GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi münasebetiyle
Yasama Yılı:5
Birleşim:18
Tarih:11.11.2021

MUSTAFA ARSLAN (Tokat) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin tümü üzerine söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle, Genel Kurulu ve aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.

Konuşmama başlamadan önce, Sayın Emre'nin, Sayın Cumhurbaşkanımıza hakaretle ilgili sözlerine katılmadığımı ifade ediyorum. Kimsenin kimseye hakaret hakkı yoktur.

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Onlar anlaştılar Vekilim, karşılıklı helalleştiler.

MUSTAFA ARSLAN (Devamla) - Kimsenin kimseye hakaret hakkı yok.

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Helalleştiler Vekilim, gerek yok.

MUSTAFA ARSLAN (Devamla) - Bu, siyasetçi de olsa, Cumhurbaşkanı da olsa kimsenin hakaret etmemesi lazım.

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Hakaret... Tabii, katılıyoruz.

MUSTAFA ARSLAN (Devamla) - Hakareti eleştirirken hakaret edileni değil de hakaret edenleri de eleştirmek bir erdem olsa gerektir.

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Gayet tabii.

MUSTAFA ARSLAN (Devamla) - Emre'nin ifadesinde geçtiği üzere, "Geçmişte Cumhurbaşkanlarına yapılan hakaretlerle ilgili bu kadar dosya açılmadı." dedi. Geçmişte sosyal medya yoktu, basın-yayın organları da bu kadar gelişmiş değildi; dolayısıyla, şimdi sosyal medyada, telefonunu eline alan, bilgisayarını eline alan aklına gelen her şeyi yazıyor. Sayın Cumhurbaşkanımıza da hakaret edilmemeli, diğer siyasilere de hakaret edilmemeli; uygun şekilde eleştiri, eleştiri sınırları içerisinde fikir hürriyeti, ifade hürriyeti... Biz bunu her zaman savunduk, savunmaya devam edeceğiz.

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2019 yılının Mayıs ayında kamuoyuyla paylaşılan Yargı Reformu Strateji Belgesi ve 2021 Mart ayında açıklanan İnsan Hakları Eylem Planı, yargı paketleri açısından yol haritasıdır. Bugüne kadar yargı paketlerinin 4 tanesini hayata geçirdik. Kamuoyunda "beşinci yargı paketi" olarak bilinen kanun teklifimiz 54 maddeden oluşmakta olup 2 ana başlıkta, 8 ayrı kanunda değişiklik içermektedir.

İlk başlıkta elektronik satış uygulaması düzenlenmekte. Borçlu ve alacaklı arasında hassas menfaat dengesini koruyan, sürecin daha hızlı ve daha sağlıklı yürümesini hedefleyen düzenlemeyle mezat salonlarında yapılan satışlar ve yaşanan olumsuzluklar ortadan kalkacak, tüm süreç elektronik ortamda gerçekleştirilecektir.

Diğer başlıkta Çocuk Koruma Kanunu'nda yapılan değişiklikler bulunmaktadır. Çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimlerinin desteklenmesi, üstün yararının korunması bağlamında hazırladığımız teklifte çocuk teslimiyle ilgili sorunların çözülmesi hedeflenmiştir; çocuk teslimi ve şahsi münasebet tesisi cebriicranın konusu olmaktan çıkarılmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; icra dairelerinin daha iyi çalışmasını temin amacıyla "İcra Daireleri Başkanlığı" kurulmakta, icra dairelerinde de icra başmüdürlüğü kadrosu oluşturulmaktadır. İcra dairesi başkan ve yardımcıları hâkim ve savcılar arasından atanacak, icra üzerinde denetim, gözetim ve disiplin işlemlerini yerine getirecektir; bunun yanında, icra mahkemelerinin icra daireleri üzerindeki yargısal görevleri de devam edecektir.

İcranın geri bırakılması kararları uygulamada bölge adliye mahkemeleri ve Yargıtaydan alınmaktayken, yaptığımız düzenlemeyle, icra takibinin yapıldığı yer icra mahkemeleri bu konuda yetkili kılınmıştır. Bölge adliye mahkemesinden verilen kararlar temyize tabi ise icranın geri bırakılması kararı da temyiz süresinin bitimine kadar geçerli olmaya devam edecektir.

Paraya çevirme işlemlerinin daha hızlı, daha etkin bir şekilde yapılabilmesini; hacizli malın rayiç değerinde -en yakın bedelde- satılmasını sağlamak amacıyla, icra dairesinin gözetiminde ve icra mahkemesinin denetiminde borçluya, haczedilen malını rızaen satma imkânı getirilmiştir.

Taşınır, taşınmaz satışlarında satış isteme süresi yeknesak hâle getirilmiş, tamamında bir yıllık bir süre öngörülmüştür. Satış işlemlerinin daha hızlı şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla düzenlemeler yapılmıştır; buna göre, satış giderleri tarifeyle belirlenecek, satış talebiyle birlikte kıymet takdiri ve satış giderlerinin yatırılması zorunlu hâle gelecektir.

Sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından kıymet takdiri muhafaza ve satış talebi birlikte yapılacak, bunlara ilişkin giderler de peşin olarak yatırılacaktır. Sicile kayıtlı taşınır ve taşınmaz malların kıymet takdiri, bölge adliye mahkemeleri bilirkişi kurulu listesinden seçilen bilirkişiler tarafından yapılacaktır. Satış giderlerinin süresinde yatırılmaması hâlinde satış talebi geçersiz sayılacak, sürenin bitmesiyle haciz düşmüş sayılacaktır. Haciz esnasında borçlu ile üçüncü kişinin haczedilecek malı birlikte ellerinde bulundurmaları hâlinde üçüncü kişinin yedieminliği kabul etmesiyle mal muhafaza altında alınmayacak, üçüncü kişiye yediemin olarak teslim edilecektir. Bu durumda alacaklı, istihkak prosedürüne göre istihkak davası açacaktır.

1932 yılından bu yana uygulanan fiziki satış uygulamasına son verilmektedir. Elektronik satış usulüyle satışların tamamının UYAP sistemine entegre satış portalı üzerinden yapılması kabul edilmekte, elektronik satış usulüyle icra işlemlerinin hızlanması hedeflenmektedir. Şartnamenin satış portalında açık bulundurulma süresi on günden on beş güne çıkarılmıştır, yine teklif verme süresi de yedi gün olarak belirlenmiştir. Sunulan tekliflerde sadece pey miktarları görülecek, ihale neticelenene kadar satışa kimin girdiğini icra görevlisi dahi göremeyecektir.

İhaleyi kazanıp satış bedelini yatırmayan isteklinin teminatı öncelikle dosya masraflarına, devamında da dosya borcuna mahsup edilecektir. İşlemlerin sürüncemede kalmadan, bir an önce neticelenmesi için, kıymet takdirine itirazın yetkisiz mahkemede yapılması hâlinde dosya resen yetkili mahkemeye gönderilecektir.

Hacizli malı alan alıcı, satış bedelini yedi gün içinde ödeyecektir. Uygulamada on gündü, bu süre de yedi güne düşürüldü.

Değerli milletvekilleri, teklifle yapılan bir önemli değişiklik de çocuk teslimine ve çocukla şahsi münasebet tesisine ilişkindir. İlan ve tedbir kararlarını alan, ilgili ilan veya tedbir kararını adliyelerde kurulan Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğüne ibraz edecek; alınan kararla, yükümlüye en kısa zamanda her türlü iletişim vasıtalarıyla durum bildirilecek; yükümlünün çocuğu teslim etmemesi hâlinde, teslim mahalline getirmemesi hâlinde teslim emri düzenlenecektir. Teslim emrinden sonra da çocuğun teslim edilmemesi hâlinde, bu durumda ilgili müdür danışmanlık tedbirine müracaat edecektir.

Uygulamada çocuk teslimiyle ilgili işlemler külfetlidir. Her dosyada, her teslimde ortalama 700 lira masraf yapılıyor. Bunun tamamını ortadan kaldıracak şekilde bir düzenleme yapılmış, harçlardan bu dosyalar muaf tutulmuştur. Yatırılacak yollukların ve diğer ödemelerin tamamı da Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanacaktır. Buradaki amaç: Çocuğun üstün yararı nazara alınarak, çocuğun ruhsal ve fiziksel gelişimi için, anne baba arasında tartışma konusu yapılmamasıdır. Kamuoyunda, sosyal medyada yürek yakan görüntüleri de ortadan kaldırmak için böyle bir düzenleme yapılmıştır.

Düzenlemeyle, çocuk teslimi ve çocukla ilişki kurulmasına dair işlemler harçtan muaf tutulmuştur. Yapılacak masraflar, biraz önce arz ettiğim gibi, Adalet Bakanlığı tarafından karşılanacaktır. Çocuk teslimi için okullarda, kreşlerde, çocuk yuvalarında, gençlik merkezlerinde çocuk teslim merkezleri oluşturulacak; bu teslim merkezlerinin belirlenmesinde ve hayata geçirilmesinde tüm kamu kurumları gerekli desteği verecektir. Bu kurumlarda görev alacak pedagog, sosyal çalışmacı, sosyal hizmet uzmanı ve rehber öğretmenlerin yeterli olmaması hâlinde ilde bulunan diğer uzmanların tamamı bu konuda valilikler tarafından yapılacak listeyle görevlendirileceklerdir.

Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasında zor kullanmaya son verilmektedir. Mahkeme ilamı veya tedbir kararı rızaen yerine getirilmezse kanunda yazılan prosedürlerin tamamı uygulanacaktır. Teslim emrinde belirtilen yer ve saatte çocuğun getirilmemesi hâlinde ceza hükümleri getirilmiştir; çocuk teslimine muhalefet edenler hakkında teslim kararıyla ilgili üç aya kadar disiplin hapsi, çocukla kişisel ilişki kurulmasıyla ilgili karara muhalefet hâlinde de üç günden on güne kadar disiplin hapsi cezası getirilmektedir, çocuğu teslim aldığı hâlde hak sahibine iade etmeyenlere de üç aya kadar disiplin hapsi öngörülmüştür.

Yine, önemli bir değişiklik; Türk Medeni Kanunu'nda yapılan değişiklikle, çocuğun menfaatine aykırı olmamak kaydıyla, velayet hakkını kötüye kullananların velayetinin alınacağı kararda belirtilecek, bu husus taraflara ihtar edilecektir.

Değerli milletvekilleri, teklifimizin milletimiz için hayırlı olmasını diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ ve MHP sıralarından alkışlar)