| Konu: | Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 11 |
| Tarih: | 23.10.2024 |
MUSTAFA KAYA (İstanbul) – Sayın Başkanım, saygıdeğer milletvekilleri; kanun teklifinin 10’uncu maddesi üzerine Saadet-Gelecek Grubu adına söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle, sizleri saygıyla selamlıyorum. BÜLENT KAYA (İstanbul) – Mustafa Bey konuşuyor, nereye çıkıyorsunuz? Ümmügülşen Hanım, Mustafa Bey konuşuyor. MUSTAFA KAYA (Devamla) – Türkiye’de zincir marketler öne çıkmaya başladığında Profesör Doktor Osman Altuğ Bey’le bir değerlendirmemiz olmuştu. Osman Altuğ Hoca “Zincir marketler ilk etapta halkın kendi ihtiyaçlarını ucuza mal ettiği marketlere dönüşecek, sonrasında ise bu zincir marketler bir tröst hâlini alarak piyasadaki bütün ekonomiyi domine edecekler ve son tahlilde esnaf kesimi ortadan kalkacak.” demişti. Şimdi, yaşadığımız dönem itibarıyla bunu net olarak görüyoruz ve birçok esnaf derneklerinden, sivil toplum kuruluşlarından, tamamından biz perakende yasası “Çıksın.” “Çıkmasın.” “Çıkarsa şöyle çıksın.” şeklinde taleplere cevap vermeye çalışıyoruz. Tabii, esnaf kesimi ezildikçe toplum bu marketlere daha bağımlı hâle geldi. Esnaf kesimi ezildikçe gelir dağılımı adaletsizliği daha da arttı. Şimdi gelir dağılımında esnaf kesiminin o sigorta vazifesini gördüğü o pozisyonu tamamen değişti, şimdi biz ya çok zengin ya çok fakir toplumsal kesimlere hitap eder duruma geldik. Kanun teklifi “tüketicinin korunması hakkında” şeklinde bir ibareyle bizlere sunuldu ama kanun teklifinin tüketiciyi korumak gibi bir hedefinin olduğu kanaatinde değiliz çünkü bu kanun teklifi tüketiciyi özellikle e-ticaret üzerinden, özellikle bir adrese mahkûm etmek üzere kurgulanmış gibi görünüyor. Şimdi, pandeminin de etkisiyle e-ticaretin artık hayatımızın ayrılmaz bir parçası olduğuna dair hepimiz hemfikir olmalıyız. Kripto para gibi yeni ödeme sistemleriyle değişen alışveriş düşüncemizin, alışveriş anlayışımızın da olduğunun farkındayız. Türkiye'de 2023 yılında e-ticaret hacmi 1,85 trilyon liraya ulaşmış, bu bir önceki yıla göre yani 2022'ye göre yüzde 115 artış göstermiş. Ticaret Bakanlığı 2024 yılında bu 1,85 trilyon olan miktarın 3,4 trilyon liraya çıkacağına dair bir öngörüde bulunmuş. Şimdi, değerli milletvekilleri, biz böyle bir durumda -hem ticaret algısının, esnaf algısının- küçük işletmelerin, küçük ölçekli işletmelerin artık kendilerini dünya pazarlarına açmak için özellikle e-ticaret sistemini kullanmaya başladıkları bir ortamda, biz bu kanun teklifiyle küçük ölçekli işletmeleri özellikle götürüp bir tane büyük firmaya, bir tane büyük e-ticaret sitesine mahkûm hâle getiriyoruz, onlarla rekabet edecek noktaya onları taşıyamıyoruz. Amerika hem de e-ticaret noktasında çok önemli mesafe katetmiş olmasına rağmen, kendi firmaları olmasına rağmen Amerika’nın kendi firmalarıyla mücadele ettiği bir ortamda; Çin gibi ve “yarı komünist, mahcup kapitalist” denilecek bir ülkede bile -bir daha söylüyorum- “yarı komünist, mahcup kapitalist” denilecek bir ülkede bile e-ticaret sistemi bir monopol olma tehdidiyle karşı karşıya kaldığında hiç kimsenin gözünün yaşına bakmadan bir düzenleme işin içine girdiğinde… Biz bugün bu sistemle beraber, bu kanunla beraber maalesef aynı zincir marketlerde olduğu gibi başka bir sorunla karşı karşıya kalacağız. Bunu bir kere daha düşününüz. Bu kanun teklifi bizim küçük ölçekli işletmelerimizin sorunlarını… E-ticaret sistemiyle beraber, kendilerini geliştirmek isteyen şirketlerimizin, yatırımcıların yani insanlarımızın özellikle özel girişimci esnafın maalesef önünü tıkayan, onları rekabette geriye düşüren ve büyük firmaların istedikleri gibi alım satımlarla piyasayı istedikleri gibi yönettiği bir ortamı onlara maalesef mecbur hâle getiriyoruz. (Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı) BAŞKAN – Buyurun. MUSTAFA KAYA (Devamla) – Aynı zincir marketler perakende yasasında olduğu gibi bu kanun teklifi şayet geçerse sonrasında biz yine “Acaba bu kanun teklifinin zarar verdiği insanları, esnaf kesimini, işletmeleri nasıl muhafaza ederiz?” diye toplumdan gelen taleplere cevap aramak zorunda kalacağız diyorum. Bugün yaşamış olduğumuz TUSAŞ’taki hain terör saldırısını lanetliyor, şehitlerimize Allah'tan rahmet diliyor, yaralılarımıza acil şifalar dileyerek Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (Saadet Partisi sıralarından alkışlar)