| Konu: | Türkiye'deki enerji yatırımlarına ve enerji politikalarına ilişkin gündem dışı konuşması |
| Yasama Yılı: | 6 |
| Birleşim: | 46 |
| Tarih: | 05.01.2023 |
OSMAN BOYRAZ (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye'de enerji yatırımları ve enerji politikalarıyla ilgili olarak gündem dışı söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle sizleri ve ekranları başında bizleri seyreden aziz milletimizi en kalbî duygularımla, hasret ve muhabbetle selamlıyorum.
"Gün ikindi, akşam olur/Gör ki başa neler gelir/Veysel gider, adı kalır/Dostlar beni hatırlasın." Ünlü halk ozanı Âşık Veysel'in 50'nci ölüm yıl dönümü münasebetiyle -Cumhurbaşkanımız tarafından tanımlanan- 2023 yılı "Âşık Veysel Yılı" olarak belirlendi, teşekkür ediyoruz. Âşık Veysel, Anadolu coğrafyasında yetişmiş, bu toprakların insanı, duygularını, düşüncelerini gönül penceresinden yansıtmış biridir. Bu vesileyle bir kez daha rahmet ve minnetle yâd ediyorum.
Özellikle ülkemizdeki enerji yatırımlarıyla ilgili Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu olarak geçtiğimiz aylarda muhalefet milletvekillerimizin de dâhil olduğu birtakım ziyaretler yaptık. Bu ziyaretlerden biri Mersin Akkuyu'daki Nükleer Enerji Santrali. Ondan on beş gün sonra da Filyos ve Sakarya doğal gaz dolum tesisleriyle ilgili ziyaretleri gerçekleştirdik. Burada yapılan o devasa projeleri görüp de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak gurur duymamak mümkün değildir.
Özellikle nükleer enerjiyle ilgili kısaca bir bilgi vermek istiyorum: 1950'de başlayan bu serencam, yaklaşık yetmiş yıllık bir süreden sonra 2010 yılında yapılan anlaşmayla birlikte -dünyanın en büyük şantiyesi olarak şu an yapımı tamamlanmak üzere- tamamlandığında 4.800 megavat kurulu güce sahip olacak. Böylesi bir tesisin bugüne kadar yapılmaması elbette ki bir eksikliktir ama yapılması için de zamanında birtakım çalışmalar yapılmış; 1976'da, 1984'te, 1986'da, 1996'da ihaleye çıkılmış. Ama ilgili firmalar belki o günkü istikrarsızlıktan dolayı bu projeyi yapmaktan imtina etmişler ve her zaman olduğu gibi, geçen yirmi yıllık süreçte yapmış olduğumuz devasa projelerde olduğu gibi, güven ve istikrarın da tamamı gerçekleştiği için bizim dönemimizde de bunu yapmak nasip oldu. İnşallah, cumhuriyetimizin 100'üncü yılında da ilk ünitesi açılacak diyorum.
Yaklaşık 26 bin kişi çalışmakta, o bölgede 26 bin kişi çalışmakta. 600 teknik eleman 2027 yılına kadar eğitim görecek, 200'e yakını da eğitim görmüş; böylesine önemli bir proje.
