GEORGE ASLAN (Mardin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. Görüşmekte olduğumuz yasa teklifiyle yapılmak istenen düzenlemelerden biri, büyük e-ticaret platformlarına yani bu sektörde neredeyse tekel hâline gelmiş dev şirketlere daha fazla imkân sunmak. Ancak bu platformların büyümesinde önemli katkıları olan emekçilerin sorunları görmezden gelinmektedir. Bir yandan büyük sermaye şirketlerine imtiyaz sağlanırken diğer yandan bu mali yükü emekçilerin sırtına yüklemek yıllardır süregelen iktidarın temel politikası hâline gelmiştir. Genel Kurul ve komisyonlara farklı alanlarda getirilen yasa tekliflerinin çoğunda işçiler, emekçiler görmezden gelinir. Örneğin ulaşım, havacılık alanında yasa çıkarılır ama bu alanda çalışan emekçilere dair düzenleme yapılmaz. Turizmle ilgili yasa getirilir ancak turizm emekçilerinin çalışma koşullarının iyileştirilmesine dair düzenleme yok. Diğer bütün alanlar için benzer durumlar geçerlidir. Türkiye’de e-ticaret sektörü son yıllarda önemli bir büyüme kaydetmiş ve buna bağlı olarak motokuryelere olan talep de artmış durumdadır ancak bu işi yapan emekçiler pek çok sorun yaşamaktadır. Yapılan araştırmalar motokuryelerin yüzde 85’inin haftada 67 saat ve üstü çalıştığını, yüzde 15’inin ise haftalık 45 saat çalıştığını göstermektedir. Ayrıca, motokuryelerin yüzde 32’sinin haftada yedi gün çalıştıkları belirtilmektedir. Motokuryelerin büyük bir kısmı asgari ücretin üzerinde gelir elde etse de bu gelirler çalışma saatleri ve koşulları dikkate alındığında yetersiz kalmaktadır. Motokuryelerin en çok karşılaştıkları sorunlar arasında hızlı teslimat baskısı, trafik ve müşteri sorunları yer almaktadır. Hızlı teslimat talepleri motokuryeler üzerinde olumsuz etkiler yaratmakta ve güvenliklerini tehlikeye atmaktadır. Olumsuz hava koşulları sıkça kaza yapmalarına neden olmaktadır. Motokuryeler ayrıca meslek hastalıkları olarak nitelendirilebilecek birçok sağlık sorunuyla da karşı karşıya kalmaktadır. Kurye Hakları Derneğinin raporlarına göre motokuryelik iş kolunda işçi ölümleri her geçen yıl artış göstermektedir. 2022'de 58; 2023’te 68, bu yılın ilk altı ayında ise en az 24 motokurye çalışma şartları nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Emekçilerin canına mal olan çalışma koşullarına ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmazken devasa işlem hacmine sahip e-ticaret platformlarının daha fazla kâr elde etmeleri için imkân sunulmaktadır. Değerli milletvekilleri, Türkiye'deki ekonomik krizin yakıcı etkisinin her geçen yıl daha da arttığını gösteren veriler var. Emek kurumlarının verilerine göre 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı ortalama 20 bin, yoksulluk sınırı ise yaklaşık 65 bin TL’ye çıkmıştır. Buna karşın asgari ücret 17 bin, emekli maaşı ise 12.500 TL’dir. İnsanlar kredi borçlarını ödeyemediği için icralık oluyorlar. 2015 yılında 26 milyon olan mahkemelerdeki icra ve iflas dosyası sayısı 2024 itibarıyla 39 milyona ulaştı. 2015-2023 yılları arasında icra dosyaları yaklaşık yüzde 50 oranında artmış oldu. Ülkede yaşayan her iki kişiden biri neredeyse icralık durumda. Düzenleme yapılacaksa kâr hırsı nedeniyle emekçilerin ölümüne neden olan sermaye şirketleri için değil, öncelikle insanların sırtındaki ekonomik yükün hafiflemesi için düzenlemeler yapılmalı. Canı pahasına çalışan başta motokuryeler olmak üzere diğer tüm emekçilerin, işçilerin içinde bulunduğu kötü çalışma koşullarının iyileştirilmesi için düzenleme yapılmalıdır diyor ve Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)