DEM PARTİ GRUBU ADINA NEJLA DEMİR (Ağrı) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Tohumun, toprağın ve suyun mucizesine yakından şahitlik eden kıymetli tarım emekçilerini selamlıyor ve 14 Mayıs Çiftçiler Günü'nü kutluyorum. Hükûmeti de tarımda gerçek tabloyla yüzleşmeye, sorunlara samimi bir çerçeveden bakmaya ve ortak çözüm bulmaya davet ediyorum. Tarım ülkesi olan Türkiye'de tarım, ne yazık ki, özellikle son yıllarda ciddi sorunlarla karşı karşıyadır. Bu sorunların başında; artan girdi maliyetleri, rantsal dönüşüme açılan tarım arazileri, hasada yakın yapılan ithalatlardan kaynaklı ürününü satamayan, satabilse bile ederinin çok altında tüccarlara vermek zorunda kalan çiftçi sorunları ve Kürt sorununun çözümsüzlüğü gelmektedir. Şöyle ki, kürdistan coğrafyasında yayla ve meraların yasaklanması, mera alanlarının küçülmesine, özellikle de hayvancılığın gelişmesine engel olmaktadır. AKP, ısrarla sürdürdüğü yanlış politikalarından bir an önce vazgeçmelidir. Zira bu politikalar ekonomik olarak hem üreticiyi hem tüketiciyi derinden sarsmaktadır. Yirmi iki yıllık yanlış tarım politikaları çiftçilerimizi toprağa, toprağı üretime ve tüketiciyi de mahsule küstürdü. Envaiçeşit ürünün yetiştiği verimli topraklarımızda ve ovalarımızda pamuk, buğday ve mercimek gibi ürünler değerinde satılamadığı ve yanlış ilaçlama, gübreleme, sulama yöntemleri topraklarımızı çoraklaştırdığı için ürün ekilemez ve biçilemez hâle geldi. Bu nedenle, tarım kurum ve kuruluşları doğru yöntemleri çiftçilere öğretmek ve uygulatmak zorundadır. Yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenmek 86 milyon insanın hakkıdır ve ne yazık ki, 86 milyon nüfuslu ülke tarımda dışa bağımlı hâle getirilmiştir. Tarım politikalarında köklü bir değişiklik yapılmalı, çiftçilerimizin hakları korunmalı ve toprağımızın bereketi yeniden kazanılmalıdır.

Yeterince desteklenmeyen çiftçilerin borçlanma ihtiyacı artmış, Tarım Kredi Kooperatifleri ve bankalara olan borçlar çiftçilerin omuzlarında büyük bir yük olmuştur. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun verilerine göre, Aralık 2023 itibarıyla tarımsal kredilerin toplamı 582 milyar, çiftçilerin toplam borcu yaklaşık 700 milyar lira civarındadır. 2023 Kasım ayı verilerine göre, Türkiye tarımsal ürünlerde net ithalatçı konumundadır. Tarımsal ürün ithalatı 2023 yılında 65 milyar doları aşmış ve bu rakam son on yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Ülke, buğday ihtiyacının yaklaşık yüzde 70'ini ithal etmektedir, bir zamanlar buğday ihraç eden ülkeden bahsediyorum. Benzer şekilde, yağlı tohumlarda da aynı durum yaşanmaktadır ve yağ ithalatı 15 milyon tonu aşmıştır. Kırmızı et, süt, süt ürünleri, baklagiller, meyve, sebze gibi diğer ürünlerde de Türkiye'nin ithalata bağımlılığı gözlemlenmektedir. Örneğin, Türkiye'nin 2023 yılında kırmızı et ithalatı 1 milyon tonu aşmıştır. Aynı şekilde -tezatlığa bakın- bir yandan süt para etmediği için mecburen süt inekleri kesiliyorken bir yandan da 500 bin ton süt ve süt ürünleri ithal ediliyor. Son beş yılda gübre fiyatlarının en az yüzde 600 arttığı... 2023'te 9 bin TL'ye satılması gereken buğday 5.500 TL'ye satıldı. Neden? Çünkü Ofis alım yapmadı. Çiftçiden alım yapmadıktan sonra -buğday fiyatını ister 20 bin ister 30 bin diye açıklayın- çiftçi, tüccarın insafına kaldıktan sonra neyi değiştirmiş olacaksınız, tabii, yandaşlarınızı kalkındırmanın dışında?

Borçlarını ödeyemeyen birçok çiftçi iflas etmiştir. 2023 yılında çiftçilerin iflas başvurularında yüzde 40 oranında artış yaşanmıştır. Türkiye yüzde 71,1'lik gıda enflasyonuyla 38 OECD üyesi ülke arasında ilk sırada yer almaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın lütfen.

NEJLA DEMİR (Devamla) - İnsafsızca tahrip edilen doğa ve bozulan doğal denge, gıda enflasyonunu ayrıca arttırmaktadır. TÜİK verilerine göre 2024 yılı gıda enflasyonu ocakta yüzde 64-65, şubatta yüzde 67, martta yüzde 68, nisanda yüzde 69,80'dir. Hayvancılık sektöründe de büyük ve küçükbaş hayvan sayısı son iki yılda 6 milyon 609 bin azaldı.

Üretimi teşvik etmek ve çiftçiye destek vermek zorundasınız, başka da çıkış yolu yok. Bu bağlamda, Meclise sunduğumuz araştırma önergesinin desteklenmesini talep ediyoruz.

Teşekkür ediyorum. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)