NECDET ÜNÜVAR (Adana) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Anlaşma'nın Türkiye ve Azerbaycan'a hayırlar getirmesini temenni ediyorum.

Konuşmamın başında, bir hafta içerisinde çok acı olaylar yaşadık, Bitlis'te, Adana'da, Hakkâri'de güvenlik güçlerimize yönelik çok menfur saldırılar oldu; orada şehit olan askerlerimize, polislerimize Cenabıhak'tan rahmet diliyorum, hayatını kaybeden vatandaşlarımıza rahmet diliyorum. Van'daki deprem afetinde yine hayatını kaybeden vatandaşlarımıza rahmet, yaralılara da acil şifalar dileyerek sözlerime başlıyorum.

Değerli arkadaşlar, hepimizin bildiği bir gerçek ama Türkiye ve Azerbaycan etle tırnak gibidir. Bunu hiç kimse birbirinden ayıramaz. Bu pek çok kez dile getirildi, pek çok kez ortaya konuldu. Daha iki gün önce İzmir'de Sayın Başbakanımız ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sayın Aliyev arasında bu, birçok anlaşmayla teyit edildi, ifade edildi. Aramızda pek çok, milyar dolarlık anlaşmalar var, dünyanın gözünün üzerinde olduğu ve âdeta gözümüz gibi gördüğümüz birçok anlaşma var. Ama bizi birbirimize bağlayan şeyler bu anlaşmalar değil, bizi birbirimize bağlayan şeyler aslında gönülden gönle olan yollardır ve bunun hiçbir imzaya filan da gerek olmadığını rahatlıkla söyleyebilirim. En zor günlerimizde biz Azerbaycan'ın, Azerbaycan bizim yardımımıza koşmuştur. 1918'de Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılma sürecinde, Nuri Paşa idaresinde tam 8 bin, eğitimli askerden oluşan ordusunu Azerbaycan'a göndermekten imtina etmemiştir. Ama daha birkaç gün önce, deprem olduktan birkaç saat sonra Azerbaycan'ın yardım uçağı da Van'a inmiştir ve üç tane yardım uçağıyla, yaklaşık 300 tane arama kurtarma ekibiyle bizim yardımımıza koşmuştur; dostluk ve kardeşlik bunu gerektirir. Bunu aslında cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Azerbaycan için "Kederiniz kederimizdir." veciz ifadesiyle, Azerbaycan'ın büyük lideri Haydar Aliyev de "Tek millet, iki devlet." veciz ifadesiyle ortaya koymuştur ve hep bir gelenekten yine yüce Meclisin huzurunda bahsetmek isterim. Başbakanımız birçok kez hükûmeti kurduktan sonra ilk ziyaretini Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne yapar ama ikinci ziyaretler de hep Azerbaycan'a yapılır ve 28 Temmuzda da Sayın Başbakanımız ilk ziyaretini Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne ve ikinci ziyaretini Azerbaycan'a yaptı ve orada bir ifadesi son derece manidar: "Yukarı Karabağ Azerbaycan için kanayan bir yaraysa Türkiye için de kanayan bir yaradır." şeklinde ifade etmiştir.

Aliyev'in iki gün önce yaklaşık 5 milyar dolarlık rafineri temel atma töreninde Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine seçildikten sonra aynen ifadesi şudur: "Biz bu makama geliyoruz ama bilin ki bu makam Türkiye'nin de makamıdır çünkü Türkiye de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine geçici üye olduğu zaman da biz kendimizi hep orada hissettik." diye ifade etti.

Tabii, birçok konu konuşuldu, Güney Kafkasya'da istikrar ve barışın sağlanmasını Türkiye arzu etmektedir ve asıl bu arzusunun altında da Yukarı Karabağ başta olmak üzere bizi ve Azerbaycan'ı sıkıntıya sokan ekonomik, sosyal, ticari açıdan dev projeleri yürütmemizi engelleyen bir sorunun çözülmesini arzu etmektedir ama bu, Türkiye ile Azerbaycan arasında herhangi bir soruna da yol açmamıştır, açmayacaktır ve nitekim bu konularla ilgili de gerek Türkiye gerek Azerbaycan'ın yetkilileri birçok açıklama yapmaktadır.

