BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yüce Meclisimizi ve ekranları başında bizleri izleyen aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.

Bütün zamanların en büyük depreminde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar diliyorum.

Sadece cumhuriyet tarihimizin değil coğrafyamızın ve dünyanın en büyük felaketlerinden biriyle ne yazık ki karşı karşıya kaldık. "Asrın felaketi" olarak nitelendirdiğimiz bu afette, devletimiz tüm kurumları, kuruluşları, personeli, aracı gereci imkânlarıyla ilk andan itibaren seferberlik ruhuyla felaket bölgelerinde çalışmaya başlamıştır. Olumsuz hava şartlarının zorluklarına rağmen, ekiplerimiz felaket bölgesine ulaşmak ve çalışmalara katılmak için fedakârca mücadele etmiştir. Depremin ilk saatlerinden bugüne canla başla mücadele eden tüm personellerimize, gönüllülerimize ve kıymetli hemşehrilerimize bir kez daha şükranlarımı sunuyorum. Depremzede vatandaşlarımızın barınmadan giyeceğe, yiyecekten ısınmaya kadar tüm ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik tedbirleri de ivedilikle hayata geçirdik, geçirmeye devam ediyoruz. Alanında uzman ekiplerimiz yaraların hızla sarılması için gerekeni yapmaktadır. Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla deprem bölgesi genelinde zemin etütleri tamamlanarak inşa aşamasına gelinen konut sayısı 309 bini buldu, şubat ayı bitmeden inşası fiilen başlayan konut sayısı 14.500'e ulaştı, mart ve nisan aylarında söz verdiğimiz konutlardan 234 bininin daha inşası safhasına geçmiş olacağız.

Biz necip bir milletiz; inşallah birlik ve beraberliğimizle bu yaraları saracağız, yıkıma uğrayan şehirlerimizi tekrar inşa noktasında gereken neyse onu yapacağız. Tabii, bu şekilde ağır kayıpların ve acıların tekrar yaşanmaması için gereken tedbirleri almamız gerekiyor. Deprem bölgesi olan ülkemiz deprem gerçeğiyle yaşamak zorunda olduğundan, bir daha böyle can ve mal kayıplarına maruz kalmamak için yapmamız gereken bazı önerilerim olacak. Zira, son depremler 7 kilometre ve üstü derinliklerde meydana gelmektedir. Dünyanın yarıçapı 6.371 kilometre olduğuna göre, 7 kilometre çok sığ bir derinlik demektir. Bu nedenle, depremler ve artçılarıyla sık sık karşılaşma olasılığımız yüksek.

Makro bir tedbir olacak ama en kısa zamanda bütün Türkiye'deki binaların envanterini çıkararak depreme dayanıksız binaları tespit etmeliyiz. Kentsel dönüşüm, bina sakinlerinin çoğunluğunun rızasıyla değil, resen uygulanmalıdır. Bütçesi olanlar kendi imkânlarıyla, olmayanlar için uygun şartlarda kredi, hiç olmayanlar için hibe ve benzeri imkânlar değerlendirilmelidir. Bütün binalar dört ya da beş yılda bir periyodik olarak kontrol edilmelidir yani vize yapılmalıdır; aynen taşıtlardaki gibi fennî muayene yapılmalıdır. Eğer bir otomobilin şasisi çürümeye başlamış ise trafikten men ediliyor, trafiğe çıkmasına izin verilmiyor. Bu örneğe benzer şekilde; taşıyıcı kolon mu kesilmiş, ilave mi yapılmış, bina rutubet mi almış, kolonlar patlamayı mı başlamış, ömrünü doldurmuş mu somut olarak belgelenmeli ve bu binalar hemen tahliye edilmelidir. Hâlihazırda, bir binadan çatırtılar, sesler gelmeye başlayınca tahliye etmeye başlıyoruz ancak çok geç kalınmış oluyor. Bu sistemde, periyodik kontrol sisteminde kaçak yapı ve yapılaşma da tarihe karışacaktır.

Yeri gelmişken söyleyeyim: On yıllık belediye başkanlığım döneminde bir tane kaçak yapıya veya imara aykırılığa göz yummadım, bilenler bilir. Hatta babama "Hmax"tan yani yüksek çatı yaptığı için encümen kararıyla ceza yazdım ve savcılığa verdim, otuz gün içinde eski hâline getirmesini sağladım.

Taşıtlar için zaman zaman hurda yasası çıkartıyoruz. Binalar için de böyle bir sistemi süresiz olarak gerçekleştirmeliyiz. Depreme dayanıksız ve ömrünü tamamlamış konut sahiplerine yeni konut alımında kredi, vergi, tapu harcı ve benzeri kolaylıklar hatta malikin gücüne göre hibe ve benzeri uygulamaları gerçekleştirmeliyiz. Bütün belediyeler, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, özel idari kurumlar, gerçek ve tüzel kişiler yeni ve depreme dayanıklı konut talebi için seferberlik ilan etmişçesine konut üretmeliler ve uygun vade ve şartlarda vatandaşlarımıza arz etmeliler. Konut başta olmak üzere tüm taşınmazlarda sigorta, "full" sigorta zorunlu olmalı ve her dört veya beş yılda bir yenilenmeli, hak kaybı olmaması için kasko sigortasında olduğu gibi teminat miktarı günün şartlarına göre otomatik güncellenmeli. Devlet, yakın ve orta vadede doğrudan destekten çok imkânı olmayana sigorta prim desteği vermeli.

Ayrıca, günümüz teknolojilerinden en üst düzeyde yararlanmalıyız.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

BEKİR KUVVET ERİM (Devamla) - Hâlihazırda, 100 yatak üstü hastanelerde zorunlu olan sismik izolatörlerin tüm kamu binalarında ve konutlarda kullanımını yaygınlaştırmalıyız. Konutlar el değiştirdiğinde vatandaşlarımızın mağdur olmaması için gerekli yasal düzenlemeler yapılarak lisanslı emlak müşavirliği ve lisanslı emlak komisyonculuğu yasasını çıkarmalıyız. İkinci el konutların satış ilanında el değiştirdiği tarihler ve miktarı yazmalı; ayrıca, ekspertiz raporsuz konut ve bina satışı yapılmamalı. Eksper raporlarının formatını da değiştirmeliyiz; rapor konutun fiyatından ayrı, eskimeyle ilgili bilgileri de içermelidir. Binayla ilgili vergi ve harç düzenlemesini içeren yasaları da bir an önce çıkarmalıyız.

Kırsalda, periyodik denetim sistemini kurana kadar imarsız ve plansız yapılaşmanın önüne geçmek için muhtarların yetkisini ve cezasını artırmalıyız. Ayrıca, kırsalda ilgili belediye veya özel idareler, imkânı olmayan vatandaşlarımıza plan, proje ve teknik destek yönünden yardımcı olmalılar. Öncelikle fay hattı üzerinde bulunan illerimizde oluşabilecek afetlerde hızlı müdahale edebilmek için yeterince çadır, soba...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Selamlayalım.

BEKİR KUVVET ERİM (Devamla) - Her zaman konuşmuyorum.

BAŞKAN - Peki, her zaman konuşmuyorsunuz.

Selamlayalım lütfen.

BEKİR KUVVET ERİM (Devamla) - ...kurtarma malzemelerini hazır bulundurmalılar ve yerelde de bütün belediyelerin arama kurtarmayla ilgili araç gereç ve uzman personel bulundurması gerekmektedir.

Sözlerime son verirken yukarıdaki önerilerimin dikkate alınacağı inancıyla Rabb'imden bir daha böyle acılar yaşatmamasını diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Teşekkür ederim.