GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifinin 2'nci Tur Görüşmeleri münasebetiyle
Yasama Yılı:2
Birleşim:34
Tarih:13.12.2023

CHP GRUBU ADINA TÜRKER ATEŞ (Bolu) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; değerli milletvekilimiz Hasan Bitmez'e acil şifalar diliyorum, bir an önce sağlığına kavuşup aramıza dönmesini temenni ediyorum.

Daha önce Komisyon görüşmelerinde de söyledim, bir defa daha Genel Kurula ifade edeyim: Sanayi Komisyonu üyesiyim, Komisyonumuzun ilgi alanına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı da dâhil. 3 Bakanlık var ama Sayın Bakanları sadece Bütçe Komisyonunda görebiliyoruz. Sayın Bakanlar ne komisyonlara geliyorlar ne de soru önergelerimize ciddi cevaplar veriyorlar.

Enerji Bakanlığına bağlı KİT'lerin görev zararlarını defalarca sordum. Enerji Bakanlığına bağlı BOTAŞ ve Elektrik Üretim AŞ'nin görev zararı astronomik derecede artıyor. Geçen sene doğal gaz fiyatları zirve yaptı. Geçen yılın tamamında BOTAŞ'a ödenen görev zararı 5 milyar; bu yılın ilk on ayında 62 milyar, artış yüzde 1.140. "Ücretsiz doğal gaz verdik." bahanesine lütfen sığınmayın, ücretsiz doğal gazın maliyeti 8 milyar lira. BOTAŞ'a nasıl ve neden zarar ettiriyorsunuz, anlamış değilim.

Bakanlığa bağlı bir diğer kuruluş olan Elektrik Üretim AŞ'nin geçmiş yıllarda hiç görev zararı olmamış. Bu senenin ilk on ayında 52,9 milyar lira görev zararı ödemesi aktarıldı; bunu da size sorduk, yanıt verdiniz, dediniz ki: "Cumhurbaşkanlığı bir karar aldı; belli tüketici gruplarını desteklemek için, vatandaşımızın yükünü hafifletmek için maliyetin bir kısmını devlet üstlendi." Eyvallah, buna sözümüz yok. Bu karar, Cumhurbaşkanlığının kararı niçin Resmî Gazete'de yayımlanmadı? Bu karara göre hangi tüketici grupları desteklenmektedir? Bu tüketici grupların elektrik faturaları sübvanse edilmeseydi ne kadar ödeme yapacaklardı, desteklediğinde ne kadar ödeme yapıyorlar? Hem size hem Sayın Cevdet Yılmaz'a sorduk, yine yanıt yok.

Bakın, bir diğer, Bakanlığınıza bağlı kurum Elektrik İletim AŞ 2021 yılında 4,9 milyar lira kâr ederken 2022 yılında Cumhurbaşkanlığı kararıyla özelleştirme kapsamına alınıyor. 2022 yılında faaliyet raporuna göre 10 milyar liraya yakın zarar ediyor. Kâr eden bir kamu işletmesinin özelleştirme kapsamına alındıktan sonra zarar etmesi hangi durumu akla getiriyor? Bu kurum zarar bahane edilerek kelepir fiyata satılacak mı? Açık ve net soruyorum: BOTAŞ Elektrik Üretim AŞ ve Elektrik İletim AŞ vatandaşa destek olmak için mi zarar ettiriliyor yoksa dağıtım şirketlerine kaynak aktarılmak için mi? (CHP sıralarından alkışlar)

Birkaç cümleyle EPDK'den da bahsetmek isterim. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu elektrik tüketicilerini değil elektrik şirketlerini kolaylayan bir yapı kazanmış durumda. EPDK'nin mevcut Başkanı çoklu maaş uygulamalarından alan bürokratlarımızdan. EPDK Başkanı aynı zamanda Türk Hava Yollarına bakım, onarım ve modifikasyon işlemleri amacıyla kurulan Türk Hava Yolları Teknik AŞ'de de yönetim kurulu üyesi. EPDK Başkanının keyfi yerinde, buna şüphe yok ancak kurumun işletmeleri yüzünden kamu şirketleri zarar ediyor.

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - Hayat onlara güzel.

TÜRKER ATEŞ (Devamla) - Ben demiyorum, Sayıştay raporu söylüyor, Sayıştay raporu. (CHP sıralarından alkışlar)

Değerli Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; Sayıştayın 2022 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının denetim raporunda elektrik dağıtım şirketlerinin Elektrik İletim AŞ'ye borçlarını zamanında ödemediği tespit ediliyor. Bu tespit sonrası Bakanlığa, ödenmeyen borçların durumunu sorduk. Bakanlıktan gelen yanıtta, Elektrik İletim AŞ alacaklarını tahsil edemediğinde EPDK'ye bir raporla durumu bildirdiğini görev olarak söylediler. Bu rapor yapıldı mı? 2022 yılında 10 milyar liraya yakın zarar eden Elektrik İletim AŞ bu durumu EPDK'ye bildirdi ancak EPDK zaten özelleştirme kapsamına alındığı için kılını bile kıpırdatmadı, bilemiyoruz. Ortada görev ve ihmal şüphesi olan 2 kurum var: TEİAŞ ve EPDK. Bakanlığa soru önergemizi tekrar verdik, yanıtta geç tahsilatların faizini yüzde 60'a çıkararak yaptırım öngördüğünüz söyleniyor. EPDK bu kararı ne zaman aldı? Atı alan Üsküdar'ı geçtikten sonra. (CHP sıralarından alkışlar) 29 Temmuz 2023'te. Sayıştaya tahsil edilemeyen alacakların tespiti hangi dönemi kapsıyor? 2022 yılı ve öncesini. (CHP sıralarından alkışlar)

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Ateş, lütfen son sözlerinizi alalım.

TÜRKER ATEŞ (Devamla) - Olan olduktan sonra, özelleştirme kapsamında kurumu zarara uğrattıktan sonra çok değerli EPDK yöneticilerinin akıllarına geç tahsil edilen alacaklar için olan faizi yüzde 60'a çıkarmak gelmiş. Burada baş sorumlu EPDK'dir, asli görevini yapmamıştır, dağıtım şirketlerine kıyak geçmiştir. Bu tespiti çok değerli Genel Kurulun ve kamuoyunun takdirlerine sunuyorum.

Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)