Gerçekten aramızda çok önemli anlaşmalar var. Bakû-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı ki, Adana Milletvekili ve Ceyhan doğumlu bir kişi olarak bu anlaşmanın, bu projenin son derece önemli olduğunu, iki ülke arasında, ifade etmeliyim.Bakû-Tiflis-Erzurum doğal gaz hattı, Bakû-Tiflis-Kars demir yolu hattı -Sayın Bakanımız biraz önce detaylı olarak bahsetti, o yüzden çok detaya girmeyeceğim- Kars-Iğdır-Nahcıvan demir yolunun uygunluk projelerinin hazırlandığını hepimiz biliyoruz. Ve bu projeler hayata geçtiği zaman, özellikle Bakû-Tiflis-Kars demir yolu projesi bittiği zaman Londra'dan Pekin'e bir trenle bir kişi ulaşacaksa bu proje sayesinde ulaşacaktır ve Türkiye ile Azerbaycan arasında herhangi bir engel olmaksızın direkt ulaşma söz konusu olacaktır.

Bir konuşmacı Ermenistan'la ilgili santrallerin risk oluşturacağından bahsetti bir Van depreminden hareketle. Ama ben o konuşmacıya şunu hatırlatmak isterim çok detaya girmeden: Daha bu hafta Dışişleri Komisyonunda Dışişleri Bakanlığından Müsteşar Yardımcısı bir arkadaş bir enerji brifingi verdi. Aslında burada o konular da gündeme geldi. Yani bu konu niye orada sorulmadı? Sorulduysa, bu cevap niçin paylaşılmıyor? Esasında Türkiye Atom Enerjisi Kurumuyla ilgili de bilgiler ortada. Yani bir yandan "Ermenistan'la bütün ilişkileri keseceksiniz." diyeceksiniz, bir yandan da?

SİNAN OĞAN (Iğdır) - Soru soruyor. Cevap vermek durumundayız.

BAŞKAN - Lütfen?

NECDET ÜNÜVAR (Devamla) - Usul böyle değil Sayın Oğan.

?bir yandan da o santrallerle ilgili rol almayı ifade edeceksiniz. Aslında bu enteresan bir çelişki.

Onun için, o enerji brifinginde bu konuların gündeme geldiğini biliyorum. Değerli konuşmacı da mutlaka biliyor ama nihayetinde burada ifade ediyor.

Bir de bu anlaşmanın niçin dört yıl boyunca bekletildiği gibi bir eleştiri getirildi. Esasında Meclisin gündemi çok yoğun ve Mecliste anlaşmalar da sırası geldikçe yerine getirilmektedir ama şunu hatırlatmak isterim: Anayasa'mızın 90'ıncı maddesinin ikinci fıkrasına göre, esasında, ekonomik, ticari veya teknik ilişkileri düzenleyen anlaşmaların yürürlüğe girmesi için Meclisin kararına da gerek olmayabilir yani uygulamaya girebilir. Onun için, çok fazla da geciktiğimizi ifade edemeyiz.

Bir şeyi hatırlatarak konuşmamı bitirmek istiyorum. Türk Dünyası Belediyeler Birliği var biliyorsunuz ve bu sürekli toplanıyor, bir araya geliyor. Türk Dünyası Belediyeler Birliği 2003 yılında yani AK PARTİ iktidara geldikten kısa bir zaman sonra, bir yıl bile geçmeden kurulmuştur ve çok etkin, verimli toplantılar da yapılmıştır. Çok şükür, bu da AK PARTİ dönemine denk gelmiştir. Türk dünyasıyla ilgili pek çok şeyin yapıldığını esasında kamuoyu çok net olarak da bilmektedir, Meclisimiz de Meclisteki parlamenterlerimiz de bunu çok net olarak bilmektedir ve son Birlik Başkanı da Denizli Belediye Başkanıydı o zaman, şimdi Denizli Milletvekilimiz Sayın Nihat Zeybekci, bunu da arkadaşlarımız biliyorlar.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; konuşmamın sonunda şunu ifade etmek isterim: Aramızda milyar dolarlık projeler var, dünyanın gözünün üzerinde olduğu büyük anlaşmalar var ama hiçbir anlaşma Azerbaycan'la aramızdaki dostluk ve kardeşlik kadar değerli değildir. Dostluk ve kardeşliğimiz her şeyin üstündedir. İnşallah, dostluğumuz ezelî, kardeşliğimiz de ebedî olacaktır.

Bu vesileyle, Azerbaycan 20'nci Bağımsızlık Yılını 18 Ekimde kutladı, Azerbaycan'ı ve oradaki soydaşlarımızı gönülden kutluyorum. Biz de 29 Ekimde 88'inci yılımızı kutlayacağız. İnşallah, bu da Türkiye'ye, Türk halkına hayırlı uğurlu olur.

Cumhuriyetimizin nice 88 yıllara daha büyüyerek, daha gelişerek ulaşmasını temenni ediyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)