NEVROZ UYSAL ASLAN (Şırnak) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bizler bugün burada, bu kürsülerde konuşurken Diyarbakır Adliyesinde Tahir Elçi cinayetinin karar duruşması görüldü. Dokuz yıl önce hepimizin gözleri önünde yaşanan bu cinayet de dört yıldan fazla bir yargılama sonunda maalesef ki beraatle sonuçlandırıldı. Faili meçhul cinayetlerin peşinde koşan, cezasızlıkla mücadelenin bir temsili hâline gelen "barış elçisi" olarak andığımız Baro Başkanımızın mirası, sorumluluğu ağırdır, omzumuzda büyük bir yük, büyük bir öfke bırakmıştır. Cezasızlık kararına karşı tetiği çeken faillerden o tetiği çektiren karanlık güçlere kadar bunları açığa çıkarana dek mücadeleye devam edeceğiz; unutmayacağız, unutturmayacağız.

Hepimize geldiği gibi, bizlere de bana da aynı zamanda İnsan Hakları Komisyonu üyesi olmamdan kaynaklı olarak birçok cezaevinden yoğunca başvurular geliyor. Son süreçlerde en yoğun başvuruların geldiği Bolu F Tipi Kapalı Cezaevine 27 Mayısta bir cezaevi ziyareti gerçekleştirdim. Birçok cezaevinde görmeye alışkın olduğumuz maalesef ki sistematikleşen hak ihlalleri aynı şekilde Bolu'da da var. Ne gibi? Mesela, odadan odaya geçiş taleplerinin örgütsel iletişim gerekçesiyle engellendiği gibi. Ne gibi? En temel protesto hakkı olan, bir ifade özgürlüğü olan açlık grevi nedeniyle verilen disiplin cezaları gibi. Yine, sohbet hakkının bir mantığı vardır. Sohbet hakkında siz beraber zaman geçirmediğiniz birileriyle zaman geçirmek için... Bir hakkın kullanımının mantığı budur ancak sohbet hakkına, ortak etkinlik alanına, kurslara bile beraberinde kaldığı 3 kişilik odalarla gitmek zorunda bırakılan bir sistem var. Cezaevlerinde kanundan, yönetmelikten kaynaklı olarak cezaevine ilk girişte suç tipine göre bir kategorizasyon yapılır. Suç tipine göre oda, koğuş ya da ne belirlenecekse bu belirlenir. Bolu Cezaevinde ve diğer cezaevlerinde de durum budur; cezaevine girdiğinizde hırsızlık, adli suçlar ya da bulunduğunuz örgütsel suçlara göre veyahut başka suç türlerine göre odalar düzenlenir. İdarenin gözetimi altında tutulan bu odalarda oda değişikliği yapılmadığı gerekçesiyle onlarca başvuruyu reddeden idare, keyfine göre on beş günde 1, yirmi günde 1 odalar arası değişiklik yapmaktan vazgeçmiyor. Sosyal etkinlik gerekçesiyle onlarca dilekçe veriliyor, kurslar için başvurular yapılıyor ancak personel yetersizliği, fiziki imkânsızlıklar nedeniyle bu kurslar reddediliyor ancak ne hikmetse aynı mahpuslar idari gözlem kurulu önüne çıktığında kurslara katılmadıkları gerekçesiyle infazları yakılıyor.

Bakınız, Bolu Cezaevi şu an Türkiye'de idari gözlem kurulu kararlarıyla belli suç tipine aralıksız sistematik bir biçimde iyi hâlli olmadığına dair karar veren bir cezaevi. Sekiz ay boyunca kurula yaklaşık 35 kişi çıkmış, bu 35 kişinin 35'i hakkında "iyi hâlli olmama" kararı verilmiş. Peki, bu kararların verilme gerekçesi ne? Ya da bu kurullardaki sorular ne? Burada ben söyledim, hatiplerimiz söyledi, İnsan Hakları Komisyonunda her toplantıda dile getiriyoruz, defalarca önerge verdik ve Komisyona başvurularda bulunduk; 2021'den itibaren getirilen idari gözlem kurulu tek başına bazı suç tiplerinin cezaevinden çıkmamasına dönük keyfî, objektif olmayan kararlar veriyor.

Bakınız, burada ve verilen bu kararlarda hasta mahpus, otuz yıl cezaevinde kalan mahpus, yaşlı mahpus, çocuklu kadın hiçbir şey fark etmeksizin verilen bir karar var. Şu an 2 bine yakın mahpusu var Bolu Cezaevinin ve yaklaşık 130 tane müebbet ya da ağırlaştırılmış müebbet hükümlüsü var ve şu ana kadar hakkında 4-5'ten fazla kez verilen kurul kararıyla ilgili "iyi hâlli olmama" kararı var.

Bakınız, Şahap Elbasan, otuz yıllık, 4'üncü kez idari gözlem kuruluna çıkacak, güya bu kurullar puanlama sistemiyle çalışıyor ve 45 üzeri, 42 üzeri olanlar hakkında "iyi hâlli" verilecek. Şahap Elbasan 51 puan almış, yakın dönemde hiçbir disiplin cezası yok, "iyi hâlli" olmamasına hiçbir neden yok ancak kurul kararı "İyi hâlli değil." demiş. Nedim Yılmaz, kanser hastası, 4'üncü kez üçer ay aralıklarla hakkında özgürlüğü gasbedilme kararı veriliyor. Sedat Atsız, 2'nci kez... Mehmet Deniz Güzel, otuz iki yıldır cezaevinde tutuluyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, toparlayalım, selamlayalım lütfen.

NEVROZ UYSAL ASLAN (Devamla) - Abdullah Çelik, yine, hepsi benzer bir biçimde kurula çıktığında sordukları soru şu: "Pişman mısın?" Bu kişiler zaten yargılandıkları zaman bu suçu kabul etmemiş ki bir yargı makamı yerine geçen kurul "Pişman mısın?" diye soruyor. İdareyle bir görüşme gerçekleştirmek istedim ve idareyle görüşmede, cezaevinin ikinci müdürleriyle ve görevlilerle beraber yaptığımız görüşmede ısrarla sordum: "Ne arıyorsunuz?" dedim, "Puan sistemi arıyoruz." dediler. "Peki, 51 puan almış, 47 puan almış kişiyi neden bırakmıyorsunuz?" diye üstlerine gittiğimde İkinci Müdür Esma Hatun Sağlam'ın bana verdiği cevap şu: "Ne sanmıştınız? Biz bu kurulları tam da disiplin cezası olmadığı hâlde çıkanları engelleyebilmek için getirmedik mi?" diye itirafta bulundu. "Bu bir itiraftır." diye söylediğimde evirip çevirmeye çalıştı ancak şu bir gerçek: Kurul kararları bir eziyet ve işkencedir, işkence sonlanmalıdır. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)