FATMA ÖNCÜ (Erzurum) - Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; ekranları başında bizleri izleyen aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum. Parlamentolar Arası Birlik Grubu Komisyon Başkanımız Sayın Asuman Erdoğan'ın önerisi üzerine gündem dışı söz almış bulunmaktayım.

Birleşmiş Milletlerin parlamenter kanadı olan ve 180 ülkenin üye olduğu Parlamentolar Arası Birlik 148'inci Genel Kurulu 22-27 Mart tarihleri arasında Cenevre'de gerçekleştirilmiştir. PAB 148'inci Genel Kuruluna 170 ülkeden 50'si Meclis Başkanı olmak üzere 750 parlamenter iştirak etmiştir. Ülkemizi temsilen Erzurum Milletvekili olarak ben, Konya Milletvekilimiz Sayın Selman Özboyacı ve Kahramanmaraş Milletvekili Sayın Zuhal Karakoç Dora'yla toplantıya katıldık.

Toplantının ilk günkü oturumunda, ülkemizin üyesi olduğu Twelve Plus Coğrafi Grubunda toplantı konusuna uygun olarak Hollanda'nın hazırlamış olduğu çatışma bölgesindeki savunmasız insanlar için adalet ve koruma önerisi sunulmuştur. Ülkemizin Hollanda'nın önerisine ilişkin görüşünü üç temel noktada ifade ettik. Bunlar, acil ateşkes sağlanması ve bütün tutukluların şartsız olarak salıverilmesi, kesintisiz insani yardımın sağlanması, iki devletli çözüm ve bütün tarafların uluslararası hukuk ve özellikle sivillerin korunmasına yönelik uluslararası insani hukuktan doğan yükümlülüklerinin uygulanması olduğunun altını çizerek Lahey Uluslararası Adalet Divanı kararları uygulanmayacaksa neyin uygulanacağını, mevcut metni destekleyebilmemiz için bu üç önemli hususun metne dercedilmesini ısrarla talep ettik.

Twelve Plus Grubunda çıkan farklı görüşler sebebiyle Türkiye, Kanada, Danimarka, Portekiz ve Almanya'nın katılımıyla bir yazım komitesi kurulması kararlaştırılmıştır. Bu komiteye katılarak savunduğumuz fikirlerin metne dercedilmesini ısrar ettik. İkinci günkü oturumda, kurulan bu ön görüşme komitesinde Batılı ülkelerle uzlaşmaya varılamadığından, delegasyonumuz, savunduğumuz tezlerin kırmızı çizgimiz olduğunu dile getirerek yazım komitesinden ayrılmıştır.

Yine, ikinci oturumda, İslam İşbirliği Teşkilatı Parlamenter Meclisi İstişare Toplantısı'nda, Gazze'ye ilişkin verilecek karar tasarısı üzerinde görüşülmüştür. Güney Afrika'nın sunduğu "Uluslararası Adalet Divanının Gazze'deki Filistinlilerle ilgili olarak İsrail için aldığı geçici tedbirler ve Gazze'deki insani krizi acil eylem ihtiyacı konusunda farkındalık yaratmak" önerisini destekleme kararı alınmıştır. İlaveten, Güney Afrika Gazze'deki durumu Uluslararası Adalet Divanına götürerek başarı kazanmasına atıfta bulunup sunulan öneriye destek vermiştir. Ancak Genel Kurulda bütün ülkelerin delegasyonlarının katılımıyla yapılan oylamada Gazze'de yaşanan savaşın durdurulmasına ve barışın tesisine dair maalesef ortak bir karar alınamamıştır. İkinci oturumda toplanan Uluslararası Güvenlik ve Barış Komitesinde otonom silah sistemleri ve yapay zekânın insani ve sosyal etkileri konulu karar tasarısı müzakere edilmiştir. Türkiye adına Konya Milletvekilimiz Sayın Selman Özboyacı katılmış, kararın giriş bölümünde yer alan 9 maddeye çekince koyulmuş ve nihai karara dercedilmiştir. Demokrasi ve İnsan Hakları Komitesinde yapay zekânın demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü üzerindeki etkisi konulu karar tasarısı müzakere edilmiş, ilaveten engelli bireylerin eğitim ve iş fırsatları dâhil hayat koşullarının iyileştirilmesi konusu ele alınmıştır. Ülkemizle birlikte 47 üyesi bulunan Twelve Plus Grubunda yapılan toplantıda engelli haklarını koruma amaçlı yeni bir komite kurulması önerilmiştir.

