MELİH MERİÇ (Gaziantep) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; gazi şehrimiz, kahramanlık timsali şehrimiz, marka şehrimiz Gaziantep'in kitlesel Suriyeli göçüyle yaşadığı sorunları anlatmak için söz aldım. Genel Kurulu sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, 2011 yılında Suriye'de baş gösteren iç savaşın ardından Türkiye'ye başlayan sığınmacı akınından en çok etkilenen illerin başında Gaziantep gelmektedir. Resmî verilere göre, Türkiye'de kayıt altına alınmış geçici koruma statüsündeki 3 milyon 351 bin 582 Suriyelinin yaklaşık 450 bini Gaziantep'te yaşamaktadır. Kayıt altına alınamamış, ilimizde barınan Suriyelileri de eklersek toplam 700 bin civarında Suriyeli Gaziantep'te yaşamaktadır yani şehir nüfusunun yaklaşık yüzde 30'unu aşıyor. Diğer bir deyişle, Gaziantep'te yaşayan her vatandaşın dörtte 1'i Suriyelidir. Böylesine büyük bir kitlenin şehrimizin ekonomik, sosyal ve kültürel yapısına zarar verdiğini hepimiz görmekteyiz. Bugün Gaziantepliler, bu kitlesel Suriyeli göç sonrasında fırlayan kiralardan, iş bulmanın zorlaşmasından, kayıt dışı ekonominin artmasından, esnaf haksız rekabetten, çocuklarımız ve gençlerimiz kaliteli eğitim alamamaktan, hastalarımız sağlık hizmetlerine yeterince ulaşamamaktan çok şikâyetçiler.

Değerli milletvekilleri, şimdi, bu sorunları sürem elverdiğince sizlere tek tek anlatmaya çalışacağım ancak öncesinde belirtmek isterim ki bu bir ırkçılık konuşması değildir, bu muhalefet maksatlı bir konuşma da değildir; bu konuşma, yanlış ve öngörüsüz Suriye ve göç politikası sonucu Gazianteplilerin yaşadığı sorunlara, mağduriyetlere dikkat çekme konuşmasıdır.

Değerli milletvekilleri, Suriyelilerin kayıt dışı çalışmaya meyilli olmasıyla, ucuz iş gücü görevi görmesiyle yerli nüfusumuzda işsizlik arttı, işsizlikle beraber yoksulluğu, huzursuzluğu ve kavgayı getirdi.

Bir diğer kayıt dışılığı ticarette görüyoruz. Bizim vatandaşlarımız vergi, sigorta primi, BAĞ-KUR primi, işçinin sosyal hakları, tazminatları gibi maliyetlerle ezilirken, dükkân kapatırken bu kapatılan dükkânları Suriyeliler açıyor, SSK, vergi, tazminat ödemesi olmadan yarı fiyatına piyasaya çıkıyorlar; haksız rekabet yaratıyorlar.

Bir örnek vermek istiyorum: Gaziantep'in göz bebeği sektörlerinden biri ayakkabı sektörüdür. Gaziantep'in ayakkabı sektörü Türkiye'de söz sahibidir. Kentimizdeki ayakkabı sektörünün yüzde 20'si Suriyeliler tarafından imal edilmektedir, dolayısıyla kayıt dışıdır. Şimdi, bunlara kayıtsız mı kalacağız? İşçimizi, imalatçımızı, üreticimizi, esnafımızı koruyup kollamayacak mıyız?

Burada bir parantez açmak istiyorum: Yatırım yapan, şehrimizin, ülkemizin ekonomisine katkı sağlayan kayıtlı Suriyeli girişimci ve tüccarlar, kayıt dâhilinde çalışan Suriyeli emekçiler bu konuşmanın kapsamı dışındadır; onlara da huzurunuzda teşekkür ediyorum.

Değerli milletvekilleri, Suriyeli göçüyle başlayan problemlerimizden biri de barınma sorunudur. 700 bin kişilik göçle, kira fiyatları 2011 yılından bu yıla kadar şehrimizde yaklaşık yüzde 1.800 artış gösterdi. Ev sahibi olmayan insanlarımız, üniversite öğrencilerimiz, şehrimize atanan polisler, hemşireler, doktorlar ev bulmakta çok zorlanıyorlar. Gaziantep öğrenciler ve memurlar açısından tercih edilmiyor. Gaziantep halkının bütçesini, cebini, barınmasını, başını sokacağı çatıyı göz ardı mı edeceğiz? Buna bir çözüm üretmeyecek miyiz?

Gelelim eğitim konusuna; Gaziantep yıllardır lise geçiş sınavlarında, yükseköğrenim sınavlarında iç acıcı başarı alamıyor. Bu başarısızlık Gazianteplilerin mi? Hayır, bu başarısızlık, öngörüsüz olarak, Gaziantep'e bu külfeti yaşatanlarındır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın Sayın Meriç.

MELİH MERİÇ (Devamla) - 2021-2022 yılı Millî Eğitim Bakanlığı istatistiklerine göre, Türkiye'de dersliklerdeki öğrenci sayısı ortalaması 23 iken Gaziantep'te 30'dur, Suriyelilerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde ise yaklaşık 40 kişidir. Böylesine kalabalık sınıflarda kaliteli eğitimden bahsedilmesi mümkün değildir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bağımsızlığı için kadın, erkek, çocuk, genç, yaşlı 6.317 şehit vermiş gazi şehrimiz girişimci ruhuyla, sanayide, ticarette, ekonomide atılımlar gerçekleştirmiştir. Tarih boyunca ayakları üstünde durmuş gazi kentimiz, Suriyeli göçüyle yaşadığı sorunlardan kurtulmalıdır. Suriyeliler, barış sağlandıktan sonra ülkelerine gönderilmeli ve bu uzamış misafirlik sonlandırılmalıdır. Geri dönüş süreci de Gaziantep'teki Suriyelilerden başlatılmalıdır.

Özellikle Suriyelilerin yaşadığı bölgelerde uyuşturucu ve güvenlik sorunu da vardır; sürem yetmediği için, bunları da bir sonraki konuşmamda dile getirmeye çalışacağım.

Teşekkür ediyorum, saygılar sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)