İSMAİL ATAKAN ÜNVER (Karaman) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 21 Haziran 1989'da yayımlanan kanunla Türkiye'nin 70'inci ili olan Karaman'ımızın il oluşunun yıl dönümü dolayısıyla söz aldım. Yüce Meclisi saygıyla selamlıyor, ekranları başında bizleri izleyen sevgili hemşehrilerime ve aziz milletimize selamlarımı sunuyorum.

Karaman'ımızın il oluşunun 34'üncü yılı kutlu olsun.

Değerli milletvekilleri, tarihi milattan önce 8000 yıllarına kadar dayanan Karaman, birçok medeniyete yurtluk yapmış, önemli bir askerî ve ticari merkez olmuştur. Özellikle Karadağ'da bulunan Binbir Kilise, Ekinözü köyümüzde bulunan Derbe ve Taşkale'de bulunan Manazan Mağaraları İslamiyet öncesi dönemlerdeki önemli tarihî yerleşim yerleridir.

Karaman, Türk tarihi açısından en önemli gelişimini ise Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasının ardından kurulan Karamanoğulları Beyliği'nden sonra yaşamıştır. Karaman, Kerimüddin Karaman Bey'in 1256 yılında Karamanoğlu Beyliği'ni ilan etmesiyle tarih sahnesine çıkan Anadolu'nun en kudretli beyliğinin başkentliğini yapmanın yanı sıra Karamanoğlu Mehmet Bey'in 13 Mayıs 1277'deki Türk Dil Fermanı'yla Türk dilinin başkentliğini de üstlenmiştir. Karaman ve Karamanlılar Mehmet Bey'in "Bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda, meclislerde ve seyranda Türk dilinden başka dil kullanmaya!" dediği fermanının rehberliğinde yüzyıllar boyunca Türkçenin bayraktarlığını yapmıştır ve hâlen de yapmaktadır.

Karaman'ın Türk tarihi açısından bir diğer önemi de Ulu Önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün hem ana tarafından hem de baba tarafından atalarının Rumeli'ye gitmeden önce yaşadıkları coğrafya olması ve bu yönüyle de Ata'mızın ata yurdu olmasıdır. Büyük Türk düşünürü Mevlâna Celâlettin Rûmi de Konya'dan önce Karaman'a gelerek yedi yılını Karaman'da geçirmiş, annesi Mümine Hatun'u ve ağabeyini burada kaybetmiştir. Mezarları Mader-i Mevlâna Aktekke Camisi'nde bulunmaktadır; Mevlâna "Ben Belh'de bir kutlu beşik, bir ninni/Larende'de bir anne bıraktım, geldim." dizeleriyle bu durumu anlatmıştır.

Cumhuriyete kadar "Larende" adını taşıyan Karaman, cumhuriyetle birlikte atalarının adıyla kimlik kazanmış bir cumhuriyet şehridir. Kurtuluş Savaşı'mızın kahramanlarından Kâzım Karabekir Paşa, ünlü Türk denizcileri Kemal Reis ve Piri Reis, Osmanlı'nın manevi kurucusu Şeyh Edebali Karaman'dan çıkan önemli, tarihî şahsiyetlerdir. Karaman tarihsel birikiminin yanında verimli topraklarında yetişen başta elma, hububat ve baklagiller olmak üzere birçok tarım ürününün yanı sıra Karamanlının öz sermayesiyle kurduğu sanayi kuruluşlarının üretimi olan bulgurdan bisküviye kadar çeşitli sanayi ürünleriyle yurdumuzda her haneye, dünyada da tüm kıtalara ulaşmaktadır. Karaman elma üretimde ülkemizin en büyük 2'nci üreticisidir. Sertifikalı elma fidanı sayısında ise 1'inci sırada yer almaktadır. Ayrıca arpa, kuru fasulye, nohut, ceviz, kabak, yulaf, soğan, şeker pancarı ve badem üretimde her yıl ilk 10 içerisinde yer almaktadır.

Karaman 90'lı yılların başından itibaren Karamanlı sanayicilerimizin öz sermayeleriyle kurdukları, gurur kaynağımız olan önemli sanayi kuruluşlarına sahiptir ve organize sanayi bölgemizde yaklaşık 15 bin kişiye istihdam sağlanmaktadır. Ülkemizdeki bisküvi, kek, gofret ve çikolatanın yaklaşık yüzde 35'i, bulgurun yüzde 20'si Karaman'da üretilmektedir. Karaman'da üretilen başta gıda olmak üzere gıda üretim makine ve ekipmanları ile ambalaj malzemelerinin de içinde bulunduğu birçok kalem mal Karaman'dan dünyanın 150'den fazla ülkesine ihraç edilmektedir. Her yıl dış ticaret fazlası veren Karaman 2022 yılında 335 milyon dolarlık ihracatıyla 81 il arasında 42'nci sırada yer almıştır. Sanayimizin ülke ve Karaman ekonomisine yaptığı bu katkı her Karamanlı için iftihar kaynağıdır.

Biz Karamanlılara göre bir kültür, tarih ve gıda üretim merkezi olan Türk dilinin başkenti Karaman'ın tarihî ve doğal güzelliklerini görmeyenin Karaman'da calla, batırık, etli ekmek yemeyenin, arabaşı çorbasını hamuruyla birlikte içmeyenin, kütür kütür elmasını tatmayanın, Ermenek'te yine batırık, bulgurca ve pekmezli tahin helvası, Ayrancı'da dünyanın en iyi 5 peynirinden 1'i kabul edilen Divle obruk peyniri ve koyun yoğurdunu yemeyenin, ayranını içmeyenin, Sarıveliler'in balını ve kirazını, Başyayla'nın kirazını, Kazımkarabekir'in karpuzunu tatmayanın hayatında hep bir eksiklik vardır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

İSMAİL ATAKAN ÜNVER (Devamla) - Sayın Başkanım, tamamlıyorum.

BAŞKAN - Bir dakika ilave ediyorum.

Buyurun tamamlayın.

İSMAİL ATAKAN ÜNVER (Devamla) - Sağ olun Başkanım.

Bu nedenle Karaman'ımıza yolu düşmeyen tüm yurttaşlarımızı şehrimize davet ediyor Karaman'ımızın ve Karamanlı hemşehrilerimin, misafirperverliğinden çok memnun kalacaklarını ifade etmek istiyorum. İl oluşumuzun 34'üncü yılında Karaman'ın il yapılmasına katkı veren dönemin tüm siyasilerine hemşehrilerim adına bir kez daha minnetlerimi sunarken sözlerimi her yıl Karaman'da kutlanan Türk Dil Bayramı etkinlikleri sırasında andığımız Karamanlı Yunus Emre'nin yüzyıllar boyunca Karaman'a ve Karamanlılara rehberlik eden ve buradan da tüm dünyaya hoşgörü ve sevgi yayan dizeleriyle bitirmek istiyorum.

"Gelin tanış olalım.

İşi kolay kılalım.

Sevelim, sevilelim.

Dünya kimseye kalmaz."

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

Teşekkür ederim Sayın Başkanım.