SERAP YAZICI ÖZBUDUN (Antalya) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Dün teklifin geneli üzerine yaptığım eleştiriler saklı kalmak kaydıyla peşinen şunu söyleyeyim: Teklifin 2'nci maddesine ilişkin görüşlerim olumlu yönde. Neden? Çünkü teklifin 2'nci maddesi, Anayasa Mahkemesinin 3 Nisan 2024'te verdiği iptal kararı üzerine hazırlanmış ve Yüksek Mahkeme bu kararının 3 Ocak 2025'te yürürlüğe gireceğine hükmetmiş. Dolayısıyla henüz mahkemenin kararı yürürlüğe girmiş değil, hâliyle şu anda önümüze gelmesi de gayet doğal.

Peki, iptal edilen hüküm neyle ilgiliydi? İptal edilen hüküm Gecekondu Kanunu'nun 18'inci maddesinde yer almaktaydı. Bu maddeye göre belediyelere, Hazineye veya çeşitli kamu kurumlarına ait arsa ve arazi üzerinde geçici veya sürekli olarak inşa edilen yapıların idari bir karar olmaksızın yıkılabileceği düzenlenmekteydi. Madde, somut norm denetimiyle Anayasa Mahkemesinin önüne gelmiştir, Anayasa Mahkemesi de isabetli olarak idari bir karar olmaksızın böyle bir yıkım işleminin gerçekleşmesini Anayasa’nın 35'inci maddesinin düzenlediği mülkiyet hakkının ihlali olarak görmüştür. Aynı zamanda yüksek mahkeme bu hükmün Anayasa'mızın 40'ıncı maddesinde yer alan temel hak ve hürriyetlerin korunmasına ilişkin düzenlemeyi ihlal ettiğine karar vermiştir ve bu karar oy birliğiyle alınmıştır.

Peki, getirilen düzenleme neyi içermektedir? Bir kez, her şeyden önce, şunu söyleyelim: Getirilen düzenleme ormanlık arazinin korunmasına ilişkin özel ve yeni bir ifadeye yer veriyor, bu bakımdan önemli ama daha önemlisi, yeni düzenlemede idari bir kararın alınması gerektiği vurgulanmış ve bu kararı alma yetkisi Toplu Konut İdaresi Başkanlığına, belediyelere ve il özel idaresine verilmiş. Bu karar alındıktan sonra bir hafta içinde ilgililere tebliğ edilmelidir maddeye göre ve eğer tebligatın yapılmasını önleyen bir durum varsa o zaman yıkıma konu teşkil edecek mahalde kararın asılması, oraya yerleştirilmesi ve aynı zamanda ilgili mahalle muhtarına tebliği gerekmektedir ve bu tebligat ve tebligat yerine geçen işlemi takiben on beş gün içinde de yıkımın yapılacağı belirtilmiş; ayrıca, mülki idare amirlerine yıkım sırasında güvenlik tedbirlerini alma yükümlülüğü yüklenmiştir. Bu açıdan, benim yaptığım incelemeye göre maddenin düzenlenmesinde herhangi bir sorun yok, Anayasa Mahkemesinin kararına da uygun bir hüküm kaleme alınmış durumda.

Şimdi, ben bu vesileyle, bu kanun teklifi içinde kentsel dönüşüme ilişkin hükümler olması nedeniyle kentsel dönüşüm sürecine ait bir talebimi, bir tespitimi ifade etmek istiyorum. Tabii ki kentsel dönüşüm çok önemli, vatandaşların sağlam ve sağlığa uygun yapılarda yaşamaları yaşama hakkının korunması için özel bir önem taşıyor ama kentsel dönüşüm sürecinde ihmal ettiğimiz bir husus var, o da mimari ölçülerin, mimari ilkelerin dikkate alınmaması, estetik unsurunun ihmal edilmesi. İstanbul'un Kadıköy ilçesinde çok yoğun olarak kentsel dönüşüm yaşandı ve kentsel dönüşüm öncesinde yapılar yatay düzeydeydi ve çok yeşil bahçelerin içindeydi. Kentsel dönüşümden sonra ne oldu? Bu yeşil alanlar ortadan kalktı, binaların alanı daraldı ve yükseldi. Böylece çok dar, yüksek yapılar ortaya çıktı ve artık Kadıköy ilçesinin eski estetik görüntüsü yok, eski mimari ve sempatik görüntüsü yok, gayet gayriestetik bir görüntü ortaya çıktı. Bu bakımdan ben şunu önermek istiyorum: Hiç değilse belli yerlerde, belli sokak, belli caddeler tasrih edilmek suretiyle mimari özelliklerin ortak hâle getirilmesi, estetik unsurların dikkate alınması kanuni düzenlemelerle sağlanabilir yoksa sağlam yapılar inşa etmek tek başına kentsel dönüşüm için yeterli bir tedbir olmayacaktır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Yazıcı Özbudun, lütfen tamamlayın.

SERAP YAZICI ÖZBUDUN (Devamla) - Tamamlıyorum Sayın Başkan.

Sağlam yapılar kadar mimari yapıların estetik özellikleri de önem taşımaktadır.

Böylece açıklamalarımı noktalıyorum.

Genel Kurulumuzu saygıyla selamlıyorum. (Saadet Partisi sıralarından alkışlar)