| Konu: | Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 6 |
| Birleşim: | 48 |
| Tarih: | 11.01.2023 |
MHP GRUBU ADINA MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; görüşülmekte olan 392 sıra sayılı Kanun Teklifi'nin geneli üzerine Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına söz aldım. Bu vesileyle sizleri ve aziz milletimizi hürmetle selamlıyorum.
Kanun teklifinde emeklilerin ve kamu çalışanlarının aylıklarında artış yapılması, asgari emekli aylığının yükseltilmesi, istihdamı korumak amacıyla asgari ücret desteğinin arttırılması, kısa çalışma ödemelerinde sigortalıların eksik bildirilen hizmetlerinin düzeltilmesi ve Türkiye'de oynanacak UEFA Şampiyonlar Ligi Finali için sağlanan vergi istisnası ve muafiyetiyle ilgili düzenlemeler yer almaktadır. Komisyon görüşmelerinde etki analizi olarak verilen bilgilere göre, kanun teklifinin 2023 bütçesine getireceği maliyet toplamı 299 milyar liradır.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı verilerine göre, Eylül 2022 itibarıyla kamuda çalışan 3 milyon 650 bin kadrolu ve sözleşmeli personel bulunmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre de memur emekli sayısı 2 milyon 400 bindir. Bilindiği üzere, kamu çalışanları ve emeklilerinin mali ve sosyal hakları 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu hükümlerine göre toplu sözleşmeyle belirlenmektedir. 25 Ağustos 2021 tarihli Resmî Gazete'de yayınlanan 6. Dönem Toplu Sözleşme hükümlerine göre kamu çalışanları ve emeklilerinin maaşlarına 2022 yılının ilk altı ayı için yüzde 5, ikinci altı ayı yüzde 7; 2023 yılının ilk altı ayı yüzde 8, ikinci altı ayı yüzde 6 ve enflasyon farklarından oluşan artış yapılması öngörülmüştür. Buna göre, aylıklar, 2022 yılı Ocak ayında yüzde 23,45 enflasyon farkı, yüzde 5'lik toplu sözleşme ve yüzde 2,5 ilave refah payıyla birlikte yüzde 30,95 oranında; temmuz ayında yüzde 34,85 enflasyon farkı ve yüzde 7'lik toplu sözleşme artışıyla birlikte yüzde 41,69 oranında artırılmıştır. 2022 yılında kamu çalışanları ve emeklilerinin aylıklarındaki yıllık artış yüzde 85,5 olmuştur. 2022 yılı başından itibaren, çalışanların asgari ücret kadar gelirlerinin vergi dışı bırakılması tüm çalışanlara maaş artışı olarak yansımıştır.
2023 yılının ilk altı ayı için toplu sözleşme hükümlerine göre bu ay aylıkların, yüzde 8,48 enflasyon farkı ve yüzde 8'lik toplu sözleşme artışıyla birlikte yüzde 16,48 oranında artırılması gerekmektedir. Kanun teklifiyle kamu çalışanları ve emeklilerin aylıklarında yapılacak artışın yüzde 16,48 yerine yüzde 30 oranında olması düzenlenmektedir. Buna göre yüzde 13,52 oranında refah payı artışı yapılmaktadır. Ayrıca 2023 yılı için gelir vergisi tarife dilimleri yeniden değerleme oranı da yükseltilmiş olup bu da çalışanların aylıklarında bir artış sağlayacaktır.
Yine, 2022 yılında yapılan memurlara yönelik ek gösterge düzenlemesiyle ek göstergelerde genel anlamda 600 puanlık artış yapılmış; kamu avukatı, öğretmen, polis, bekçi, sağlık personeli, din görevlisi, uzman çavuş, jandarma ve müdür gibi bazı unvanların ek göstergeleri 3600'e çıkarılmıştır. Bu yıldan itibaren yürürlüğe giren ek gösterge artışı, özellikle emekli ikramiyeleri ve emekli maaşlarında ciddi kazanımlar getirmektedir. Bu artışlar hâlen emekli olanların emekli aylıklarına da aynen yansıyacaktır.
Kamuda çalışan sözleşmeli personel ile geçici ve mevsimlik işçilerin ve taşeron işçilerin kadroya alınmasıyla ilgili çalışmalar yapıldığı daha önce açıklanmıştır. Cumhurbaşkanımız da kamudaki 520 bin sözleşmeli personelden 424 bininin isteğe bağlı olarak kadroya geçebileceği müjdesini vermiştir. Önümüzdeki günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılacak yasal düzenlemeyle sözleşmeliler kadroya geçiş hakkına kavuşacak, böylelikle aile birliği sağlanacak, mağduriyetler giderilecektir.
