| Konu: | Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 5 |
| Birleşim: | 72 |
| Tarih: | 29.03.2022 |
AK PARTİ GRUBU ADINA ALİ İHSAN YAVUZ (Sakarya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin birinci bölümü hakkında AK PARTİ Grubu adına söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle, Gazi Meclisimizin siz değerli milletvekillerini ve aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın milletvekilleri, bu kanun teklifimiz akşamdan sabaha ortaya çıkmış değildir; özellikle seçim kanunlarına ilişkin uzun yıllara sâri ortaya çıkan handikapları çözüme kavuşturmak, bu anlamda ihtiyaç ve beklentileri karşılamak üzere yoğun bir emek harcanarak çıkartılmıştır.
Bu çalışma esnasında kılı kırk yararcasına hareket ettik, meseleyi tüm boyutlarıyla ele alıp şayet değişiklik gerekiyorsa demokrasimize ve seçim güvenliğine en uygun düşecek şekilde titiz bir çalışma yürüttük. Teklifimizdeki değişiklikleri 5 ana başlık altında özetlememiz mümkündür: Seçim barajı, milletvekili dağılım usulü, siyasi partiler ve seçime katılma, seçim kurulları, seçmenle ilgili bir kısım düzenlemeler.
Kanun teklifimizin kamuoyuyla paylaşılmasından bu yana gördük ki muhalefet eleştiri merkezine milletvekili dağılım usulü ve seçim kurulları noktasındaki değişiklikleri koydu. Oysa milletvekillerinin dağılım usulü, her partinin aldığı oyun sadece kendine yaraması, hangi oranda oy aldıysa o oranda vekil çıkartması ve başka partilerin artık oylarıyla fazladan vekil çıkartamaması şeklinde düzenlenmiştir. Hiçbir seçmen oy verirken "Benim partimin artık oylarıyla başka parti vekil çıkartsın." diye istemez. Herhangi bir partinin yönetimi kendi tabanının başka partiye oy vermesini istiyorsa bunu direkt de yapabilir.
ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Onu da siz çıkarttınız.
ALİ İHSAN YAVUZ (Devamla) - Zaten seçim mevzuatımız bir partinin diğer partiyi alenen desteklemesine imkân verir mahiyettedir.
Bu değişikliğe ilişkin, görünürde kıyameti koparan muhalefetin, Komisyon görüşmeleri esnasında -mesela Ce-Ha-Pe'nin- her maddeye ilişkin önerge vermesine rağmen bu maddeye dair değişiklik veya maddenin metinden çıkartılması doğrultusunda önerge vermemiş olmasını kamuoyunun takdirlerine sunuyorum. Muhalefetin, seçim kurullarına ilişkin önerimize dönük eleştirilerini de anlamak mümkün değildir. Neymiş efendim, seçim süreçlerinin hiçbirinde kura yokmuş da burada neden varmış?
AHMET KAYA (Trabzon) - İstanbul'da gördük, İstanbul'da. Vallahi, bu konuda keşke siz konuşmasaydınız. İstanbul'da da aynı şeyleri söylüyordunuz.
ALİ İHSAN YAVUZ (Devamla) - Oysa, sandık başkanı ve memur üyeler belirlenirken kura var. Yine, ilçe seçim kurulu memur üyelerinin tespitinde de kura var. Deniyor ki: On iki yıllık bir hâkim kuraya nasıl dâhil edilir? Ya kuradan çıkarsa on iki yıllık bir hâkim nasıl bu işi yapacak?
Değerli milletvekilleri, "Hukuk eğitimi almış, stajını yapmış, on iki yıl hâkimlik mesleğini icra etmiş kişilerin çıkan yasaları doğru uygulayamayacağı fikrine peşinen nasıl sahip oluyorsunuz Allah aşkına?" diye sormak istiyorum. Mesleğinin sonuna yaklaşmış, emekliliğine az kalmış bir başkan, 2 il seçim kurulu üyesinden 1'inin de on iki yıllık bir hâkimin olmasında ne sakınca var sanki?
AHMET KAYA (Trabzon) - Hiçbir şey olmazsa bir şey olabilir!
HÜSEYİN YILDIZ (Aydın) - Hiçbir şey olmazsa bir şey olabilir!
ALİ İHSAN YAVUZ (Devamla) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepimiz biliyoruz ki siyasi partiler demokratik hayatın vazgeçilmez unsurlarındandır ancak salt siyasi partilerin varlığı başlı başına demokratik hayatın var olduğu anlamına gelmez ki. Bu anlamda, siyasi partiler kadar seçmenin iradesini özgürce sandığa yansıtabilmesi ve seçim güvenliğinin sağlanması da çok büyük ehemmiyet arz etmektedir. Tekrar belirtmek gerekirse "siyasi partiler" "seçmen" ve "seçim" kavramları birbirleriyle son derece ilintilidir. Dolayısıyla, "siyasi partiler" "seçmen" ve "seçim" kavramlarına yüklediğimiz anlam ile bu anlamın doğru, düzgün ve dengeli temellendirilmiş olması, hiç şüphesiz nasıl bir demokrasiye sahip olduğumuzun en temel göstergelerindendir. İşte bizim de bu kanun teklifindeki amacımız, siyasi partilerin varlık nedenlerine uygun bir yapılanma zemini oluşturmak, seçimlerin daha güvenlikli yapılabilmesine katkı sağlamak ve özellikle de seçmenin iradesinin sandığa en doğru şekilde yansıması noktasında uygun bir atmosfer oluşturmaktır.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bildiğiniz üzere bir partinin seçime katılabilmesi için seçimlerden altı ay önce belli oranda teşkilatlanması ve büyük kongresini yapmış olması veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunması gerekiyor. Teklifimizle, madde metnindeki "Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunması" kısmını kaldırıyoruz. Esasen bu kısmın kaldırılıyor olması, partilerin aleyhine bir durum olarak asla gösterilemez. Zira, partiler, seçimleri kazanmak suretiyle ülke yönetiminde söz sahibi olmak için kurulurlar. Bu amacın gerçekleşmesi için de partilerin teşkilatlanması olmazsa olmazdır. Dolayısıyla, TBMM'de grubu bulunmasını seçime katılabilme nedeni olmaktan çıkartmak, aslında partilerin teşkilatlanmasını daha ziyade öne çıkartmak, öncelemek demektir. Zaten partilerin varlık sebebi de bu değil mi?
