PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANI MEHMET MUŞ (Samsun) - Teşekkür ediyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; sizi ve hazırunu saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, Hatay Milletvekilimiz mücbir sebeple alakalı "Uzatma olacak mı?" diye bir soru sordu. Tabii, bu, Komisyon olarak bizim uhdemizde olan bir yetki değil, bir yasama veya bir yasayla da yapılmıyor ki Genel Kurul buna bir karar versin. Bu, Hükûmetin uhdesinde olan bir konu. Şu an Hükûmet yetkililerinden aldığım bilgi bir uzatmaya gitmeyecekleri yönünde, deprem bir mücbir sebep ilan etme hâlidir ancak depremin etkilerinin ortadan kalkmasıyla beraber mücbir sebebin ortadan kalktığını, beyannamenin verilebildiğini, belge ve kaydın tutulabildiğini dile getiriyorlar. Dolayısıyla şu an itibarıyla bir uzatma söz konusu değil ama sonrasıyla alakalı yapılacak başka bir değerlendirmede Hükûmetin farklı bir kararı olur mu onu bilemiyorum ama şu an Hükûmetin gündeminde olmadığını ifade edebilirim.

Bir diğer soru: Yurt dışı çıkış harçlarıyla alakalı, özellikle sınır bölgelerinde yaşayan vatandaşlarımızla alakalı olarak bir milletvekilimiz sordu. Değerli milletvekilleri, çıkış tarihi itibarıyla yurt dışında oturma izni bulunanlar, 7 yaşını doldurmamış olanlar, "pasavan" diye adlandırılan, sınır bölgelerimizde yaşayan vatandaşların sınır ülkeye pasaportsuz gidebilmesini sağlayan belge ve benzeri belgelerle çıkış yapanlar, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne kimlik belgesiyle çıkış yapanlar, yurt dışına ticari amaçla sefer yapan kara, deniz, hava ve demir yolu toplu taşıma ve yük taşıma araçları mürettebatından yurt dışına çıkış harcı alınmıyor, bunlar istisna kapsamında.

Yine, birinci bölüm üzerinde yapılan değerlendirmelerde şimdi söz alan milletvekillerimizin Komisyon raporunu veya bizi ilgilendiren boyutuyla alakalı soruları cevaplandırdım. Birinci bölüm üzerinde sayın milletvekillerinin yaptıkları konuşmalarda dile getirdikleri hususlar vardı, bunlardan bir tanesi şu: "Kayıt dışı ekonominin vergilendirilememesi ve verginin tabana yayılamaması sorununu çözmek için hangi önlemler alınmaktadır?" Tabii, bunların önemli bir kısmını Hükûmet alıyor, yasamayla alakalı da bizim milletvekili olarak aldığımız tedbirler var ama geneli itibarıyla kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin araştırılması ve bunların önlenmesine yönelik yürütülen çalışmalar hukuki düzenlemeler ve az önce ifade ettiğim gibi idari düzenlemeler olarak 2 şekilde ifade edilebilir. Kayıt dışılıkla mücadele konusunda hazırlanan eylem planlarıyla belirlenen alanlarda çok yönlü çalışmalar yürütülmektedir. Geçmiş dönemde, geçtiğimiz yasama döneminde burada, özellikle vergi yükünün toplandığı bazı alanlara yönelik Parlamentonun da çeşitli önemli düzenlemeleri olmuştur. Bu bağlamda, yine, geçtiğimiz dönem akaryakıt sektörüne yönelik düzenlemeler yapılmıştır, 2021 yılında 7318 sayılı Kanun'la akaryakıt kaçakçılığı büyük ölçüde önlenmiştir; burada yüzde 20'lik KDV haksız bir şekilde ve yasa dışı bir şekilde satılmak suretiyle bir haksız kazanç elde ediliyordu.

Vergi mevzuatında yapılması öngörülen değişikliklerle kayıt dışılıkla mücadeleye katkı yine, bu teklifle sağlanacaktır. Bu bağlamda, günlük hasılat tespitlerinin yapılması, gelir ve kurumlar vergisinde tevkifat kapsamının genişletilmesi, usulsüzlük, özel usulsüzlük cezalarının caydırıcı bir seviyeye getirilmesi, kayıt dışı çalışanlara vergi ziyaının artırımı uygulanması, başkasının banka hesabını kullananlara ve kullandıranlara özel usulsüzlük cezasının kesilmesi, başkasına ait POS cihazı kullananlara ve bunu kullandıranlara özel usulsüzlük cezasının kesilmesi gibi düzenlemeler bu kanun teklifi kapsamında da yapılmaktadır.

Yine "Kadın kooperatiflerine muafiyet sağlayacak mısınız?" şeklinde bir soru geldi. Kurumlar Vergisi Kanunu gereğince kooperatifler, sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yedek akçelerinin ortaklara dağıtılmaması, yönetim kurulu üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi şartıyla kurumlar vergisinden muaftır. Muafiyette kadın-erkek kooperatifi ayrımı bulunmamaktadır.

"2024 yılı için usulsüzlük cezalarından, birinci derece usulsüzlük, ikinci derece usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarından ne kadarı tahsil edildi?" diye bir soru soruldu birinci bölüm üzerindeki konuşmalarda. 2024 yılının ilk altı ayında 851 bin 293 mükellefe 6,2 milyar lira özel usulsüzlük ve usulsüzlük cezası kesilmiştir. Bu tutarın 1,7 milyar lirası itiraz edilmeden tahakkuk etmiş ve 468 milyon lirası aynı dönemde tahsil edilmiştir. Kesilen ceza tutarının 4,5 milyar lirası ihtilaflı olup henüz kesinleşmemiştir. 2024 yılının ilk altı ayında genel bütçe geliri olarak tahsil edilen usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları toplam tutarı ise 1 milyar 217 milyon Türk lirasıdır.

"Vergi cezaları ve diğer cezalardaki tahakkuk ve tahsilat oranları nedir, neden düşüktür?" diye yine konuşmalar içerisinde bir soru yöneltilmişti burada. Değerli milletvekilleri, şöyle ki: Tablolarda yalnızca ilgili yıl içinde tahakkuk eden alacağın ilgili yıl içindeki tahsilat oranı bulunmamaktadır. Bu tablolarda bunların yanı sıra önceki yıllardan gelen ve içinde tahsil kabiliyetini yitirmiş alacaklar da bulunmaktadır. 30 Haziran 2024 tarihi itibarıyla kümülatif genel bütçe geliri olan vergi cezaları, yargı para cezaları, idari para cezaları dâhil olmak üzere toplam idari para cezaları tahakkuk bakiyesi 576,9 milyar Türk lirasıdır. 30 Haziran 2024 itibarıyla vergi cezalarının yaklaşık yüzde 59,5'inin yani 343 milyar Türk lirasının tahsil kabiliyeti bulunmamaktadır. Vergi cezaları özelindeyse tahsil edilmesi gereken 375 milyar liranın yaklaşık yüzde 70'inin yani 263 milyar lirasının tahsil kabiliyeti yoktur. Kalan tutarın bir kısmı yapılanma kanunları içerisinde taksitler hâlinde ödenmektedir, bir kısmıyla ilgili yargının yürütmeyi durdurma kararları vardır, bir kısmıyla ilgili tahsilat çalışması da devam etmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Muş, lütfen son sözlerinizi alalım.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANI MEHMET MUŞ (Samsun) -2024 yıl için tahakkuk eden cezalara karşılık bu yıl içinde tahsil edilen tutarlar dikkate alındığında bu oran ortalama yüzde 25 civarındadır.

Teşekkür ediyorum.