Değerli milletvekilleri, Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre 2022 yılı Ekim ayı itibarıyla yaşlılık, malullük ve ölüm aylığı almakta olan 13 milyon 894 bin emekli, dul ve yetim bulunmaktadır; bunlardan 9 milyon 485 bini yaşlılık aylığı, 140 bini malullük aylığı, 4 milyon 84 bini dul ve yetim aylığı, 185 bini de sürekli iş göremezlik ve ölüm geliri almaktadır. Emekli, dul ve yetimlerin 8 milyon 775 bini SSK emeklileri, 2 milyon 718 bini BAĞ-KUR emeklileri, 2 milyon 400 bini de memur emeklileridir.
SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıkları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 55'inci maddesinin ikinci fıkrasına göre her yıl ocak ve temmuz ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere bir önceki altı aylık döneme göre TÜİK tarafından açıklanan Tüketici Fiyatları Genel Endeksi'ndeki değişim oranı kadar artırılarak belirlenmektedir. Buna göre, SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıkları 2022 yılı Ocak ayında yüzde 25,47; temmuz ayında yüzde 42,35 oranında artırılmıştır. 2022 yılında SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarındaki yıllık artış yüzde 78,6 olmuştur. 5510 sayılı Kanun'a göre, 2023 yılı ilk altı aylık dönemi için SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarının bu aydan itibaren bir önceki altı aylık döneme ait TÜFE oranı olan yüzde 15,4 oranında artırılması gerekmektedir. Kanun teklifiyle, SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına bu ay yüzde 15,4 yerine yüzde 30 artış yapılması düzenlenmiş, böylelikle yüzde 14,6 oranında refah payı artışı öngörülmüştür.
Teklifle yaşlılık, malullük, ölüm aylığı almakta olan emeklilerimize ve hak sahiplerine dosya bazında 3.500 lira olan aylık asgari ödeme tutarı 5.500 liraya yükseltilmektedir. İlk defa 2019 yılında 1.000 lira olarak belirlenen emekli aylığı alt sınırı Mart 2020'de 1.500 liraya, Ocak 2022'de 2.500 liraya, Temmuz 2022'de 3.500 liraya yükseltilmiş, 2023 Ocak ayından itibaren de 5.500 liraya çıkarılmaktadır. Böylelikle, en düşük emekli aylığı 2022 yılında yüzde 133,3 oranında artırılmış, bu aydan itibaren de yüzde 57,1 oranında artırılmaktadır. Komisyonda verilen bilgilere göre, 5.500 liranın altında aylık kapsamına giren 2 milyon 721 bin emekli dosyası bulunmaktadır.
Emeklilere 2018 yılından itibaren Ramazan ve Kurban Bayramlarında ikramiye ödenmektedir; yılda 2 defa verilen bayram ikramiyesi 2021 yılında 1.100 liraya yükseltilmiştir. Emeklilere ödenen bayram ikramiyesinin de güncellenerek artırılması uygun olacaktır.
Bilindiği üzere Cumhurbaşkanımız, emeklilikte yaşa takılanların büyük bir umutla bekledikleri düzenlemenin müjdesini vermiştir. Böylelikle 8 Eylül 1999 günü ve öncesinde sigorta girişi olan vatandaşlarımız yaş şartı aranmaksızın emeklilik hakkına kavuşacaktır. Önümüzdeki günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılacak yasal düzenlemeyle yaklaşık 2 milyon 250 bin vatandaşımız daha emekli olma hakkını elde edecek, emeklilikte yaşa takılanların mağduriyetleri köklü çözümle buluşturulacaktır.
Değerli milletvekilleri, bilindiği üzere 2023 yılına dair net asgari ücret 8.506,80 lira olarak belirlenmiştir. Böylece asgari ücret önceki yıla göre yüzde 200, geçen yılbaşına göre yüzde 100, temmuz ayına göre yüzde 54,7 oranında yükseltilmiştir. Asgari ücretin işverene toplam maliyeti de 2022 Ocak ayındakine göre yüzde 100, temmuz ayındakine göre yüzde 54,7 oranında artarak 11.759,40 liraya çıkmıştır. Kanun teklifinde yer alan düzenlemeyle işverenlerin iş gücü maliyetlerini düşürerek istihdamı korumaları ve artırmalarını desteklemek amacıyla 2016 yılında başlatılan asgari ücret desteği uygulamasının 2023 yılı ilk altı aylık dönemi için aylık 400 liraya yükseltilerek devam ettirilmesi öngörülmektedir. Ekonomimizin rekabet gücünün olumsuz etkilenmemesi, kayıt dışı istihdama ve işçi çıkarmalarına neden olunmaması bakımından asgari ücret artışından gelen maliyetin hafifletilmesi yaklaşımını Milliyetçi Hareket Partisi olarak önemli görüyoruz.
