AK PARTİ GRUBU ADINA BÜŞRA PAKER (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ve ekranları başında bizleri izleyen aziz milletim; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Yeni yasama yılımızın tekrar hayırlara vesile olmasını diliyorum.

Yapay zekâ etiği, güvenliği, istihdam üzerindeki etkileri ve eşitsizlik gibi konuları ele almak için sunulan araştırma komisyonu kurulması teklifi üzerine AK PARTİ grubu adına söz almış bulunuyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bildiğiniz üzere içinde bulunduğumuz enformasyon çağı pek çok teknolojik gelişmeye tanıklık ettiğimiz bir dönemi ifade etmektedir. Uzun yıllardır önemli gelişmelere şahit olan insanoğlu son yıllarda teknolojinin etkilerini daha derinden hissetmektedir. Baş döndürücü bir hızla ilerleyen dijital dünyada bugün konuşulan temel konuların başında ise yapay zekâ gelmektedir.

İnsanlığa bambaşka bir ufuk açan yapay zekâ görünenin çok daha ötesinde yeniliklerle karşımıza çıkmaktadır. Teknolojik gelişmelere baktığımızda yapay zekâ dijitalleşmenin doruk noktası olarak değerlendirilebilir. Elbette gelecek yıllarda o da gelişecek ve dönüşecektir ancak insan aklını ve düşüncesini taklit eden, makinaları âdeta insanlaştıran bir teknoloji olan yapay zekâ bugünkü bilimsel çalışmaların en üst noktasını oluşturmaktadır. Teknolojinin kapsayıcılığının yapay zekâyla birleşmesi sağlıktan finansa, ulaşımdan üretime, gıdadan güvenliğe kadar bütün sektörlerde sınırları zorlayıcı bir etkiye sahiptir. İnsanların yapabileceği maddi hataları en aza indirmeyi hedefleyen bu teknoloji iş dünyası için de önem arz etmektedir. Yapay zekâ bir yandan yeni iş alanlarının doğmasına vesile olurken bir yandan da mevcut iş kollarının çok daha efektif hâle gelmesinin yolunu açmaktadır. Birçok sektörde hız ve verimliliğin artmasının yanı sıra maliyetlerinin de düşmesi, gün geçtikçe yapay zekâ teknolojisinin vazgeçilmez olmasını sağlamaktadır. Böylece, yapay zekânın dâhil edildiği her alanda yeni bir düzen hâkim olmakta ve tüm sektörler yapay zekâ doğrultusunda hareket kazanmaktadır. Verilen bir araştırma önergesinde de en büyük hedeflerden biri yapay zekâ sistemlerinin kullanımı, ekonomik avantajlarının yanı sıra, performans, güvenlik, güvenilirlik, tarafsızlık gibi kritik faktörlere dayanarak tartışmaya açık bir konu hâline gelmesindendir. Veri gizliliği, algoritmik adalet, insan kaynakları yönetimi, iş gücündeki değişiklikler ve eğitim gibi konular ekseninde bu teknolojilerin sürdürülebilir ve kapsayıcı bir şekilde nasıl yönetileceğine dair uzmanlarla değerlendirmeler yapılması ve potansiyel eylem alanlarının belirlenmesi hedeflenmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün yapay zekâ marifetiyle çok önemli başarılar da elde edilmektedir. Sağlık alanında erken teşhis ve tedavi yöntemlerinde yapay zekâdan faydalanılmaktadır. Geçtiğimiz yıllarda yapılan bir çalışmada yapay zekâ algoritmalarının kanser hastalıkları teşhisinde radyologlardan daha yüksek bir oranda doğru sonuçlar elde ettiği ortaya çıkmıştır. Bu tür başarılar yapay zekânın sağlık alanındaki devrimi olarak nitelendirilmektedir. Eğitimde de benzer örnekler görülmektedir. Yapay zekâ kişiye özel öğrenme deneyimleri sunarak her öğrencinin potansiyelini en üst düzeye çıkarmakta, öğretmenlerin iş yükünü hafifletmektedir. Bazı okullarda kullanılan yapay zekâ destekli uygulamalar öğrencilerin öğrenme stillerine göre özelleştirilmiş ders programları oluşturarak başarı oranlarını artırmaktadır. Tüm bunlar ülkemizin eğitimdeki rekabet gücünü artırması açısından da son derece kritik unsurlardır. Tarım sektöründe de yapay zekâ verimliliği artırmakta ve sürdürülebilir tarım uygulamalarının geliştirilmesine yardımcı olmaktadır. Örneğin, yapay zekâ tabanlı sistemler hava durumu tahminleri ile bitkinin gelişimini analiz ederek çiftçilere zamanında müdahaleler yapma imkânı sunmaktadır, bu sayede hem üretim artırılmakta hem de kaynakların daha verimli kullanılması sağlanmaktadır.