Yine, seçime katılma hakkını muhafaza edebilmesi için teşkilatlanma nisabınca 2 kereden fazla kongrelerin ihmal edilmemesine ilişkin teklifimizde hem partilerin kuruluş amacına uygun davranılmasına ve hem de parti içi demokrasiye katkı sunar niteliktedir. "Teşkilatımı kâğıt üzerinde kurarım, sonra bir daha kongre yapmam, istediğimi alırım, istediğimi veririm." anlayışını belli oranda yok edecek bir düzenlemedir bu. Teşkilatlanma nisabınca kongre yapmak katiyen zor bir iş de değildir. Partiler kongre yapacak ki delege seçimini yapabilsin, delege seçimi yapılabilsin. Kongreler yapılacak ki ilçe başkanı, il başkanı ve genel başkan ile diğer kurullar delegeler marifetiyle seçilebilsin. Tüm bunlar olacak ki yarış olsun, seçim olsun, parti içi demokrasi olsun yani parti olsun. İşte bu düzenlemeyle biz bunu sağlıyoruz.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; diğer değişikliklerin çok büyük bir kısmı seçmenin durumuna ilişkindir zaten. Bu kanun teklifimizle, seçmen olma, seçmen hakkının kaybolmaması ve seçmenin iradesinin kesintisiz bir şekilde sandığa yansıması ve benzeri noktalarda atmış olduğumuz adımlar gerçekten bu teklifin ağırlık noktasını oluşturmaktadır. Mesela, adres kapanma ve diğer sebeplerle havuza düşen ve seçmen olamayan vatandaşlarımızın bu düzenlemeden sonra hiçbir şekilde seçmen olma hakkını kaybetmeyecek olması birilerince önemsenmemiş olsa da şahsen biz bunun ne anlama geldiğinin ve de milletimiz tarafından nasıl takdir edildiğinin farkındayız. Usulsüz seçmen nakli sebebiyle seçim kurullarınca seçmen kaydı dondurulan ve bu yüzden oy kullanamayan bir kısım seçmenlerimizin bu sebeple seçme hakkının dondurulmayacağını hükme bağlamak ve ne olursa olsun oy kullanma hakkının yok olmamasını sağlamak birileri için olmasa da bizim için çok önemliydi. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)
Bakınız, 2019 Mahallî İdareler Seçimi'nde usulsüz seçmen nakli sebebiyle 88.916 seçmen seçim kurullarınca seçmen kayıtları dondurulduğu için oy kullanamadı. Teklifimiz yasalaşırsa -ki inşallah, siz değerli milletvekillerimizin oylarıyla yasalaşacak- işte o zaman, ne adres kapanması sebebiyle havuza düşen ortalama her seçim döneminde yaklaşık 500 bin kişi ne seçim kurullarınca seçmen kaydının dondurulması sebebiyle seçmen olma hakkından mahrum olan 88.916 kişi ve ne de başka herhangi bir sebeple hiç kimse seçmen olma imkânından mahrum bırakılmamış olacak. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) Şimdi siz söyleyin, kanun teklifimizin bu bölümleri önemsiz mi ya da gereksiz mi? Önemsiz ve gereksiz değilse -ki bizce değil- o zaman, kanun teklifimizin kamuoyuyla paylaşılmasından bugüne bu noktalarına ilişkin neden tek cümle edilmedi, etmedi muhalefet?
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Buyurun, toparlayın.
ALİ İHSAN YAVUZ (Devamla) - Muhalefet neden hâlâ bu teklifimize ilişkin "Cumhur İttifakı sadece kendilerini kurtaracak değişiklikler yaptı." diyerek yapılan işi değersizleştirmeye çalışıyor? Bir seçimde, Cumhuriyet Halk Partisinin Genel Başkanı Sayın Kemal Kılıçdaroğlu bile adres kapanma sebebiyle seçmen olamamıştı, bu değişiklik o konuyu da çözüyor. Bu da mı Cumhur İttifakı'nın lehine, yoksa muhalefet için bu da mı önemsiz? (AK PARTİ sıralarından alkışlar)
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; işte her bir maddesi bu derece önemli olan... Daha adil, daha güvenlikli ve daha demokratik bir tablonun ortaya çıkması için üzerinde uzun süre çalışarak oluşturduk bu kanun teklifimizi.
Kanun teklifimizin siz değerli milletvekillerimizin oylarıyla yasalaşarak yürürlüğe girmesini ve milletimiz için hayırlı olmasını diliyor, yüce Meclisimizi ve aziz milletimizi bir kez daha saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ ve MHP sıralarından alkışlar)