.

Değerli arkadaşlar, şu anda yayınlanmış 4 tane muhasebe stantardı bulunuyor. Bunlar; Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları, Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı, Katılım Finans Muhasebe Standartları, Küçük ve Mikro İşletmeler için Finansal Raporlama Standartlarıdır. Yukardaki her stantardın mali tablo formatı birbirine benzemekle birlikte, farklılıkları da bulunmaktadır. Bu tablolar mutlaka ve mutlaka tek bir format altında toplanmalıdır. Büyük ölçekli işletmeler dışında kendi başına bu standartları uygulayabilen, bu konuda istihdam yapan firmaların sayısı yok denecek kadar azdır, çoğu firmanın böyle bir gücü yoktur. Tüm denetçiler birden çok mali tablo formatı bulmak ve uygulamak zorundadır. Verginin hesaplanması ve standartlarla kayda geçirilmesi uyumlu bir hâle getirilmek zorundadır. Maalesef, bu konuda da herhangi bir çaba yoktur. (CHP sıralarından alkışlar)

Denetim standartları sürekli değiştiği için bunların takibi ciddi bir zaman almaktadır. Bu yıl Kamu Gözetimi Kurumu enflasyon uygulama rehberini yayımlamakta ve eğitimleri yapmakta geç kalmış ve enflasyon rehberini toplam 3 kez revize etmiştir.

Yine, şu anda sürdürülebilirlik denetimi meselesi de aynı durumdadır. 1/1/2024 tarihinden itibaren zorunlu olarak sürdürülebilirlik raporlarının hazırlanacağı ve bunun denetime tabi olacağı açıklanmıştır. Sürdürülebilirlik raporunun hazırlanması konusunda, 31 Aralık 2024 tarihinde yapılabilmesi konusunda 28 Haziranda bir duyuru yapılmış, 21 Eylül ve 23 Kasımda 2 tane sınav yapılmıştır. Başarı oranı çok düşüktür, neredeyse kazanan yoktur. Bağımsız denetçiler ne zaman lisans alıp ne zaman şirketlerini adapte edip bu raporları düzenleyeceklerdir? Ancak bu arada bir ara karar üretilmiş, KGK uzmanlarının sınav yapılmadan bu lisansa sahip olmaları sağlanmış ve zaten daha çok önemli olan bir raporun düzenlenmesi konusunda KGK uzmanlarına ciddi bir haksız rekabet ortamı sağlanmıştır. Denetim ücreti, denetimin bağımsızlığını, tarafsızlığını ve kalitesini sağlayacak şekilde belirlenmek zorundadır. Bağımsız denetim ücretleriyle ilgili bir skala maalesef yok. Bu nedenle, piyasada birbirinden çok uzak ücretler vardır ve ciddi bir haksız rekabet doğmaktadır. Denetim firmaları tarafından sisteme girilen denetim ücretleri ile denetlenecek şirketlerin cirosu, aktif toplamı, denetimin konsolide olarak kaç tane firmaya yapıldığı belirsiz hâldedir ve bunu denetleyen şirketin düşük ücretle denetim yapıp yapmadığı sorgulanamamaktadır. Ticaret Bakanlığının sözleşme yapmayan firmalara bir yaptırımı yoktur. Kamu Gözetimi Kurumu ayrı, SPK ayrı denetim yapmaktadır. Kamu Gözetimi Kurumuyla iletişim kurmak neredeyse imkânsızdır. SPK ile Kamu Gözetimi Kurumu arasındaki ilişkiler neredeyse yok denecek seviyededir. Türk Ticaret Kanunu'na göre yapılmak zorunda olan şirket genel kurullarının raporlama işlerine ayrılan süreler mantıklı ve uygulanabilir bir hâle gelmek zorundadır. Denetlenen yılın eğitim raporu her ne şart ve koşulda olursa olsun yıl sonunda mutlaka yüklenebilecek zorunluluk mutlaka sağlanmalıdır. Eğitimler konusunda da maliyet çok ciddi bir unsurdur ve muhasebe meslek mensuplarına, denetimi yapacak olan insanlara çok ciddi külfetler yüklemektedir. Uygulayıcı olmayanlar bu eğitimlere katılmaktadır ve gerçek eğitmenlerin uygulayıcı denetim firmalarından sağlanması mutlaka düzenlenmelidir değerli arkadaşlarım. Çünkü uygulamadan gelmeyen insanların hazırladığı eğitim formatları maalesef verimli olmamakta ve eğitimden beklenen faydayı sağlamaktan çok uzak kalmaktadır ve eğitim çok maliyetli bir şekilde yürümektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun efendim, devam edin.

RIFAT TURUNTAY NALBANTOĞLU (Devamla) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Burada sözlerime başlarken denetimin Türkiye'de var olduğu durum konusundaki görüşlerimi tekrar ederek birkaç cümleyle sözlerimi tamamlamak istiyorum.

Değerli arkadaşlarım, denetim meselesi bir kurumsal hafıza ve bir deneyim işidir. Bu kurumsal hafızaya Maliye Bakanlığı bürokratları geçtiğimiz dönemlerde Maliye bürokrasisi içinde yer alan Hesap Uzmanları Kurulu, Maliye Teftiş Kurulu, Gelirler Kontrolörleri gibi kurullardan mutlaka kaynak sağlıyorlardı ve maalesef bu kurulları kapatan Maliye Bakanlığı artık buralara kaynak bulmakta ve buralara kaynak üretmekte çok güçlük çekmektedir.

Bu eleştirilerimin dikkate alınacağını umarak, bütçenin... Tabii ki onay vermeyeceğiz.

Yüce heyetimizi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)