| Konu: | Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 11 |
| Tarih: | 23.10.2024 |
MEHMET AKALIN (Edirne) – Teşekkürler Sayın Başkan. Değerli milletvekilleri, ilk olarak TUSAŞ’a karşı PKK terör örgütü tarafından gerçekleştirilen saldırıları şiddetle ve nefretle kınıyor, şehitlerimize rahmet, yaralılarımıza acil şifalar diliyorum. Maalesef bu yasa teklifi tüketicilerin karşılaştığı devasa sorunları çözmek bir yana mevcut düzenin zayıflıklarını gidermekte bile yetersiz kalmaktadır. Şimdi, ülkemizde icra makamının tüketicisini nasıl koruduğuna bir bakalım: Her gün binlerce insan hakkını aramak için tüketici hakem heyetlerine başvuruyor. Bakın, şimdi 2022 yılında 650 bin başvuru olmuş, 2023 yılına geldiğimizde ise bu sayı 720 binin üzerine çıkmış. Ancak burada sorulması gereken soru şu: Bu başvuruların kaçı çözüme ulaşıyor? Ayrıca, hatta yıllarca hakkını aramak zorunda kalan tüketicilere hangi kolaylıklar sağlanıyor? Şimdi, tüketici hakları konusunda konuşurken yanıltıcı reklamlar ve aldatıcı pazarlama faaliyetlerine değinmemek de mümkün değil. Bakın, Rekabet Kurumu 2023 yılında 80 dosyayı cezayla sonuçlandırmış ve 2 milyar 664 milyon 688 bin lira idari para cezası kesmiş. Peki, bu yeterli derecede caydırıcı olmuş mu? Maalesef, büyük şirketlerin kâr hanesine baktığınızda bu cezaların ne kadar caydırıcı olduğunu bir daha sorgulamak zorunda kalıyoruz. Bu tür cezalar büyük holdingler için maalesef küçük bir masraf olarak görülüyor. Tüketiciler sürekli olarak yanlış yönlendiriliyor, kandırılıyor ve dolandırılıyor. Neden mi? Nedeni şu: Bu ülkede art niyetli firmalar ceza ödemeyi işin bir parçası olarak görüyor, düzenlemeler ise bu kısır döngüyü kırmaya maalesef yetmiyor. Sayın milletvekilleri, dijital dünyada tüketici hakları resmen göz ardı ediliyor. Türkiye'nin e-ticaret hacmi 2022 yılında 650 milyar lirayı aşmış durumda ancak bu devasa piyasada tüketicinin hakkı nerede? Sahte ürünler, teslim edilmeyen siparişler, kişisel veri ihaleleriyle dolu bir dijital dünya yaratılmış. Biliyor musunuz her 2 kişiden 1’i internetten paylaştığı verilerin güvenliği konusunda kaygı duyuyor. Halkımız kişisel verilerinin ve internet üzerinden yaptığı işlemlerin sürekli tehdit altında olduğu bir ortamda maalesef yaşıyor ama bu tehditlere karşı ciddi bir yaptırım mekanizması oluşturulmuş değil. Değerli milletvekilleri, bunların yanında ekonomik krizle boğuşan halkımız gıda fiyatlarındaki fahiş artışlarla cebelleşiyor. Gıda fiyatlarındaki enflasyon yüzde 60’ı aşmış durumda. TÜİK verilerine göre bile eylül ayı TÜFE oranı yıllık bazda neredeyse yüzde 50 seviyesine ulaşmış durumda. Market raflarındaki fiyatların her gün değiştiğine şahit oluyoruz. Fiyat denetimi nerede, şeffaflık nerede? Gıda fiyatları konusunda yapılan denetlemelerin göstermelik olduğunu hepimiz biliyoruz. “Gıda komisyonu denetim yapıyor.” diyoruz ama bu denetimlerin sonucunda vatandaşın cebine yansıyan bir iyileşme var mı? Maalesef yok. Bu fiyat artışlarının nedenleri halka açıklanmıyor ve ne yazık ki getirilen kanun teklifi bu sorunları çözmekten çok uzak kalıyor. Sayın milletvekilleri, özellikle telekomünikasyon sektöründe vatandaşlar ciddi problemler yaşıyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna gelen şikâyetlerde her yıl artış olmakta; vatandaşlar internet ve telefon faturalarında sürekli hata görüyor, tarifelerini değiştirmek istediklerinde de cezalarla karşılaşıyorlar. Peki, bu sorunu çözecek çalışma var mı? Hayır, yok çünkü şirketlerin lobicilik faaliyetleri bu düzenlemelerin içini boşaltıyor. (Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı) BAŞKAN – Buyurun, tamamlayın. MEHMET AKALIN (Devamla) – Son olarak, tüketicilerin tüketici hakları konusunda bilinçlendirilmesi meselesine değinmek istiyorum. Şimdi, Ticaret Bakanlığının yapmış olduğu bir araştırma ve yayınladıkları rapora göre halkın yüzde 65'i temel tüketici haklarından ve kendilerine sunulan hizmetlerden habersiz, sadece yüzde 10'u "Bilgim var." diyor bu rapora göre. Bu, büyük bir başarısızlığın itirafıdır. Vatandaşların haklarını bilmediği bir düzende, bu hakları savunmak için ne yapabilirsiniz? Tüketici bilgilendirme kampanyaları maalesef yetersiz, eğitimler yok denecek kadar az. Sonuç olarak, tüketiciyi koruyacak, firmaları dizginleyecek, denetim mekanizmalarını güçlendirecek düzenlemeler olmadıkça bu kürsüde konuştuğumuz her şey anlamsız kalacaktır diyor, yüce Meclisi ve aziz Türk milletini saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti ve Saadet Partisi sıralarından alkışlar)