GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: ELEKTRİK PİYASASI KANUNU VE TÜRKİYE RADYO-TELEVİZYON KURUMU GELİRLERİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
Yasama Yılı:3
Birleşim:75
Tarih:07.03.2013

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Enerji Piyasası Kanunu'nu konuşuyoruz.

Öncelikle, bu maddede, aslında elektriğin ithal edilmesiyle ilgili bir önerge verdik ama ben önce şunu hatırlatmak istiyorum: Bakan, 2014'te "Sayaç bedelleri alınmayacak, halka sayaçlar bedava verilecek, değiştirilecek." demesine rağmen, Kocaeli SEDAŞ'ta sayaçlar halka da haber verilmeden değiştirilmekte ve ücretleri de tahsil edilmektedir, faturaya yansıtılmaktadır.

Şimdi, bu kanunla zaten bunu resmîleştiriyorsunuz. Hem söz veriyorsunuz halka "Sayaçları bedava değiştireceğiz." diyorsunuz hem de bu kanunda bunu resmîleştiriyorsunuz, resmîleştirdiğiniz gibi bir de halktan tahsil ediyorsunuz. "İz bedeli" dediğiniz, eski sayaçları da, vatandaşın para ödeyerek aldığı sayaçları da belki 1 kuruşa belki 2 kuruşa alacaksınız ama daha sonra da yeni sayaçların, dağıtım şirketinin seçmiş olduğu sayaçların bedelini halktan tahsil edeceksiniz. Eğer halka söz verdiyseniz sayaçların da bedelsiz değişimini sağlarsınız diyorum.

Sayın Bakan, biraz evvel burada çeşitli konuşmalar oldu ama o konuşmalara ilave olarak ben de bir şeyler hatırlatmak isterim. Burada her söylenen söze şiddetle karşı çıkıyorsunuz, araştırma gereği bile duymuyorsunuz. Ben de bir-iki örnek vermek istiyorum ondan: Şimdi burada arkadaşlarım örnek verdiler, Sayıştay 2010 Raporu, 142'nci sayfa. Pazarlık usulüyle yapılan ihalede 14 firmadan 107 bin ton kömür, ortalama 168 liradan alındı, sonra da 5 firmadan -biraz evvel bahsedilen 5 firmadan- ihalesiz, tonu 229 TL'den alındı ve 529 bin ton kömür alındı. Yani şimdi, bunu araştıracağınıza, bunun niçin böyle olduğunu araştıracağınıza, sorumluları cezalandıracağınıza, bunları burada savunmak durumunda kalıyorsunuz.

Şimdi, diyoruz ki: Enerjide dışa bağımlıyız. Enerjide gerçekten dışa bağımlıyız, hele sizin iktidarınız döneminde, AKP döneminde dışa bağımlılık daha çok artmış yani cari açığımızın, dış ticaret açığımızın en büyük kalemi, ekonomideki en büyük kalemi bu olmasına rağmen, enerji olmasına rağmen, dışa bağımlılık sizin döneminizde artmış. Bakan ne diyor: "Üretim arttığı için enerji ihtiyacımız artmıştır. Bu nedenle de dışarıya bağımlılık artmıştır." Doğru söylüyor, üretim artmıştır ama üretim artarken "yerli kaynak" dediğimiz kömürü kullanmazsanız, kömür kullanımını yüzde 45'lerden yüzde 27'ye indirirseniz ve doğal gaz kullanımını da aynı derecede artırırsanız, sizin kaynağınız olmayan doğal gazı, ne olur? Üretimle birlikte dışa bağımlılık bir hayli artmış olur. Bir stratejiniz yok. Bunu anlatmaya çalışıyorum. Bakın, Türkiye'deki enerji üretiminin elektriği karşılama oranı sizin döneminizde her sene sürekli gerilemiş, 27,6'ya düşmüştür.

Şimdi, taş kömürü ithalatına bakıyorsunuz, taş kömürü ithalatı artmış ama Zonguldak'a gittiğinizde, baktığınızda, Zonguldak'taki taş kömürü üretimi sizin döneminizde yarı yarıya düşmüş. TKİ'ye bakıyorsunuz, sizin döneminizde yarı yarıya düşmüş. Şimdi bunları söyleyip tek kaynağımız olan, enerji üretim kaynağımız olan kömürü bu kadar vasıfsız kullanırsanız,

bu kadar projesiz kullanırsanız, bu kadar hesaplamadan kullanırsanız bunun bir nedeni olmalı diye insanın sorası geliyor. İşte, bunun nedenini gelip bu kürsüden açıklamak zorundasınız. Eğer yerli kaynağınız kömür varsa ve bunu kullanmıyorsanız açıklamak zorundasınız. Afşin-Elbistan'daki atıl duran kömür kaynağını kullanmıyorsanız bunu açıklamak zorundasınız. Yine Kangal'daki, yıllarca 27 liradan aldığınız kömürün tonunu -Sayıştay raporlarına göre- ikinci ihalede 8,65 liraya alabiliyorsanız ve devlet milyarca lira zarara uğruyorsa bunu bu kürsüden açıklamak zorundasınız.

Türkiye'de halkın şikâyet ettiği en büyük konulardan bir tanesi de elektrik. Biraz evvel, muhtarlar telefon ediyor, gelen faturalarda 30 lira, 40 lira, 50 lira gibi zamlar geldiğini söylüyor; siz, bu kürsüden, zam gelmediğini ifade ediyorsunuz. Bunları vatandaşa anlatmak zorundasınız.

Şimdi, bu kürsüye gelip insanlara "Yok sen beni gensoruyla sorguladın, yok hakkımda şöyle söyledin." değil, bu gerçekleri anlatacaksınız. Türkiye'deki elektriğin ortalama üretim maliyeti 7 kuruş. 7 kuruş olma nedenini de siz çok iyi biliyorsunuz. Doğal gaza vermiş olduğunuz garanti alımları nedeniyle 7 kuruş. Yine, ithal kömürle yapılan üretimler nedeniyle, termik santrallere vermiş olduğunuz garanti alımlar nedeniyle 7 kuruş ama halka kaça satıyorsunuz bunu? 35 kuruşa satıyorsunuz.

Bir kez daha yineliyorum: Eğer biraz evvel bahsettiğiniz gibi, dininizden, imanınızdan şüpheniz yoksa, gelirsiniz, 7 kuruşa mal ettiğiniz elektriği halka niye 35 kuruşa sattığınızı burada açıklarsınız. Eğer bunu açıklamıyorsanız bu halk size bir gün hesabını sorar. Her seferinde bahsettiğiniz gibi, hiç de güvenmeyin yüzde 52'ye. Yüzde 52 veren halk sizi bir gün sandığa gömer. (CHP sıralarından alkışlar)