Üçüncü oturumda, uluslararası barış için Türk delegasyonu adına Konya Milletvekili Sayın Selman Özboyacı söz almıştır. Sayın Özboyacı uluslararası kuralların ciddi şekilde sarsıldığı böylesi dönemde bir araya gelinmiş olduğunu ifade ederek Gazze'deki vahim insani durumun gün geçtikçe daha da kötüleştiğini, 74 bin insanın savaş yaralısı olarak engelli kaldığını, binlerce insanın öldürüldüğünü; açlık, sefalet ve esirin olduğunu; dünyanın başka yerlerinde de pek çok krizlerin yaşandığını ve bunların bir şekilde bağlantılı olduğunu ifade etmiştir. Sayın Özboyacı Gazze'de kadın ve çocukların öldürülürken Cenevre'de böylesi süslü püslü laflar edilmesine rağmen bu konuda ortak bir duruş sergilenmediğini, barış için bir çağrı bile yapılmadığını eleştirmiştir; siviller arasında bir hiyerarşi oluşturmanın ırkçılığın başka bir tezahürü olduğuna atıfta bulunarak Filistinlilere ilişkin uluslararası toplumun uyguladığı çifte standardı üzerine basa basa ifade ederek ve mademki hepimizin yaşadığı krizlere böyle köklü bir uluslararası örgütte çözüm üretilemeyecekse evrensel bir platforma sahip olmanın ne anlamı olduğunu sorgulamıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

FATMA ÖNCÜ (Devamla) - Bitiriyorum Sayın Başkan.

BAŞKAN - Buyurun.

FATMA ÖNCÜ (Devamla) - Parlamenterler diplomasisini barışın tesisi ve karşılıklı anlayışın gelişmesi üzerine daha etkin, efektif bir şekilde kullanılmasının altını çizerek Gazze'de yaşanan vahşetin insanlık vicdanını derinden yaralayıp kanattığını belirtmiş, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin ateşkes çağrısı yapma görevini yerine getirmede başarısız olduğunu, bu anlamda daha demokratik, daha efektif ve daha şeffaf hâle getirilmesi gerektiğini ve Sayın Cumhurbaşkanımızın da her platformda söylediği gibi, dünyanın 5'ten büyük olduğuna güçlü vurgu yaparak sözlerini nihayetlendirmiştir.

Ve yine beşinci oturumda, Orta Doğu Komitesinde ülkemizi Kahramanmaraş Milletvekilimiz Sayın Zuhal Karakoç Dora temsil etmiştir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

FATMA ÖNCÜ (Devamla) - Bitiriyorum Başkanım.

BAŞKAN - Bundan sonra süre vermiyorum.

FATMA ÖNCÜ (Devamla) - Komisyonun Gazze'yi ziyaret etme kararını desteklediğimizi ve tarafların bir araya gelmesinde bu komitenin katkısının ve etkisinin önemine dair inancımızın tam olduğunu dile getirmiş, komitenin Gazze'ye gitmesi için tarih belirlenmesi sırasında İsrail reel olmayan bahanelerle bu toplantıyı iptal ettirmiştir. Sayın Dora bölgeye komitenin gitme istekliliğini yerinde görüp ısrar etmiş ve rapora bunu dercettirmiştir.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)