Yapay zekâyla ilgili üzerinde durulması gereken konulardan bir tanesi de istihdamdır. Türkiye İnsan Kaynakları Envanteri Sistemi verilerine göre, yapay zekâ alanında çalışan personel sayısı 2023 yılında 2017 yılına göre 2 kat artmıştır. Kamu ve özel sektördeki artışlar incelendiğinde, çalışan sayısının özel sektördeki firmalarda yüzde 114, kamu kurumlarında ise yüzde 8 arttığı belirlenmiştir. Bu alanda çalışan nitelikli insan kaynağını daha da güçlendirmek için hep birlikte çalışmalıyız. Bu gelişmeleri göz önünde bulundurarak ülkemizde yapay zekâ araştırmalarını teşvik etmek ve potansiyel zararlarını en aza indirmek için çalışmalar yapılmaktadır.

Millî Teknoloji Hamlesi ve Dijital Türkiye vizyonumuz kapsamında yapay zekâ alanında ülkemizin ilk strateji belgesi olması özelliğini taşıyan Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi yayımlanmıştır. Böylece Türkiye, yapay zekâ stratejisini yayımlayan ülkeler arasına da girmiş bulunmaktadır. Konuyla ilgili tüm paydaşların görüşleri alınarak hazırlanan bu Strateji Belgesi'yle yapay zekâ uzmanlarının yetiştirilmesi ve alanda istihdamının artırılması; araştırma, girişimcilik ve yenilikçiliğin desteklenmesi; kaliteli veriye ve teknik altyapıya erişim imkânlarının genişletilmesi, sosyoekonomik uyumu hızlandıracak düzenlemelerin yapılması, uluslararası iş birliklerinin güçlendirilmesi, yapısal ve iş gücü dönüşümünün hızlandırılması amaçlanmıştır.

Bu Strateji Planı çerçevesinde başlatılan birkaç önemli projeyi sizlerle paylaşmak isterim: TÜBİTAK Yapay Zekâ Enstitüsü 2002-2003 yıllarında açtığı Yapay Zeka Ekosistem Çağrısı'yla sektörel iş birliğini öncelikleyen 28 projeyi desteklemiştir. 2024 yılı Çağrısı'nda da planlamalar paydaşların görüşü alınarak devam etmektedir. Bu eğitim yılında, bu dönemde YÖK'ün koordinasyonuyla yapay zekâ alanında 71 adet yeni lisans ve ön lisans programı açılmıştır. Millî Eğitim Bakanlığımız, 15 binden fazla öğretmene yapay zekâ alanında hizmet içi eğitim vermiştir. 81 ilde faaliyet gösteren yaklaşık 20 bin öğrencinin eğitimine devam ettiği DENEYAP atölyelerinde de yapay zekâ dersleri başlamıştır. Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisinin koordinasyonunda Uzaktan Eğitim Kapısı üzerinden kamu çalışanlarına yönelik yapay zekâ farkındalık eğitimleri de sunulmaktadır. Dijital Dönüşüm Ofisi ve TÜİK'in koordinasyonunda kamunun büyük veri analitik kapasitesini güçlendirecek olan Kamu Veri Alanı projesi de çalışmaya başlamıştır. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın koordinasyonunda Türkiye için ulusal bir büyük dil modeli geliştirmek üzere teknik altyapı oluşturma çalışmaları da hayata geçirilmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; güçlü bir yapay zekâ politikasıyla yalnızca teknolojik gelişmelerde değil, aynı zamanda ulusal güvenliğimiz, sosyal eşitliliğimiz ve ekonomik istikrarımız için önemli kazanımlar elde edeceğiz. Bu nedenle, yapay zekâ araştırmalarının desteklenmesi, eğitim ve öğretimin artırılması ve hukuki altyapının güçlendirilmesi gerekmektedir. Bu, ülkemizin güçlü ve bağımsız bir geleceğe ulaşması için atılacak önemli bir adımdır. Bugün yapay zekâ alanında yapacağımız çalışmalar yarınlarımızın daha güçlü bir şekilde inşa edilmesini sağlayacaktır. En son yapılan Millî Güvenlik Kurulu toplantısı sonunda yayınlanan bildirinin 7'nci maddesinde yapay zekânın ele alınması bu konunun önemli adımlarından biridir. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın geçtiğimiz hafta Birleşmiş Milletler kürsüsünde de söylediği gibi, yapay zekâ dâhil çığır açan ileri teknolojilerin dönüştürücü gücünden tüm milletlerin eşit şekilde yararlanması gerektiği kanaatindeyiz.

Şimdiden, ülkemizin yapay zekâ ekosistemine destek verecek tüm kamu ve özel kuruluşlarımızla akademisyenlerimize ve konuyu çalışan gençlerimize destekleri için teşekkür ediyorum. Dijital Türkiye vizyonumuzu gerçekleştirmek için bu muazzam gücü sorumlu bir şekilde kullanmayı ve hep birlikte mutlak başarıya ulaşmayı ümit ediyorum.

Bu düşüncelerle araştırma komisyonumuzun kurulmasındaki desteklerinizi bekliyor, hayırlara vesile olmasını diliyorum.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)