MEHMET CİHAT SEZAL (Kahramanmaraş) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerine şahsım adına söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle yüce heyetinizi ve Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, küresel ekonomide son dönemde yaşanan bütün olumsuz gelişmelere rağmen, ülkemiz ekonomisi 2021 yılını güçlü bir büyüme oranı ve güçlü bir ihracat performansıyla kapatmıştır. 2021 yılında ihracatımız bir önceki yıla kıyasla yüzde 32,8 artışla 225 milyar dolar bandını aşmış ve böylelikle tüm zamanların en yüksek yıllık ihracat rakamına ulaşmıştır. İnanıyorum ki dünyadaki tüm olumsuz koşullara rağmen ülkemiz; stratejik coğrafi konumu, güçlü sanayi altyapısı ve kaliteli beşerî sermayesi sayesinde, dış ticarette küresel ekonominin en önemli aktörlerinden biri olarak 2021 yılında dış ticarette yakaladığı başarıyı 2022 yılında da yükselterek 250 milyar dolar ihracat hedefini yakalayacaktır. Bu hedef doğrultusunda çalışmalarımızı sürdürmekteyiz ve devam edeceğiz.

Sayın milletvekilleri, bilindiği üzere, ülkemizde düzenlenen fuarların ihracatımızın artırılmasına büyük katkı sağladığı aşikârdır. Fuar organizasyonları, firmaların yeni müşteriler ve pazarlara erişimini kolaylaştırırken aynı zamanda fuarların düzenlendiği bölgelerde insan hareketliliğine de yol açmaktadır. Bu hareketin -yurt içi ve yurt dışı fuar katılımcılarının yeme içme, konaklama, ulaşım gibi- birçok yan sektöre ekonomik olarak katkı sağladığı da aşikârdır. Yaptığımız düzenlemede fuarlara katılımların ulusal ve uluslararası düzeyde artırılması amacıyla, fuarlarda iş hacmi ve istihdam artışı yaratılması suretiyle ilave katma değer sağladığı da göz önüne alınarak 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 14'üncü maddesine göre fuarların düzenlendiği iç alanlarda yapılan ilan ve reklamların vergi muafiyeti kapsamına girmesi amaçlanmaktadır.

Kıymetli milletvekilleri, bilindiği üzere, yıllık aidat ihracatçı birliklerinin gelirleri arasında sayılmakta olup 2016 yılı öncesinde ihracatçı birliğine üye olan firmaların her yıl ihracat yapıp yapmadığına ya da ihracatçı birliğinden hizmet alıp almadığına bakılmaksızın yıllık aidat ödemesi bir zorunluluk idi. Bu kapsamda, bir kez üyelik kaydı yaptıran firmalar için ilerleyen yıllarda ihracat yapmasa da yıllık aidat borcu tahakkuk ederek yıllar içinde birikmekteydi. 2016 yılının başından itibaren yürürlüğe giren yönetmelik düzenlemesiyle mal ihracatında yıllık aidat ilk ihracatla birlikte tahsil edilmeye ve ihracat yapmayan ya da birliklerden hizmet almayan üyelere yıllık aidat tahakkuk ettirilmemeye başlanmıştı. Bu sayede aktif olarak ihracat yapmayan üyeler için yıllık aidat borcu oluşmasının önüne geçilmişti ancak anılan yönetmelik düzenlemesinin öncesinde yıllık aidat tahsilatında iflas, ölüm, ticareti terk etme gibi nedenlerle yaşanan aksaklıklar sonucunda ihracatçı birliklerinde borçlu üye sayısında ciddi bir artış meydana gelmiş olup söz konusu borçların hukuki anlamda takibi de çok ciddi külfetler doğurmaktaydı. Bu açıdan, çözümlenemeyen bir sorun hâline geldiği ve firmalar için avukatlık masraflarıyla birlikte var olan borç yükünün katlanarak arttığı dolayısıyla iki taraflı sıkıntılara yol açtığı görülmektedir.

Bu kapsamda, ihracatçı birliklerinde yıllık aidat borcu bulunan 141.567 üye olduğu ve ihracatçı birlikleri kayıtlarından bu üyelerin 2015 yılından sonra ihracat yapmadıkları tespit edilmiştir. 5910 sayılı TİM ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'da yapılan düzenlemeyle hem mevcut borçlarla ilgili hem de ileride oluşabilecek benzer mahiyetteki borçlarla ilgili yaşanacak sıkıntıların önüne geçilmesi amaçlanmakta ve sorunların çözüme kavuşması sayesinde gerek ihracatçı birliği üzerindeki yükün azaltılması gerek firma şikâyetlerinin önüne geçilmesi açısından ciddi bir fayda sağlayacağı değerlendirilmektedir.

Değerli milletvekilleri, 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un 8'inci maddesinin (1)'inci fıkrasına eklenecek maddeyle, birliklerin sevk ve idaresindeki sorumlu genel sekreter veya genel sekreter yardımcılarının atamalarındaki gecikmelerden dolayı ve uzun süredir kadroların boş kalması nedeniyle ortaya çıkacak aksamaların önüne geçilebilmesi amacıyla bir ay içerisinde yönetim kurullarınca atama yapılmayan veya yapılamayan durumlarda, anılan kadrolara Ticaret Bakanlığı tarafından atama yapılabilmesi öngörülmektedir.