2022 yılı başından itibaren asgari ücretle çalışanların asgari ücret kadar gelirleri vergi dışı bırakılarak tarihî bir reform gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, 2023 yılı için gelir vergisi tarife dilimleri yeniden değerleme oranında yükseltilmiş olup bu da çalışanların ücretlerinde bir artış sağlayacaktır.
Ayrıca, geçen yıl yapılan düzenlemelerle çalışanların mevcut ücretlerine ilave olarak elektrik, doğal gaz ve ısınma giderlerini karşılamaları için yapılan, 1.000 lirayı aşmayan ödemeler ile işçilere nakit olarak yapılan ve bu yıl için günlük 110 lirayı aşmayan yemek ödemeleri gelir vergisinden istisna edilmiş, bu ödemeler teşvik edilmiştir.
Asgari ücret artışından işverenlere gelen maliyet artışının yanı sıra BAĞ-KUR primleri ve genel sağlık sigortası primleri ile idari para cezaları başta olmak üzere asgari ücrete endeksli birçok yükümlülük aynı oranda artmaktadır. Nitekim, prime esas en düşük kazanç olan asgari ücretteki artış, esnaf ve çiftçinin ödediği SGK primlerini de aynı oranda artırmıştır. En düşük esnaf ve tarım BAĞ-KUR primi 2022 Ocak ayına göre yüzde 100, temmuz ayındakine göre yüzde 54,7 oranında artmıştır. Esnafımıza ve çiftçimize de destek sağlanmalı ya da esnaf ve çiftçinin BAĞ-KUR prim oranlarında indirim yapılmalıdır.
Asgari ücret artışı başta muhtar maaşı, işsizlik maaşı, kıdem ve ihbar tazminatı, güvenlik korucuları ve sosyal güvencesi olmayan muharip gazilerin aylıkları olmak üzere birçok kesimin gelirini de aynı oranda artırmıştır. Yine hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı asgari ücretin aylık net tutarının 1/3'ünden az olanlara bağlanan 65 yaş aylığı ve engelli aylıkları ile yine hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı asgari ücretin aylık net tutarının 2/3'ünden daha az olanlara ödenen engelli bakım ücretinden yararlanacakların kapsamı da genişlemiştir ancak Kore ve Kıbrıs muharip gazilerimizden sosyal güvencesi olmayanlar ile sosyal güvencesi olanlara bağlanan aylıklar arasında büyük bir fark oluşmuştur. Zira 1005 sayılı Kanun'da, muharip gazilerimizden sosyal güvencesi olmayanlara net asgari ücret, sosyal güvencesi olanlara 6503 gösterge rakamı üzerinden şeref aylığı bağlanması düzenlenmiştir. Milliyetçi Hareket Partisi olarak muharip gazilerimizin şeref aylığının mutlaka eşitlenmesi ve artırılması görüşündeyiz. Bununla birlikte, şehitlerimizin anne ve babalarının aylıklarının artırılmasını, şehit çocuklarının hepsine iş imkânı verilmesini, gazilerimize de ÖTV'siz araç alma imkânı verilmesini ve malul sayılmayan gazilerimize "gazi"lik unvanı ve haklar verilmesini gerekli görüyoruz.
Kanun teklifiyle, salgın sebebiyle yapılan kısa çalışma ödemelerinde hatalı işlemlerden dolayı hizmetleri Kuruma eksik bildirilen sigortalıların hizmetlerinin fiilî duruma getirilmesine imkân verilmektedir.
Yine, kanun teklifiyle, Türkiye'de oynanacak 2023 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali'yle ilgili olarak KDV istisnası ve vergi muafiyeti düzenlemeleri yapılmaktadır.
Değerli milletvekilleri, 2023 yılının ilk altı ayı için öngörülen yüzde 30 maaş artışından sayıları 20 milyonu bulan tüm emeklilerimiz ve kamu çalışanlarımız doğrudan yararlanacaktır. Elbette gönül ister ki daha yüksek artışlar yapılabilsin. Bütçe performansından sağlanan iyileşme doğrultusunda önümüzdeki dönemde de emeklilere ve memurlara refah payı verilmesine devam edileceğine inanıyoruz. Milliyetçi Hareket Partisi olarak vatandaşlarımızın ekonomik yararını gözeten, gelir ve ücret artışını sağlayan, enflasyona karşı koruyan her kararı elbette sonuna kadar destekliyoruz. Çalışanları, emeklileri, dul ve yetimleri sevindirecek her teklifin arkasındayız.
