CEVDET AKAY (Karabük) - Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. 35'inci madde üzerinde Cumhuriyet Halk Partisi Grubu adına söz almış bulunmaktayım.

Önergemizde de belirtildiği şekliyle, buradaki maddede özellikle yap-işlet-devret modeliyle veya KÖİ projeleriyle gelir elde eden kurumların vergi oranı yüzde 25'ten yüzde 30'a çıkarılıyor; şimdi, yüzde 5'lik bir artış var. Tabii -oran- yüzde 5'lik artış olunca acaba ne kadar bir gelir katkısı olacak diye baktığımızda, maalesef çok büyük bir gelir katkısı görmüyoruz; 557 milyon TL'lik bir gelir katkısı görünüyor. Oysa bu tip firmalar... Baktığımızda 44 firma var, bunlardan sadece 7 tanesi şu ana kadar matrah beyanında bulunmuş, oradan da 2,8 milyar TL vergi tahakkuk etmiş yani bu yıl içinde de ödenmesi beklenen vergi tutarı. Halbuki bu firmalara aktarılan paralara baktığımız zaman, 2005 yılından 2024 yılına kadar 79,5 milyar dolar aktarılmış. 2024 yılında sadece 162 milyar TL aktarılacak ve bu yıl da dâhil takip edilen üç yıl içerisinde de 673 milyar daha para aktarılacak; bu çok ciddi bir rakam.

Şimdi, hep vergi harcamalarından bahsediyoruz, vergi harcamalarından yani vergi tahsilinden vazgeçilen tutardan bahsediyoruz istisna, indirim ve muafiyetlerle alakalı olarak. Şimdi, 2024 yılı içerisinde 2,2 trilyon bu tip vergi harcaması var, bunun da 657 milyarı kurumlar vergisi ve bu kurumlar vergisinin de büyük bölümü bu firmalara ait. Bu firmalar muafiyet, istisna ve indirim yoluyla maalesef yeterli vergiyi ödeyemiyorlar. Ödemiyorlar diyelim yani vergiden kaçınma yolu biliyorsunuz... Sayın Temelli bahsetti az önce konuşmasında, ben de izledim, bunların vergi yükünün yüzde 3 olduğundan bahsetti. Ben de baktım, yıllar itibarıyla yüzde 3 ile yüzde 7 arasında değişmiş, şu anda yüzde 3'lerde. Gerçekten bu efektif vergi yükü çok az, bu vergi yükünün mutlaka düzenlenmesi gerekiyor. Peki, bunlar bunu nasıl sağlıyorlar? Vergi, resim, harç, istisna belgesi alarak, yatırım teşvikleri alarak sağlıyorlar.

Şimdi baktık, bir soru önergesiyle de sorulmuş zaten, bahsetmiştim daha önce. 2020 yılında Sayın Grup Başkan Vekilimiz Ali Mahir Başarır sormuş Ticaret Bakanlığına "Ne kadar böyle istisna belgesi var?" diye. Orada da sayılmış, on yılda, 2012 ile 2020 yılı arasında verilen belge... Örneğin, Cengiz İnşaata 30 kez, Kolin İnşaata 36 kez, Makyola 24 kez, Limaka 19 kez, Kalyona 19 kez bu şekil istisna belgesi verilmiş. Peki, 2022-2024 yılları arasında verilmeye devam etmiş mi? Bazı projelere yine verilmeye devam etmiş, onlar da şunlar: Örneğin, Kalyon İnşaat 2022 yılında almış, Kalyon Electrical Vehicle Enerji Yatırım Anonim Şirketi için vergi muafiyeti ve KDV istisnası almış. Yine, 2023 yılında Cengiz Holding almış, hem de 6 Şubat depreminden on-on beş gün sonra Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle verilen bir devlet teşvikinden bahsediyoruz, devlet yardımından bahsediyoruz. Konya Seydişehir Alüminyum diye bilinen Eti Alüminyum AŞ'den bahsediyorum; oraya 3 milyar 10 milyonluk bir yatırım için devlet desteği almış. Neler almış, bakın, size sayıyorum şu anda: Gümrük vergisi istisnası, KDV istisnası, KDV iadesi, vergi indiriminde yüzde 100 vergi indirimi, yatırım katkı oranı yüzde 85; yatırım süresi içerisinde de tamamını tutar olarak indiriyor çünkü 2022 yılında başlamış proje beş yılda bitecek, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına da süreyi yüzde 50 artırma yetkisi verilmiş yani iki buçuk yıl daha artırabilecek yani bu süre içerisinde buradaki yüzde 85'lik katkının tamamını indirebilecek. Sigorta primi ve işveren hissesi; on yıl, sınırsız, üst sınırı da yok yani bu tutarın ne kadar olacağı da belli değil. Yine bakıyoruz, burada, nitelikli personel için 75 milyon destek var, bir de enerji desteği var on yıl süreyle yani enerji harcamalarının yarısını devlet karşılayacak, buradaki sınır da ne biliyor musunuz? 200 milyon TL yani bir taraftan bu kurumlara bu muafiyet ve istisnaları veriyorsunuz, bir taraftan da çok düşük vergi yüküyle vergilendiriyorsunuz, vergide adalet ve vergiyi tabana yaymanın bu şekilde yapılması mümkün değil; ücretlilerdeki, çalışanlardaki, asgari ücretlilerdeki vergi yükü bir tarafta, sermaye kesimindeki vergi yükü bir tarafta. Bununla ilgili mutlaka düzenleme yapılması gerekiyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Akay, lütfen tamamlayın.

CEVDET AKAY (Devamla) - Bu kanun teklifinde sermayenin vergilendirilmesiyle ilgili maalesef bir şey yapılmamış. Göstermelik bir kanun teklifi olarak görüyoruz.

Bir de olayın bir boyutu daha var, Hazine ve Maliye Bakanlığının verdiği borç üstlenim taahhüdü var -garantilerden bahsediyorum- yine, buradan da pastadan büyük payı bu şirketler almış; Sadece 8 KÖİ otoyol projesi için 16,5 milyar dolar bu firmalara kredi verilmiş. Bu kredilerin nasıl kullanıldığıyla ilgili takipler de sağlıklı bir şekilde yapılmıyor. Enflasyonu körükleyen, emekliye, işçiye, asgari ücretliye verilen zam değil, maalesef bu sermaye kesimine aktarılan tutarlar. Bu kanun teklifinde yapamadık ama ekimde mutlaka vergiyi tabana yaymayla ilgili, bu kesim şirketlerin vergilendirilmesiyle ilgili daha ciddi çalışmalar yapmamız zaruri. Kaynakların etkin dağılımını mutlaka yapmamız lazım diyor, hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)