Kıymetli milletvekilleri; İstanbul Bahçelievler'de bulunan Dış Ticaret Kompleksi Binası 1996 yılında Ticaret Bakanlığına prestij hizmet alanı olarak tahsis edilmiştir. Bu binanın yapımı, 2000 yılında toplam maliyetinin yüzde 98'lik bölümü birlik bütçelerinden karşılanmak suretiyle tamamlanmıştır. 2009 yılında yayımlanan Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'la ihracatçı birliklerinin bağlı kuruluş olma statüsü sona erse de Ticaret Bakanlığıyla yoğun bir iş birliği çerçevesinde TİM ve ihracatçı birlikleri faaliyetlerini Dış Ticaret Kompleksinde sürdürmeye devam etmektedir. Ticaret Bakanlığına tahsis edilmiş olan hazine arazisinde adı geçen birlikler tarafından bağlı kuruluş oldukları dönemde yaptırılan Dış Ticaret Kompleksi Binası'nın TİM ile birliklerin kullanımında olan bölümüne ilişkin tereddütlerin giderilmesine ihtiyaç duyulmuş ve bu tereddütlerin ortadan kaldırılması amacıyla, hazırlanan maddeyle hâlihazırda Ticaret Bakanlığına tahsisli olup TİM ve birlikler tarafından kullanılan söz konusu taşınmazların anılan kurumlara bedelsiz olarak kullandırılması ve maddenin yürürlük tarihinden önceki kullanımlar için de herhangi bir bedel alınmaması amaçlanmıştır.

Sayın milletvekilleri, İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi, kredi garanti ve kefalet uygulamaları yoluyla mal ve hizmet ihraç edenlerin her türlü finansmanına erişim imkânlarını genişletmek, desteklemek ve kolaylaştırmak amacıyla, münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek üzere ve sadece ihracatçıların erişimine açık olmak üzere TİM ile EXIMBANK'ın öz kaynaklarıyla 2021 yılının Ekim ayında kurulmuş ve 61 ihracatçı birliğin ortaklığıyla mart ayında faaliyete geçmiştir. 5910 sayılı Kanun'a eklenen maddeyle ihracatçı birliklerinin ortaklığıyla sermaye yapısı güçlendirilen İhracatı Geliştirme Anonim Şirketine, ihracatçı birliklerinin yedek akçelerinden aktarılacak meblağla ilave bir gelir sağlanarak sürekli güçlü bir finansal yapı içerisinde olması ve böylece kendini yenileyen bir sermaye yapısı oluşturulması, ihracatçılarımıza sürdürülebilen ve etkin bir şekilde hizmet verilmesi amaçlanmaktadır.

Ülkemizde bulunan toplam 18 serbest bölge, 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nun 1'inci maddesinde sayılan ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek amaçları çerçevesinde faaliyet göstermektedir. Burada ruhsatı sona eren ya da iptal edilen firmaların tahliye ettiği üstyapılarla ilgili mevzuat uyarınca belirlenen bir bedel karşılığında serbest bölgedeki diğer kullanıcılara veya bölgeye yeni gelecek yatırımcı firmalara faaliyet izni verilmektedir. Ancak, ruhsatı sona eren ya da iptal edilen kullanıcının üstyapıyı tahliye etmemesi ve geride bıraktığı mallar üzerinde bir şekilde haciz bulunması hâlinde borçlu veya alacaklı tarafından icra yoluyla satış talep edilinceye kadar bu mallar üstyapıyı işgal etmekteydi. Bu işgalin önüne geçilmesi ve yeni firmalara faaliyet izni verilmesi mümkün olması adına, serbest bölgelerin gümrük hattı dışında olmaları nedeniyle yediemin depolarına gönderilmeyen hacizli malların neden olduğu bu sorunun çözüme kavuşturulabilmesi için 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda düzenleme yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır.

Saygıdeğer milletvekilleri, teklifimizde, kısa adıyla "HAK" olarak bilinen Helal Akreditasyon Kurumunun kuruluş kanununda bazı değişiklikler yapılması öngörülüyor. Yapılacak değişiklik neticesinde ülkemizdeki helal belgelendirme faaliyetlerinin ihtiyari niteliği değişmeyecek yani imalatçılarımız ve hizmet sektöründe yer alan müteşebbislerimiz diledikleri takdirde ürün ve hizmetleri için helal yönünden uygunluk belgesi temin edebilecek ancak onların bu hizmeti alacağı kuruluşların daha kaliteli ve daha uluslararası standartlar seviyesinde faaliyet sunabilmesi için HAK tarafından denetlenip akredite edilecektir. Hâlihazırda, İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü bünyesinde yürütülen helal belgelerinin İslam ülkeleri arasında karşılıklı olarak kabul görmesi çalışmalarını ülkemiz adına HAK takip ediyor, bu yönde güçlü bir liderlik sergiliyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

MEHMET CİHAT SEZAL (Devamla) - Başkanım, bitiriyorum.

Bu noktada, yüce Meclisimizin gündemine gelen kanun değişikliği sonrasında HAK, ülkemizdeki helal belgelendirme faaliyetlerinin ortak kurallar uyarınca yürütülmesini sağlayacak, buradan aldığı ivmeyle de küresel seviyede işleyecek karşılıklı bir tanınırlık sistematiğinin öncüsü olacaktır.

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde daha çok çalışacağız, daha çok üreteceğiz, 2022'nin devamında da ekonomik büyümemizi daha da yukarılara çekeceğiz, Türkiye ekonomisini daha da güçlendireceğiz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye İhracatçılar Meclisi ve İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'mizin ülkemiz ve milletimiz için hayırlı olmasını diliyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)