PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANI MEHMET MUŞ (Samsun) - Sayın Başkanım, teşekkür ediyorum.

Değerli milletvekilleri, Komisyonumuza doğrudan bir soru gelmemiştir, sadece bir milletvekilimiz teklifin gelir amaçlı bir teklif olduğunu dile getirmiştir, onunla alakalı bir açıklamada bulunacağım. Dolayısıyla görüşmeler esnasında milletvekillerinin dile getirdikleri konular vardır, o konularla ilgili açıklık getireceğiz.

Değerli milletvekilleri, Samsun Milletvekili Sayın Murat Çan "Görüşülmekte olan kanun teklifi gelir tedbirleri hedefiyle hazırlanmıştır." ifadesinde bulunmuştur. Bu teklifte çiftçinin, esnafın, vatandaşımızın vergi yükünü artıracak bir düzenleme bulunmamaktadır. Görüşmelerde de ifade edildi, maddelerde de görüşülecek bu teklifin vergi alanındaki hükümleri, başta döviz kazandırıcı düzenlemeler olmak üzere kayıt dışılıkla mücadele ve vergi uyumunu artırmaya yöneliktir.

Yine milletvekillerimiz tarafından, tümü üzerinde yapılan görüşmeler esnasında dile getirilen konulardan bir diğeri: Bağlanan gemilerin serbest bırakılmasında teminat işleminin belirsizliği. Burada Komisyon olarak onunla alakalı bir açıklama yapmak istiyoruz. Dünyada, gemilere kesilen cezalarda sorumluluk birinci derecede, geminin sahibi ve sigorta şirketinindir; gemiye herhangi bir ceza kesildiğinde cezanın ödenmesiyle ilgili, devletler teminat mektubu isterler. Bazı durumlarda, örneğin tatil günleri cezalar anında ödenemeyebilir, gemi sahipleri bunu banka teminat mektubu olarak verirler, hatta bazı durumlarda geminin sigorta şirketi bile bunda garantör olabilir. Mevcut kanun metninde de bu ibare "teminat mektubu" şeklinde olup ilave olarak, yeni düzenlemeyle bu ibareye "süresiz ve şartsız" ibaresi de eklenmiş olup idare istediği an bu teminatı nakde çevirebilir; maddede bir eksiklik bulunmamaktadır.

Yine burada gündeme getirilen bir başka konu: Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlara karşılık gayrimenkul satın alınmasında değer tespitine ilişkin belirsizliğin olduğu ifade edilmiştir. Burada bir komisyon oluşmaktadır. Komisyonun nasıl oluştuğunu açıklamak istiyorum. Mülkiyeti başta belediyeler olmak üzere kamu kurum veya kuruluşlarına ait olan ve teklife konu edilen taşınmazlardan Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygun görülenler Sosyal Güvenlik Kurumunun görevlendireceği 3 temsilci ile taşınmazın bulunduğu yerdeki il millî emlak müdürlüğü tarafından görevlendirilecek 2 temsilciden oluşan komisyon tarafından belirlenir. Gerektiğinde SPK lisanslı gayrimenkul değerleme uzmanlarınca hazırlanacak değer tespit raporlarında takdir edilecek değer üzerinden, borçlu kurumun da uygun görüşü alınarak, kurum bütçesinin gelir ve gider hesaplarıyla ilişkilendirilmeksizin kurumca satın alınabilir. Uygulama 2012 yılından bu yana başarıyla yürütülmektedir. Teklif edilen her gayrimenkulün alınması söz konusu değildir. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygun görülenler alınmaktadır.

Yine, burada Gelir İdaresi Başkanlığı sistem sorgulamasından alınacak 25 kuruş hizmet bedeliyle alakalı eleştiri dile getirilmiştir. Onunla alakalı da bir açıklamada bulunmak istiyorum. Teklifin 15'inci maddesiyle, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nda, Gelir İdaresi Başkanlığı sisteminden verilen bilgi sorgulama hizmetlerinden katılma payı alınmasına ilişkin düzenleme yapılmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bürokrasinin ve kırtasiyeciliğin azaltılması, mükelleflerin ilgili tarafa sunacağı bilgilerin onlar adına sunulması suretiyle uyum maliyetinin azaltılması ile kayıt dışı ekonomiyle mücadele edilmesi gibi amaçlar çerçevesinde, 150'ye yakın kurum ve kuruluşla 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 5'inci maddesinde düzenlenen vergi mahremiyeti hükümlerine uygun olarak bilgi paylaşımı yapılmaktadır. Maddeyle amaçlanan husus gelir elde edilmesi değil, gereksiz sorgulamaların önüne geçilerek sistemin sağlıklı ve etkin bir şekilde hizmet vermesinin temin edilmesidir. Öngörülen düzenlemeyle günlük yaklaşık 4,8 milyon ve aylık 100 milyon sorgu yapılmaktadır; bunu belirtmek isterim.

Yine, değerli milletvekilleri "Cumhurbaşkanına geniş yetkiler verilmektedir." şeklinde bir eleştiri burada gündeme getirilmiştir. Anayasa'nın 73'üncü maddesinin dördüncü fıkrasında, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleri ile oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapma yetkisi Cumhurbaşkanına verilmiştir. Verginin kanuniliği ilkesinin istisnalarından sayılan bu hüküm, aynı zamanda yürütme organına vergilendirme alanındaki düzenleme yetkisinin anayasal temelini oluşturmaktadır.

Değerli milletvekilleri, yine, burada, çalışan emeklilere yapılan 5 bin TL'lik bir defaya mahsus ödemeyle alakalı gündeme getirilen bazı bilgiler talep edilmiştir, kaç vatandaşın faydalanacağı şeklinde. Gelir ve aylık alan emekli ve hak sahiplerine tek seferlik 5 bin TL ödeme yapılmasına ilişkin kanuni düzenleme 2 Kasım 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kasım ayında 10 milyon 429 bin 922 kişiye 44 milyar 468 milyon 838 bin 223 TL 34 kuruş ödeme yapılmıştır. Bu kapsamda daha önce ödeme yapılmayan 4 milyon 688 bin 945 emekliye 5 bin TL ödeme yapılacaktır. Çalışan emeklilere ödeme yapılması hâlinde ilave maliyetin ise yaklaşık 23 milyar lira olması beklenmektedir.

Yine, burada gündeme getirilen "1'den fazla maaş alınmasına imkân verilmektedir." şeklinde eleştirilmiş ve "Huzur hakkı düzenlemesinde çoklu maaş sistemi uygulamasına geçiliyor." şeklinde bir eleştiri yapılmıştır. Değerli milletvekilleri, teklifin ilgili maddesiyle, Anayasa Mahkemesinin bazı Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde yer alan huzur hakkı ödemesine cevaz veren hükümlere yönelik iptal kararları ve bu kararların gerekçeleri doğrultusunda, konuyla ilgili 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek 29'uncu maddesinin yeniden düzenlenmesi amaçlanmaktadır. 1'den fazla maaş alınmasına imkân verilmemektedir. 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 12'nci maddesine göre, memurlar ve kamu görevlileri hangi sayıda kurul, komite üyesi olursa olsun bunlardan yalnızca 1 adedi için ödeme alabilmektedirler. Dolayısıyla ne mevcut durumda ne de teklifle huzur hakkı vasıtasıyla çoklu maaş alınması mümkün değildir.

Değerli Başkanım, Komisyonumuza ulaşan eleştiriler ve bilgi talepleriyle alakalı gerekli açıklamaları yaptım.

Teşekkür ediyorum.