Dünyadaki özellikle enerji yatırımlarına ve nükleer enerji kullanımlarına baktığımız zaman, özellikle Avrupa'da ve Fransa'da elektriğin yüzde 76'sı, Belçika'da yüzde 52'si, Macaristan'da yüzde 50'si... Hasılıkelam, detaylı bakarsanız dünyanın her yerinde nükleer enerji -434 tane- aktif olarak kullanılırken Türkiye'de yapılmasını bir şekilde engellemek hangi akıl kârı, ben hâlâ anlayabilmiş değilim ve her zaman olduğu gibi ertelenen, yapılmayan büyük projeler AK PARTİ iktidarlarına nasip oldu. Türkiye'nin en büyük köprüsü bizim zamanımızda yapıldı, en büyük barajı bizim zamanımızda yapıldı, en büyük tesisleri bizim zamanımızda yapıldı. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) Ve en büyüğü de -yaklaşık 1 trilyon dolarlık- doğal gaz araması sonucunda bulunan, özellikle Filyos'taki proje de çok önemli. O gün muhalefetten arkadaşlar belki yoğunluktan dolayı gelememiş olabilirler ama bizler gittik, gezdik, orada o tabloyu da gördük. Müthiş bir proje, mühendislik hizmeti yapılmış. Orada 2017 yılında bulunan bu doğal gazı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının bir an önce kullanması için gerekli olan bütün altyapı hizmetleri yapıldı ve Sakarya'da bulunan 3 bölümden oluşmakta; bir, 2.200 metre denizin altında bulunan doğal gaz, diğeri ise Filyos'taki kara gaz işleme tesisi ve bu 2 tesisi de birbiriyle donatan boru hatlarıyla birlikte çalışmalar tamamlandı. Yaklaşık 165 kilometre uzunluğundaki denizin altından 2.200 metre alttan borularla normalde 16 inç, yarı çapı 40 santimetre, 30 bin adet 12 metre boyundaki borular kullanılarak bütün işlemlerin 1'inci fazı tamamlandı. 2'nci fazı da Allah nasip ederse 2027 yılında tamamlanacak. Mart ayında da Allah nasip ederse yıllık 10 milyon metreküp doğal gaz da sisteme dâhil edilecek. Tabii, yine, özellikle Türkiye, jeopolitik ve jeostratejik açıdan baktığınız zaman çok önemli bir geçiş noktasında bulunuyor. "Enerji koridoru" diye adlandırdığımız bu koridorda da inanılmaz şekilde hizmetler yapıldı. Tabii, enerji politikalarımızın tamamı arz güvenliği, gelir getirici unsurların çoğaltılması, orta ve uzun vadede de Türkiye'nin doğal gaz merkezi olması.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Buyurun Osman Bey.
OSMAN BOYRAZ (Devamla) - İşte, Türkiye stratejik açıdan çok önemli bir yer olduğu için TürkAkım Projesi, TANAP projesi, Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı, bütün bu hatlar Türkiye'nin üzerinden geçmektedir. Çünkü ispatlanan doğal gaz ve petrolün yüzde 80'i hemen yanı başımızda, tüketicilerin de yüzde 80'i yanı başımızda; doğal olarak da böylesine önemli bir kavşakta bulunmanın da son Rusya ve Ukrayna savaşıyla birlikte ne kadar önemli olduğunu hepimiz görüyoruz. Özellikle TürkAkım Projesi'nin gerçekleştirilmesinde, açılışında da bulunmuştuk. Orada Rusya Devlet Başkanı Putin'in bir ifadesi var: "Bu büyük projeler kararlı ve güçlü liderlerle yapılır. Recep Tayyip Erdoğan'ın güçlü ve karizmatik liderliğinde bu proje gerçekleştirilmiştir." dedi. İnşallah, bütün bu noktada, yakın zamanda da bu coğrafya doğal gaz başta olmak üzere enerji koridorunun ana merkezi olacak. Birileri görmese de kulağını kapatsa da duymasa da gözünü kapatsa da güneşin doğuşunu...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Sayın Boyraz, sizi bırakmıyoruz kürsüden.
OSMAN BOYRAZ (Devamla) - Şiir mi okuyayım?
BAŞKAN - Tamer Bey'in özel isteği var "Osman Bey şiir okumadan kürsüden ayrılmayacak." dedi.
TAMER DAĞLI (Adana) - Şiir okusun Sayın Başkanım, şiir okusun.
BAŞKAN - Evet, bir şiir alalım sizden. (AK PARTİ ve MHP sıralarından alkışlar)
OSMAN BOYRAZ (Devamla) - Evet, tabii ki bazı duygular şiirle ifade edilir. Özellikle şunu ifade etmekte fayda var: Bu coğrafyada yaşayan 85 milyon insan kardeştir. Doğudan batıya, kuzeyden güneye bu coğrafyada yaşayan her insan da birinci sınıf vatandaştır.
"Ben Anadolu'yum,
Yunus'um, Hacı Bektaş'ım, Pir Sultan'ım;
Karadeniz'de Laz'ım, Hazar'da Abhaz'ım;
Ben Kürt'üm, ben Türk'üm, ben Çerkez'im;
Ben Anadolu'yum,
Yüreği sevda doluyum,
Kardeşliğin ta kendisiyim."
Hepinizi Allah'a emanet ediyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)