Son dönemde, asgari ücretin ve çalışanların asgari ücret kadar gelirinin vergi dışı bırakılması, memurlara yönelik ek gösterge düzenlemesi tarihî nitelikte adımlar olmuştur. Aynı şekilde, sözleşmelilerin kadroya alınması ve emeklilikte yaşa takılanların mağduriyetinin giderilmesi çalışmaları da büyük önem taşımaktadır. Bunların yanında muhtara ve güvenlik korucularına verilen aylık tutar, net asgari ücret tutarına yükseltilmiş, tıp ve diş hekimliği fakültesi son sınıf öğrencilerine asgari ücret kadar aylık belirlenmiştir.
Konutta ve iş yerlerinde kullanılan elektrik ve doğal gazda indirimli kademeli tarifeye geçilmiş, ihtiyaç sahibi hanelere ilk defa elektrik ve doğal gaz tüketim desteği başlatılmış, elektrik faturalarında TRT payı ve Enerji Fonu kesintileri kaldırılmış, konutlarda ve tarımsal sulamada kullanılan elektrikte KDV yüzde 18'den yüzde 8'e indirilmiştir. Tarım destekleri artırılmış, tarımsal destekler gelir vergisinden istisna edilmiş ve beş yıllık kesintiler iade edilmiş, başta buğday ve şeker pancarı olmak üzere tarımsal ürün alım fiyatlarıyla çiftçimiz sevindirilmiş, kimyevi gübre ve karma hayvan yemi fiyatlarında indirim yapılmış ve 2023 Nisan sonuna kadar fiyatlar sabitlenmiştir.
Basit usule tabi 835 bin küçük esnaf gelir vergisinden istisna tutulmuş, gelir ve kurumlar vergisinde dördüncü geçici vergi dönemi kaldırılmıştır. Esnafımız ve çiftçimiz için uzun vade ve düşük faizle kredi kampanyası başlatılmış, takibe düşen kredi borçlarına tasfiye imkânı sağlanmıştır. Bu konuların tamamı Milliyetçi Hareket Partisinin milletimize verdiği sözler arasında yer almakta olup bir bir yerine gelmektedir.
Ayrıca, iddia edilenin aksine bütçe disiplininden de taviz verilmemektedir. Nitekim, yapılan vergi indirimlerine, toplum kesimlerine verilen desteklere ve aylıklarda sağlanan artışlara rağmen bütçe açığı 2022 yılının on bir ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 56 oranında azalarak sadece 20,4 milyar lira olarak gerçekleşmiştir.
Orta vadeli programda 2022 yılı için gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 3,4'ü oranında bütçe açığı öngörülmesine karşın yüzde 1 civarında bütçe açığı oluşması beklenmektedir. Yine, orta vadeli programda 2022 yılı için 131,4 milyar lira faiz dışı açık öngörülmesine karşın on bir aylık dönemde 272,2 milyar liralık faiz dışı fazla oluşmuştur.
Hazine nakit gerçekleşmelerine göre de 2022 yılı nakit açığı 169,4 milyar lira; faiz dışı nakit fazlası 110,6 milyar lira olmuştur. Nakit açığı 2021 yılı rakamına göre 26,9 milyar lira artmakla birlikte 2020 yılındakine göre 12,5 milyar lira daha az gerçekleşmiştir.
Emeklilerimize, çalışanlarımıza, çiftçimize, esnafımıza, gençlerimize velhasıl tüm vatandaşlarımıza yönelik aylık ve gelir artırıcı düzenlemeler ve verilen müjdelerden dolayı Sayın Cumhurbaşkanımıza yürekten teşekkür ediyoruz. Çalışma hayatındaki her meseleye el atan ve çözüme kavuşturma iradesini ortaya koyan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımıza, Hazine ve Maliye Bakanımıza ve kıymetli bürokrat arkadaşlarımıza da teşekkür ediyoruz.
Milliyetçi Hareket Partisi Grubu olarak "kabul" oyu vereceğimiz kanun teklifinin ülkemize ve milletimize hayırlar getirmesini niyaz ediyorum. Emeklilerin ve çalışanların artırılan aylıklarının bereketli olmasını diliyorum. Allah devletimize zeval vermesin. (MHP sıralarından alkışlar)